Vì một cộng đồng khỏe mạnh - nói không với khói thuốc

Học sinh tích cực tham gia Hội thi tìm hiểu về phòng, chống tác hại của thuốc lá và thuốc lá điện tử do ngành Y tế phối hợp tổ chức

Thuốc lá - mối đe dọa thầm lặng

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), sử dụng thuốc lá là một trong những mối đe dọa sức khỏe cộng đồng lớn nhất mà thế giới đã và đang phải đối mặt. Mỗi năm, trên thế giới có khoảng 8 triệu ca tử vong do các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá, trong đó 1,3 triệu ca tử vong do hút thuốc thụ động.

Tại Việt Nam, theo ước tính của Tổ chức Y tế thế giới, sử dụng thuốc lá gây ra hơn 100.000 ca tử vong mỗi năm. Trong đó, 84.500 người tử vong do các bệnh liên quan đến hút thuốc chủ động và 18.800 người tử vong do các bệnh liên quan đến hút thuốc thụ động. Việc sử dụng thuốc lá đang gây ra gánh nặng nghiêm trọng và ngày càng gia tăng về bệnh tật và tử vong sớm cũng như chi phí y tế.

Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh - Thạc sĩ Nguyễn Hoàng Uyên thông tin: “Năm 2025, Tổ chức Y tế thế giới chọn chủ đề Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5 là “Vạch trần sự hấp dẫn giả tạo” với mục tiêu phơi bày chiến thuật của các tập đoàn thuốc lá trên thế giới trong việc quảng cáo sai sự thật, gây hiểu lầm thuốc lá không có hại để mở rộng thị trường tiêu thụ, nhất là trong giới trẻ. Tổ chức Y tế thế giới kêu gọi các nước chung tay thực hiện Chiến dịch truyền thông hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá vì một tương lai khỏe mạnh hơn”.

Tổ chức Y tế thế giới nhấn mạnh: Nicotine và các sản phẩm thuốc lá gây nghiện rất nguy hiểm cho sức khỏe nhưng luôn được các tập đoàn thuốc lá trên thế giới tìm cách thu hút mọi người sử dụng. Không có bất kỳ sản phẩm thuốc lá nào và không có mức độ tiếp xúc nào đối với thuốc lá được coi là an toàn cho sức khỏe bao gồm cả thuốc lào, xì gà, thuốc lá nung nóng, thuốc lá điện tử, thuốc lá tự cuốn, thuốc lá tẩu và các sản phẩm thuốc lá không khói. Thuốc lá, thuốc lá mới và các sản phẩm chứa nicotine rất có hại cho sức khỏe, thậm chí gây tử vong cho cả người hút và người không hút nhưng thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc. Đối với trẻ em và thanh thiếu niên, các sản phẩm này có thể làm suy yếu nghiêm trọng sự phát triển não bộ.

Vì môi trường không khói thuốc

Tuyên truyền trực quan bằng băng rôn, khẩu hiệu tại khuôn viên trường học nhằm nâng cao nhận thức của học sinh về phòng, chống tác hại thuốc lá

Nhằm triển khai hiệu quả Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá (PCTHTL) và xây dựng môi trường trong lành, an toàn cho cộng đồng, thời gian qua, Ban Chỉ đạo PCTHTL tỉnh tích cực thực hiện hoạt động giám sát, hỗ trợ công tác PCTHTL tại các cơ quan, đơn vị, cơ sở y tế, trường học,... trên địa bàn tỉnh.

Các đoàn kiểm tra tập trung giám sát việc thực thi quy định cấm hút thuốc tại nơi làm việc, bệnh viện, lớp học, khuôn viên cơ quan hành chính và nơi công cộng. Đồng thời, hỗ trợ các đơn vị trong việc xây dựng nội quy không hút thuốc lá, lắp đặt biển báo “Cấm hút thuốc”, tổ chức tập huấn nâng cao nhận thức cho cán bộ,
công chức, viên chức và người lao động về tác hại của thuốc lá cũng như lợi ích của môi trường không khói thuốc.

Nhờ sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, các ngành và sự hưởng ứng tích cực của người dân, ngày càng có nhiều cơ quan, trường học, bệnh viện trên địa bàn tỉnh duy trì và xây dựng hiệu quả mô hình “Môi trường không khói thuốc”. Đây là bước đi thiết thực góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng, giảm tỷ lệ người hút thuốc lá, đặc biệt là trong giới trẻ.

Tại xã Thuận Nghĩa Hòa, huyện Thạnh Hóa, quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc được đưa vào Quy chế nội bộ và Quy chế văn hóa công sở. Xã tổ chức ký cam kết “Nói không với môi trường làm việc có khói thuốc lá” cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động; “Xây dựng trường học không khói thuốc lá” đối với giáo viên, học sinh tại các cơ sở giáo dục; treo các biển “Cấm hút thuốc lá” tại trụ sở UBND, trước các phòng làm việc;...

Phó Chủ tịch UBND xã Thuận Nghĩa Hòa - Phùng Văn Chuyển cho biết: “Thực hiện Luật PCTHTL, UBND xã chỉ đạo cán bộ, công chức, viên chức, người lao động gương mẫu, tự giác chấp hành việc không hút thuốc lá tại các địa điểm bị cấm; chung tay xây dựng môi trường văn hóa nơi công sở. Đồng thời, chỉ đạo các đơn vị chuyên môn tăng cường kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc kinh doanh, buôn bán, xử lý nghiêm các hành vi vận chuyển, tàng trữ thuốc lá chưa được phép kinh doanh, tiêu thụ trên thị trường; đẩy mạnh tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và người dân về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe
con người”.

Công tác giám sát hoạt động phòng, chống tác hại thuốc lá được đẩy mạnh

Để nâng cao nhận thức cho cán bộ, đoàn viên, thanh niên, học sinh về tác hại của thuốc lá, lợi ích của môi trường không khói thuốc, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh phối hợp tổ chức nhiều hoạt động truyền thông tại các trường học. Điển hình như Hội nghị “Tập huấn công tác PCTHTL” cho hơn 450 học sinh Trường THPT Hùng Vương (phường 5, TP.Tân An) được tổ chức vào tháng 3/2025.

Em Lê Thanh Phú - học sinh Trường THPT Hùng Vương, bày tỏ: “Qua các buổi tuyên truyền, em không chỉ hiểu rõ hơn về những tác hại nghiêm trọng của thuốc lá mà còn nhận thức được sự nguy hiểm tiềm ẩn từ thuốc lá truyền thống, thuốc lá điện tử - sản phẩm đang được “ngụy trang” để dễ tiếp cận với giới trẻ. Từ những kiến thức tiếp thu được, em ý thức rõ hơn về trách nhiệm bảo vệ sức khỏe cho bản thân, gia đình và cộng đồng, nói không với thuốc lá, thuốc lá điện tử và tuyên truyền cho bạn bè cùng tránh xa các sản phẩm gây hại này”.

PCTHTL không chỉ là trách nhiệm của ngành Y tế mà là nhiệm vụ chung của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Việc nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi và tạo ra môi trường sống trong lành là yếu tố then chốt để giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong cộng đồng. Hút thuốc không chỉ gây hại trực tiếp cho người hút mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe của người khác khi hít phải khói thuốc. Từ chối và loại bỏ thói quen hút thuốc là hành động cần thiết để bảo vệ chính mình, gia đình và cộng đồng, đặc biệt là bảo vệ trẻ em khỏi những tác hại khó lường của khói thuốc./.

Huỳnh Hương