Nhiều giải pháp ứng phó xâm nhập mặn, thiếu nước  

Ảnh minh họa

Tình hình hạn, mặn gay gắt 

Theo dự báo của Trung tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia, các đợt xâm nhập mặn tăng cao ở khu vực Nam Bộ trong tháng 4 - 5/2024. Tại Long An, ranh giới mặn 4%o trên sông Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây từ 90 - 110 km. Cấp độ rủi ro thiên tai do xâm nhập mặn thuộc cấp độ 4. Trong đó, các địa phương bị ảnh hưởng nặng nề bởi thiên tai, xâm nhập mặn như Cần Giuộc, Tân Trụ, Bến Lức, Châu Thành, Thủ Thừa, Thạnh Hóa, Tân An.

Xâm nhập mặn đã ảnh hưởng đến tình hình sản xuất nông nghiệp của Long An. Trên địa bàn tỉnh có khoảng 36.000ha lúa; 4.600ha cây chanh và cây ăn quả (huyện Bến Lức gần 1.500ha cây chanh; huyện Thủ Thừa gần 1.500ha chanh, mít và cây trồng khác; huyện Thạnh Hóa 1.000ha cây ăn quả; huyện Tân Trụ trên 600ha cây ăn quả; huyện Đức Hòa 30ha cây chanh; TP.Tân An khoảng 50ha cây ăn quả) có khả năng bị giảm năng suất do ảnh hưởng hạn mặn, thiếu hụt nguồn nước ngọt cho tưới tiêu.

Không chỉ ảnh hưởng đến sản xuất, xâm nhập mặn còn ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt trong vùng bị ảnh hưởng.

Hầu hết các trạm cấp nước nông thôn trên địa bàn tỉnh sử dụng nguồn nước ngầm nên ít bị ảnh hưởng bởi hạn hán, xâm nhập mặn. Riêng khu vực các xã vùng hạ Cần Đước, Cần Giuộc có nguồn nước ngầm đạt chất lượng để xử lý cấp nước tập trung hạn chế. Hiện nay, nước được cung ứng từ nguồn Công ty Cổ phần nước Biwase - Long An đến các trạm trung chuyển nên tình trạng thiếu nước sinh hoạt cơ bản đã được khắc phục. Tuy nhiên, theo nhận định, mùa khô năm 2024 còn xảy ra tình trạng thiếu nước sinh hoạt trên diện rộng.

Theo thống kê của ngành chức năng và các địa phương, tại huyện Cần Đước (xã Long Cang, Long Định) có khoảng 2.000 hộ thiếu nước.

Huyện Cần Giuộc (xã Phước Vĩnh Đông, Phước Vĩnh Tây, Đông Thạnh, Tân Tập, Phước Lại,...) có trên 6.000 hộ thiếu nước.

Huyện Tân Trụ (xã Đức Tân, Nhựt Ninh) còn một số hộ cuối nguồn còn thiếu nước cục bộ.

Dự báo tình hình hạn, mặn thời gian tới

Theo dự báo của Trung tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia, tháng 5 và tháng 6 sẽ có mưa, hạn hán bớt căng thẳng, việc xuống giống sẽ đem lại hiệu quả hơn cho sản xuất nông nghiệp trên toàn tỉnh. Thêm vào đó, các địa phương cần chủ động các giải pháp ứng phó phòng, chống hạn, mặn phù hợp với điều kiện của vùng.

Dự báo E1 Nino (hiện tượng khí hậu xảy ra khi lớp nước biển bề mặt ở khu vực xích đạo Thái Bình Dương nóng lên dị thường, kéo dài từ 8 - 12 tháng hoặc lâu hơn) sẽ giảm. Vì vậy, các địa phương chủ động các giải pháp ứng phó với thời kỳ hạn, mặn cao ở cuối tháng 4, đầu tháng 5 để bảo đảm an toàn cho sản xuất, đặc biệt chủ động tích trữ nước ngọt ngay khi có thể.

Các khu vực tại 2 sông Vàm Cỏ cần theo dõi thêm mặn cao ở nửa đầu tháng 5 (từ ngày 07/5 -10/5), nửa cuối tháng 5 hạn, mặn sẽ bớt căng thẳng.

Tập trung các giải pháp phòng, chống hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn

Để ứng phó với biến đổi khí hậu, hạn, xâm nhập mặn, tỉnh Long An tổ chức thực hiện nhiều giải pháp công trình và phi công trình với mục đích tạo nguồn cấp nước, kiểm soát mặn, bảo vệ sản xuất và dân sinh.

