Hóa giải mâu thuẫn, gắn kết nghĩa xóm, tình làng

Giữ tình làng, nghĩa xóm

Xã Mỹ Lộc, tỉnh Tây Ninh sau hợp nhất có 14 ấp với hơn 41.200 nhân khẩu, đa phần sống bằng nghề nông. Chính đặc thù này khiến các vấn đề đất đai, ranh giới bờ thửa trở nên nhạy cảm, dễ phát sinh tranh chấp.

Đội ngũ hòa giải cơ sở của xã Cần Giuộc tham dự Tọa đàm về nâng cao chất lượng hoạt động Tổ hòa giải cơ sở do địa phương phối hợp tổ chức

Đơn cử, hộ ông H.L. và ông L.T.T. tranh chấp bờ ranh ruộng tại ấp Thuận Tây 1, xã Mỹ Lộc, kéo dài gần 3 năm, đơn khởi kiện đã được gửi lên Tòa án Nhân dân. Tuy nhiên, sau 3 lần Tổ HGCS cùng cán bộ địa chính xã đến làm việc, phân tích, hai hộ dân đã cùng ký cam kết và không còn tranh chấp. Từ đó, tình làng, nghĩa xóm được gìn giữ.

Nhắc lại vụ việc, ông H.L. nói: “Ban đầu, tôi cũng bức xúc, hai bên không muốn gặp mặt nhưng nhờ Tổ hòa giải ấp phân tích, khuyên nhủ nhẹ nhàng, tôi mới nhận rõ đúng, sai. Cuối cùng, chúng tôi cùng ngồi lại trao đổi thẳng thắn và điều quý nhất là giữ được tình làng, nghĩa xóm”.

Ông Trần Văn Hai (hơn 10 năm là Tổ trưởng Tổ hòa giải của ấp Thuận Tây 1, xã Mỹ Lộc), chia sẻ: “Khi biết người dân mâu thuẫn, chúng tôi tìm hiểu nguyên nhân, vừa phân tích để hai bên "hạ nhiệt". Có vụ việc nói bằng tình cảm, có việc phải căn cứ pháp luật nhưng nguyên tắc chung là công bằng, minh bạch”. Nhờ cách làm đó, năm 2024, tỷ lệ hòa giải thành của xã Mỹ Lộc đạt trên 85%.

Không chỉ tranh chấp đất đai, nhiều mâu thuẫn về hôn nhân, gia đình, sinh hoạt cộng đồng, vay mượn tiền cũng được tổ HGCS giải quyết kịp thời. Nhiều năm qua, xã An Lục Long được xem là một trong những địa phương có tỷ lệ hòa giải thành từ cơ sở cao trong tỉnh. Trong năm 2024, tỷ lệ hòa giải thành của địa phương đạt trên 90%.

Ông Trần Văn Hai (Tổ trưởng Tổ hòa giải của ấp Thuận Tây 1, xã Mỹ Lộc) lắng nghe ý kiến, khuyến khích tự thương lượng để đạt đồng thuận

Thông qua công tác HGCS, địa phương còn lồng ghép đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật cho người dân. Nội dung tập trung vào Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Đất đai, Luật HGCS. Ông Nguyễn Văn Hoàng (Tổ trưởng Tổ hòa giải ấp Cầu Kinh, xã An Lục Long) từng nhận bằng khen của UBND tỉnh vì có thành tích xuất sắc trong 10 năm thực hiện Luật HGCS, chia sẻ: “Người dân tin tưởng người hòa giải ở cơ sở vì sự công tâm, gần gũi, thấu hiểu. Chúng tôi coi hòa giải không chỉ là xóa bỏ mâu thuẫn mà còn là cơ hội tuyên truyền pháp luật, giúp người dân nâng cao nhận thức tự điều chỉnh hành vi”.

Thống kê toàn tỉnh hiện có khoảng 1.500 tổ hòa giải với hơn 9.000 HGCS; tỷ lệ hòa giải thành hàng năm đạt trên 95%. Khi mâu thuẫn được xử lý khéo léo, kịp thời, người dân không khởi kiện vượt cấp. Đây chính là yếu tố góp phần tạo sự đồng thuận xã hội. Ông P.V.T. (ngụ phường Tân An) chia sẻ: “Trước đây, tôi nghĩ phải lên đến tòa án mới giải quyết được tranh chấp. Nhờ có tổ HGCS, mâu thuẫn được giải quyết ổn thỏa ngay từ lúc mới phát sinh, tình cảm hàng xóm láng giềng vẫn như cũ”.

Cán bộ Tổ hòa giải ấp Cầu Kinh, xã An Lục Long lồng ghép tuyên truyền pháp luật cho người dân trong buổi hòa giải cơ sở

Việc giải quyết tranh chấp, mâu thuẫn ngay từ cơ sở không chỉ tiết kiệm thời gian, chi phí mà còn giảm áp lực cho các cơ quan hành chính, tòa án, đồng thời giúp cán bộ địa phương nắm chắc tình hình dân cư.

Giám đốc Sở Tư pháp Phan Thị Mỹ Dung nhấn mạnh: “Mỗi vụ hòa giải thành công không chỉ là con số thống kê mà là một câu chuyện về niềm tin. Khi người dân thấy chính quyền gần gũi, tôn trọng, lắng nghe, họ sẽ tự giác chấp hành pháp luật và cùng chính quyền xây dựng đời sống cộng đồng"./.

N.H