Từ khi tờ báo Thanh Niên do Nguyễn Ái Quốc sáng lập đặt những “viên gạch” đầu tiên cho nền Báo chí cách mạng Việt Nam, hành trình 100 năm ấy (21/6/1925 – 21/6/2025) trở thành thiên hùng ca về sự cống hiến và đồng hành cùng dân tộc của những người chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng, văn hóa; sẵn sàng chiến đấu, hy sinh cho mục tiêu, lý tưởng của Đảng.
Một thế kỷ qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Báo chí cách mạng Việt Nam đã trải qua chặng đường không ít gian khổ nhưng cũng đầy vẻ vang để trưởng thành và phát triển. Trong dòng chảy của lịch sử Báo chí cách mạng Việt Nam, ngày 21/6/1946, Tỉnh ủy Tân An chủ trương xuất bản tờ báo Nhất Trí để động viên, đoàn kết lực lượng toàn Đảng bộ cùng nhân dân quyết tâm kháng chiến. Khi đất nước hoàn toàn thống nhất, Báo Long An chính thức ra đời vào mùa Xuân năm Bính Thìn 1976, là lời khẳng định cho sự tiếp nối truyền thống của những người làm báo.
Trong suốt những năm tháng kháng chiến trường kỳ, Báo chí cách mạng Việt Nam đã đồng hành cùng dân tộc, với biết bao mất mát, hy sinh. Những bài báo được viết bằng máu và nước mắt của những người chiến sĩ cách mạng trên mặt trận tư tưởng với tất cả niềm tin và ý chí sắt đá đã phản ánh trung thực sự gian khổ, hy sinh anh dũng của quân và dân ta; đồng thời, vạch trần tội ác của kẻ thù.
Khi đó, ngòi bút trở thành vũ khí sắc bén tấn công quân thù, cổ vũ tinh thần chiến đấu, lao động, sản xuất, đoàn kết toàn dân tộc dưới lá cờ của Đảng để giành lại độc lập, tự do. Các thế hệ nhà báo không ngại hiểm nguy, xông pha khắp các chiến trường, mang về những thước phim, bài viết chân thực, góp phần làm nên những chiến thắng vang dội, từ Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” đến Đại thắng mùa Xuân năm 1975. Và trong những năm tháng oai hùng đó, biết bao nhà báo đã anh dũng hy sinh, làm nên các tác phẩm báo chí có giá trị, góp phần tích cực vào những thành tựu cách mạng của dân tộc. Ðảng, Nhà nước và Nhân dân ta luôn tự hào và ghi nhớ công ơn các thế hệ cha anh đã viết nên lịch sử vẻ vang của nền báo chí cách mạng.
Sau ngày đất nước thống nhất, báo chí lại tiếp tục sứ mệnh đồng hành cùng công cuộc xây dựng và phát triển quê hương. Báo chí đã khắc họa rõ nét sự phát triển KT-XH, tiến bộ khoa học - công nghệ; tôn vinh nét đẹp văn hóa truyền thống, những giá trị nhân văn cao cả. Hàng triệu câu chuyện về sự tử tế, nỗ lực vươn lên trong học tập, lao động, sản xuất đã được báo chí khắc họa đầy cảm hứng. Các nhà báo đã góp phần truyền tải những thông điệp tích cực, định hướng tư tưởng, xây dựng lối sống lành mạnh, cổ vũ tinh thần đoàn kết, sẻ chia trong cộng đồng. Báo chí đã giúp lan tỏa năng lượng tích cực, vun đắp tình yêu quê hương, đất nước, con người, hướng xã hội đến những giá trị chân - thiện - mỹ.
Song hành với công cuộc “xây”, báo chí còn mạnh mẽ “chống”. Ngòi bút của các nhà báo không còn đối mặt với quân thù mà chuyển sang đối mặt với những "kẻ thù" mới: Quan liêu, tham nhũng, tiêu cực xã hội, sự xuống cấp của đạo đức, lối sống,... Nhiều vụ việc tiêu cực, tham nhũng lớn đã được phanh phui nhờ sự dũng cảm, kiên trì của các nhà báo.
Những bài viết sắc bén, những phóng sự điều tra đã góp phần làm trong sạch bộ máy Đảng và Nhà nước, bảo vệ quyền lợi chính đáng của nhân dân, củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước. Báo chí đã trở thành diễn đàn rộng lớn để người dân bày tỏ tâm tư, nguyện vọng, tham gia góp ý vào các chính sách của Đảng, Nhà nước. Quan trọng hơn, báo chí đã không ngừng phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội.
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và sự bùng nổ của công nghệ số, Báo chí cách mạng Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội và thách thức mới. Dù các loại hình báo chí ngày càng đa dạng, từ báo in, phát thanh, truyền hình đến báo điện tử, báo chí đa phương tiện,... thì sứ mệnh cốt lõi vẫn không thay đổi: Phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân. Trước yêu cầu đổi mới, người làm báo cần tiếp tục rèn luyện bản lĩnh chính trị, nâng cao nghiệp vụ, giữ vững đạo đức nghề nghiệp, để ngòi bút luôn là vũ khí sắc bén bảo vệ cái đúng, cái tốt, đấu tranh loại bỏ cái xấu, cái sai.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn: "Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng. Cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén của họ. Ðể làm tròn nhiệm vụ vẻ vang của mình, cán bộ báo chí cần phải tu dưỡng đạo đức cách mạng, "cố gắng trau dồi tư tưởng, nghiệp vụ và văn hóa; chú trọng học tập chính trị để nắm vững chủ trương, chính sách của Ðảng, Chính phủ; đi sâu vào thực tế, đi sâu vào quần chúng lao động"".
Một thế kỷ đã trôi qua, những bài viết đầu tiên trên tờ Thanh Niên đã phát triển thành một dòng chảy mạnh mẽ của Báo chí cách mạng Việt Nam. Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam là dịp để chúng ta tri ân những cống hiến thầm lặng và lớn lao của các thế hệ nhà báo.
Đó cũng là lời nhắc nhở về trọng trách của những người làm báo hôm nay: Tiếp tục phát huy truyền thống, nâng cao trách nhiệm, bản lĩnh, trí tuệ để xây dựng nền Báo chí cách mạng Việt Nam phát triển thật sự bền vững, chuyên nghiệp, sáng tạo và nhân văn, xứng đáng với sự tin cậy của Đảng, Nhà nước và Nhân dân./.
Long An