Cụ thể, tỉnh đã đề nghị Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi miền Nam xả nước về sông Vàm Cỏ Đông từ ngày 23 - 28/4/2024 với tổng lượng xả 7,13 triệu mét khối nước.

Ngành chức năng thường xuyên kiểm tra độ mặn tại các cống đầu mối để kịp thời thông tin, khuyến cáo đến người dân (Ảnh minh họa)

Về giải pháp công trình, ngành Nông nghiệp và các địa phương đã tăng cường kiểm tra, rà soát, khoanh vùng các khu vực thường xuyên xảy ra khô hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn để thực hiện các giải pháp như nạo vét, đắp đập tạm, lắp đặt các trạm bơm dã chiến nhằm kịp thời dẫn nước, trữ nước phục vụ sản xuất.

Cho các trạm bơm dã chiến hoạt động tại các cống đầu mối (cống Rạch Đào, Cây Gáo - kênh Thủ Thừa; cống Rạch Chanh - huyện Bến Lức,...) để bơm nước vào đồng ruộng khi đã kiểm tra độ mặn bảo đảm phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh.

Rà soát, tổng hợp các danh mục công trình ưu tiên cấp bách để triển khai thi công ngay bằng các nguồn lực sẵn có của tỉnh hoặc huy động trong Nhân dân nhằm kịp thời ngăn mặn, bảo vệ nguồn nước ngọt hiện có trong khu vực nội đồng.

Kiểm tra các tuyến đê bao xung yếu, cống đầu mối để kịp thời phát hiện sự cố, sửa chữa, khắc phục ngay; không để nước mặn rò rỉ vào nội đồng gây ảnh hưởng chất lượng nguồn nước ngọt.

Song song các giải pháp chăm lo sản xuất, tỉnh cũng thực hiện các giải pháp để bảo đảm nguồn nước sinh hoạt cho người dân tại các địa phương bị ảnh hưởng thiếu nước.

Bên cạnh đó, tăng cường tuyên truyền, vận động người dân sử dụng nước tiết kiệm, đúng mục đích trong sinh hoạt hàng ngày; tham gia hưởng ứng việc lấy nước sinh hoạt từ các điểm tập kết nước do chính quyền địa phương tổ chức cấp nước.

Từ công tác truyền thông, vận động, có nhiều nhà hảo tâm đã tích cực tham gia, vận chuyển hàng ngàn mét khối nước cung cấp cho người dân sinh hoạt ở các nơi thiếu hụt nước sinh hoạt.

Riêng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh tăng cường 4 xe tải (8 bồn 4.000 lít nước) thực hiện nhiệm vụ vận chuyển nước cung cấp cho người dân trên địa bàn.

Cùng với đó, Công ty TNHH La Vie, Công ty TNHH Nước giải khát Suntory Pepsico Việt Nam, Công ty TNHH Nước giải khát Coca - Cola Việt Nam đang liên hệ tiếp tục hỗ trợ khoảng 18.000 bình nước uống (20 lít/bình) cho hơn 8.000 hộ dân của huyện Cần Giuộc để bảo đảm đủ nguồn nước uống ngay trong tình hình khô hạn còn kéo dài.

Ngoài ra, UBND tỉnh chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn giao Chi cục Phát triển Nông thôn và Thủy lợi phối hợp Trung tâm Quản lý khai thác công trình thủy lợi, Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh tổ chức kiểm tra, đo đạc chất lượng nước trên các tuyến sông trong tỉnh, thông báo kết quả 2 lần/tuần đến các cấp, các ngành có liên quan để thông tin đến người dân chủ động tích trữ nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt. Đồng thời, các nội dung, thông tin phòng, chống hạn, xâm nhập mặn còn được đăng tải trên webtise Phòng chống thiên tai của tỉnh.

Khi cần thiết, tỉnh tiếp tục kiến nghị các ngành chức năng có liên quan tăng cường xả nước từ hồ Dầu Tiếng về sông Vàm Cỏ Đông nhằm khống chế ranh mặn, bảo đảm nguồn nước ngọt vận hành các trạm bơm và kênh, rạch phục vụ sản xuất.

Với nhiều giải pháp công trình và phi công trình, tỉnh luôn nỗ lực không để người dân, nhất là hộ nghèo phải thiếu nước sinh hoạt./.

Tấn Lộc