Tạo sinh kế bền vững - nền tảng để giảm nghèo

Từ chủ trương đến hành động

Nhằm bảo đảm công tác giảm nghèo đạt hiệu quả thực chất, Tây Ninh chú trọng hoàn thiện bộ máy và cơ chế điều hành ngay từ cơ sở. Sở Nông nghiệp và Môi trường tham mưu UBND tỉnh kiện toàn Ban Chỉ đạo rà soát hộ nghèo, cận nghèo trên địa bàn tỉnh. Các xã, phường ban hành quyết định thành lập Ban Chỉ đạo rà soát hộ nghèo, cận nghèo nhằm tạo sự thống nhất và đồng bộ trong quá trình triển khai.

Qua rà soát hiện trạng công tác giảm nghèo trên địa bàn xã, phường sau ngày 01/7/2025, toàn tỉnh còn 3.027 hộ nghèo, chiếm 0,37% dân số. Tây Ninh đặt mục tiêu đến cuối năm giảm thêm 13,5%, tương đương 409 hộ, ước tỷ lệ hộ nghèo đến cuối năm còn 0,32%. Kết quả này phản ánh sự nỗ lực của tỉnh, nhất là trong bối cảnh vận hành chính quyền địa phương 2 cấp.

Các địa phương tích cực chăm lo cho người nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn, xem đây là nhiệm vụ quan trọng, lâu dài của cả hệ thống chính trị

Năm 2025, ngân sách Trung ương phân bổ trực tiếp thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững hơn 84 tỉ đồng, trong đó vốn sự nghiệp hơn 81 tỉ đồng. Đến cuối tháng 7/2025, tỷ lệ giải ngân mới đạt 0,42%, do ảnh hưởng của việc hợp nhất và thay đổi cơ cấu hành chính. Bên cạnh đó, nhiều hộ nghèo không đủ vốn đối ứng, người trong độ tuổi lao động bị bệnh hoặc thiếu kỹ năng nghề, dẫn đến việc tham gia các dự án sinh kế còn hạn chế.

Tuy vậy, các địa phương xác định giảm nghèo không chỉ là hỗ trợ vật chất mà là trao cơ hội, khơi dậy ý chí vươn lên của mỗi người dân. Điển hình trong “cuộc chiến” với “cái nghèo” đó là gia đình bà Nguyễn Thị Mộng Đào (ngụ ấp Bình Hòa, xã Tân Trụ). Trong gian bếp nhỏ thoang thoảng mùi thơm của những mẻ chuối chiên vàng ruộm, bà Đào kể về hành trình vượt khó của gia đình mình. Không có ruộng đất sản xuất, từng là hộ nghèo suốt nhiều năm, nhờ được vay hơn 90 triệu đồng từ nguồn vốn tín dụng chính sách, bà mạnh dạn mở quầy tạp hóa và duy trì nghề bán chuối chiên, giúp gia đình ổn định, thoát nghèo bền vững. “Nhờ buôn bán nhỏ mà vợ chồng tôi dần vực dậy kinh tế gia đình. Có lúc tưởng chừng không trụ nổi nhưng tôi nghĩ chỉ cần còn sức, còn ý chí thì sẽ tìm được cách làm ăn. Nghèo không đáng sợ, chỉ sợ không chịu vươn lên mà thôi!” - bà Đào chia sẻ.

Nhờ được hỗ trợ nguồn vốn vay, gia đình bà Nguyễn Thị Mộng Đào từng bước vươn lên thoát nghèo bền vững

Tây Ninh phấn đấu đến cuối năm 2030 không còn hộ nghèo theo chuẩn Trung ương. Để đạt kết quả này, thời gian tới, tỉnh đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn, hướng dẫn địa phương thực hiện hiệu quả các dự án giảm nghèo; rà soát, cập nhật hộ nghèo, cận nghèo và triển khai kịp thời chính sách hỗ trợ, tín dụng ưu đãi cho người dân. Đồng thời, tách nhóm hộ nghèo không còn khả năng lao động để có hướng hỗ trợ riêng. Cùng với đó, tỉnh tăng cường tuyên truyền, khơi dậy ý chí tự lực, phát huy tinh thần “tương thân, tương ái”, xem giảm nghèo là nhiệm vụ quan trọng, lâu dài của cả hệ thống chính trị.

Trao cơ hội, khơi dậy ý chí vươn lên

Thực tiễn cho thấy, muốn giúp người dân thoát nghèo bền vững, điều quan trọng không chỉ là hỗ trợ vật chất mà phải trao “cần câu” thay vì “cho con cá”, để họ tự vươn lên bằng chính nghị lực của mình. Chung tay vì cuộc sống ấm no của người dân, Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) tỉnh triển khai Đề án “Hỗ trợ PN khởi nghiệp giai đoạn 2017-2025” gắn với Chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững.

Đề án được các cấp Hội triển khai sát nhu cầu thực tiễn, khơi dậy tinh thần đổi mới, khát vọng vươn lên của PN. Theo đó, Hội đã giúp hơn 2.500 lượt PN được trang bị kiến thức, kỹ năng khởi sự kinh doanh, khởi nghiệp; hỗ trợ gần 1.000 PN tiếp cận nguồn vốn vay, với số tiền hơn 15 tỉ đồng. Ngoài ra, cuộc thi “PN sáng tạo - khởi nghiệp” ngày càng chất lượng, thu hút 135 ý tưởng, dự án khởi nghiệp.

Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Nhơn Hòa Lập hỗ trợ vốn cho hội viên khởi nghiệp (trồng mít) để phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo

Không dừng ở đó, các cấp Hội LHPN phối hợp thành lập 29 hợp tác xã, đạt hơn 181% chỉ tiêu giai đoạn 2021-2025. Hiện nay, toàn tỉnh có 61 hợp tác xã có PN tham gia ban quản lý với hơn 1.000 thành viên, góp phần giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập và khẳng định vai trò của PN trong phát triển kinh tế nông nghiệp và dịch vụ.

Phó Chủ tịch UBMTTQ Việt Nam tỉnh, đồng thời là Chủ tịch Hội LHPN tỉnh Phan Thị Thùy Vân cho biết: “Các cấp Hội chủ động triển khai hiệu quả hoạt động kết nối PN với các tổ chức tín dụng, nhất là Ngân hàng Chính sách xã hội, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Tổng dư nợ đạt hơn 6.000 tỉ đồng, với hơn 100.000 hội viên được vay vốn. Chất lượng quản lý, kiểm tra, giám sát được nâng lên, vừa bảo đảm an toàn nguồn vốn, vừa giúp hội viên sử dụng vốn đúng mục đích, hiệu quả. Nguồn vốn tín dụng chính sách đã thực sự trở thành điểm tựa thiết thực, giúp PN phát triển kinh tế, xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, đồng thời củng cố uy tín và sức hút của tổ chức Hội”.

Nhờ triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, các cấp Hội LHPN đã giúp hơn 3.400 hộ thoát khỏi hộ nghèo, cận nghèo. Kết quả ấy đã khẳng định vai trò của PN trong công cuộc giảm nghèo bền vững của tỉnh.

Lan tỏa những mô hình sinh kế ở cơ sở

Tại xã Tân Tây, một trong những địa phương nông nghiệp đặc trưng của tỉnh, tinh thần “trao cơ hội để vươn lên” đã trở thành kim chỉ nam trong hoạt động hỗ trợ người dân thoát nghèo. Nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của cấp ủy Đảng, chính quyền cùng sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, chương trình hỗ trợ sinh kế được triển khai linh hoạt, sát với từng hoàn cảnh hộ dân. Người dân không chỉ được tiếp cận nguồn vốn ưu đãi mà còn được hướng dẫn kỹ thuật, đào tạo nghề, từ đó mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, hình thành nhiều mô hình sản xuất nhỏ nhưng hiệu quả.

Xã Tân Tây triển khai 10 dự án sinh kế như nuôi heo, bò, gà, vịt, cá và bán vé số, với 42 hộ dân tham gia

Năm 2024, xã Tân Tây triển khai 10 dự án sinh kế như nuôi heo, bò, gà, vịt, cá và bán vé số, với 42 hộ dân tham gia. Trong đó, gia đình bà Nguyễn Thị Mèo (ngụ ấp La Khoa) là một trong những hộ tiêu biểu được hỗ trợ. Gia đình bà thuộc diện hộ cận nghèo, cuộc sống còn nhiều khó khăn. Được địa phương hỗ trợ 1 con bò thịt, bà học hỏi kỹ thuật chăn nuôi, nhờ đó bò phát triển khỏe mạnh và có thêm nguồn thu nhập, giúp gia đình bà cải thiện cuộc sống.

Phó Chủ tịch UBND xã Phạm Thị Mỹ Phụng cho biết: “Chúng tôi xác định muốn giảm nghèo bền vững thì phải nắm chắc hoàn cảnh từng hộ, hỗ trợ đúng nhu cầu. Ngoài nguồn vốn, xã phân công MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội phụ trách từng hộ để động viên, hướng dẫn người dân sản xuất, chuyển đổi cây trồng, vật nuôi, phát triển nghề mới. Mục tiêu không chỉ là giảm số lượng hộ nghèo mà còn giúp người dân thay đổi tư duy, tự tin làm chủ cuộc sống”.

Mô hình Hỗ trợ sinh kế cho phụ nữ nghèo, hoàn cảnh khó khăn tiếp thêm động lực để chị em tự thân nỗ lực, vươn lên ổn định cuộc sống

Hiện công tác giảm nghèo bền vững tại địa phương gặp không ít khó khăn như kỹ thuật sản xuất hạn chế, quy mô nhỏ lẻ, thiếu liên kết tiêu thụ, nguy cơ tái nghèo còn hiện hữu. Thế nhưng, với tinh thần “không để ai bị bỏ lại phía sau”, địa phương tiếp tục rà soát từng trường hợp; củng cố mô hình phù hợp; dự kiến giải ngân vốn trong tháng 11/2025; bảo đảm người dân được thụ hưởng chính sách kịp thời, hiệu quả và đúng đối tượng.

Tạo sinh kế bền vững chính là biện pháp hiệu quả để giảm nghèo. Đó không chỉ là việc hỗ trợ vốn hay kỹ thuật mà là quá trình tiếp sức cho người dân tự tin làm chủ cuộc sống. Với hướng đi đúng cùng sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận của người dân, các cấp, các ngành, địa phương trong tỉnh đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu giảm nghèo bền vững, hướng đến một xã hội công bằng, nhân ái và phát triển./.

Ngọc Mận