Nếu hay thức khuya, bạn có nguy cơ mắc căn bệnh này cao hơn

Người hay thức khuya có nguy cơ cao mắc trầm cảm - Ảnh: FREEPIK

Theo Science Alert, nghiên cứu này đã xác định chronotype (thời gian sinh học, hay thuật ngữ dùng để phân loại sự khác biệt trong nhịp sinh học ngủ - thức tự nhiên của con người), cho thấy người hay thức khuya có nguy cơ cao mắc trầm cảm.

Thức khuya dễ mắc trầm cảm hơn

“Chronotype muộn, còn được gọi là ‘eveningness’ hay ‘cú đêm’, là xu hướng sinh học khiến một người thích hoạt động vào buổi tối và có thói quen ngủ muộn, dậy muộn”, nhà thần kinh học Simon Evans chia sẻ với BBC Science Focus. “Chronotype có nền tảng di truyền, do đó việc là ‘cú đêm’ là một xu hướng sinh học tự nhiên”.

Trong số các đối tượng tham gia nghiên cứu, chỉ có 38 người thuộc nhóm “early birds” (người có chronotype sáng sớm). Có 252 người thuộc nhóm eveningness (chronotype buổi tối), trong khi 256 người còn lại có chu kỳ ngủ - thức trung gian.

Vì độ tuổi trung bình của những người tham gia vào khoảng 20, nên sự phân bố này không gây ngạc nhiên. Những người cuối độ tuổi vị thành niên thường có chronotype buổi tối, trong khi chronotype buổi sáng có xu hướng phổ biến hơn khi về già.

Các đối tượng nghiên cứu cũng trả lời các câu hỏi về chất lượng giấc ngủ, xu hướng suy nghĩ tiêu cực lặp đi lặp lại, trầm cảm, mức độ chánh niệm và tần suất sử dụng rượu.

Nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng chronotype muộn có liên quan đến nguy cơ mắc các triệu chứng trầm cảm nghiêm trọng, và nghiên cứu lần này tiếp tục khẳng định điều đó. Những người thuộc nhóm eveningness có triệu chứng trầm cảm cao hơn đáng kể, so với nhóm có chronotype trung gian.

Hạn chế nguy cơ bằng cách nào?

Một khả năng được đặt ra là trầm cảm có thể thúc đẩy chronotype muộn, khiến người bệnh khó tìm thấy động lực để rời khỏi giường vào buổi sáng, đồng thời khó thư giãn và đi vào giấc ngủ vào ban đêm do những suy nghĩ tiêu cực liên tục.

Nghiên cứu cũng cho thấy nhóm cú đêm có mức độ suy nghĩ tiêu cực lặp đi lặp lại cao hơn đáng kể.

Vì sao chị em hay bị trầm cảm?

Phân tích thống kê sâu hơn cho thấy vẫn có cách để giảm thiểu mối liên hệ giữa chronotype muộn và nguy cơ trầm cảm.

Các đặc điểm liên quan đến chánh niệm, đặc biệt là “hành động với nhận thức” (khả năng không phán xét cảm xúc và suy nghĩ, dù là tích cực hay tiêu cực) và “diễn đạt” (khả năng gọi tên cảm xúc và suy nghĩ), có tác động đáng kể.

“Hành động với nhận thức” là một đặc điểm nổi bật của những người dậy sớm. Có thể đây chính là bí quyết giúp họ duy trì tinh thần tích cực. Nhưng điều này cũng liên quan mật thiết đến chất lượng giấc ngủ, vì giấc ngủ tốt hơn giúp giảm mệt mỏi, tăng khả năng tập trung.

Mức độ tiêu thụ rượu cũng là một yếu tố trung gian đáng chú ý. Nhóm cú đêm có xu hướng uống nhiều rượu hơn.

“Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy các chiến lược nhằm nâng cao mức độ chánh niệm, chẳng hạn như thiền định và các bài tập chánh niệm, sẽ rất hữu ích. Đồng thời chúng ta cũng cần tập trung cải thiện chất lượng giấc ngủ và giảm tiêu thụ rượu”, Evans chia sẻ với BBC.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí khoa học PLOS One./.

Theo Tuổi Trẻ

Nguồn: https://tuoitre.vn/neu-hay-thuc-khuya-ban-co-nguy-co-mac-can-benh-nay-cao-hon-20250329134450032.htm