Xây dựng đời sống văn hoá: Thiết thực, cụ thể, tránh chạy theo thành tích

Để được công nhận là xã, phường, thị trấn VH, địa phương phải phấn đấu hoàn thành bộ tiêu chí với số điểm từ 95 điểm trở lên và không có tiêu chí bị điểm liệt.

Được công nhận xã, phường, thị trấn văn hóa không phải là kết thúc quá trình xây dựng đời sống văn hóa mà địa phương phải không ngừng giữ vững và đưa phong trào phát triển (Trong ảnh: Xã Thanh Phú, huyện Bến Lức đón nhận danh hiệu xã văn hóa)

Những "điểm trừ" ở xã văn hoá 

Từ khi phong trào trồng thanh long phát triển mạnh mẽ, không ít lần chị Nguyễn Thị Kiều, ở ấp Ái Ngãi, xã Phú Ngãi Trị, huyện Châu Thành, tỉnh Long An lâm vào hoàn cảnh khốn khổ vì người dân dùng phân gà tươi bón cho cây thanh long. Mùi hôi từ phân gà tươi “tấn công” nhà chị ít nhất 3 ngày đến 1 tuần/lần, tùy vào chủ vườn có dùng rơm phủ lượng phân vừa bón lại hay không.

Chị Kiều cho biết: “Mỗi khi có hộ dùng phân gà tươi bón gốc thanh long là nhà tôi bị bao vây bởi mùi hôi. Có khi ruộng thanh long cách nhà mấy trăm mét vẫn bốc mùi nồng nặc, nhất là lúc trưa nắng. Cùng với mùi hôi là tình trạng ruồi đậu khắp nơi, tôi phải mua keo dán hoặc thuốc ruồi về diệt bớt”. Không chỉ Phú Ngãi Trị mà các xã có trồng thanh long như: Phước Tân Hưng, Dương Xuân Hội, An Lục Long,... đều không thoát khỏi tình trạng trên.

Dẫu biết phân gà tươi có mùi hôi khó chịu, thậm chí còn mang mầm bệnh nhưng không ít hộ dân vẫn “vô tư” sử dụng. Chị T.T.L, ở ấp 5, xã Phước Tân Hưng cho biết, theo chị, chỉ có sử dụng phân hữu cơ thì thanh long mới có thể cho năng suất cao. Nhưng phân ủ hoai giá khá cao, trong khi giá phân tươi lại rẻ hơn rất nhiều nên dù biết ảnh hưởng đến môi trường nhưng chị vẫn sử dụng và vô tình “làm khổ” những người xung quanh. Chủ tịch UBND xã Phú Ngãi Trị - Nguyễn Minh Trung cho biết, xã được công nhận là xã VH nhưng đến nay, tình trạng sử dụng phân gà tươi bón thanh long gây ảnh hưởng đến môi trường vẫn chưa thể khắc phục.

Đó cũng là “điểm trừ” ở xã VH Dương Xuân Hội. Theo Chủ tịch UBND xã Dương Xuân Hội - Lê Kim Thủy, mặc dù địa phương tuyên truyền, vận động người dân nhưng trên địa bàn xã vẫn xảy ra ô nhiễm môi trường, nhất là việc sử dụng phân chuồng tươi chưa qua xử lý bón cho thanh long. Bên cạnh đó, đôi lúc trên các tuyến giao thông cũng còn rác thải, một phần do việc vứt giấy lót trái thanh long của thương lái và người dân.

Đời sống văn hoá cơ sở luôn được quan tâm. (Trong ành: Câu lạc bộ Thể dục dưỡng sinh biểu diễn tại Nhà văn hoá Bình Quới, huyện Châu Thành)

Ngoài môi trường, ma túy cũng là một trong những vấn đề “đau đầu” ở một số xã VH. Theo thông tin từ Sở VH-Thể thao và Du lịch thì xã Đức Lập Hạ (huyện Đức Hòa), xã Phước Lợi (huyện Bến Lức), xã Nhị Thành (huyện Thủ Thừa),... là những xã VH nhưng tệ nạn ma túy qua các năm vẫn chưa giảm, có xã còn tăng hơn so với thời gian trước. Năm 2015, xã Phước Lợi, huyện Bến Lức vận động và giúp đỡ thành công 3 thanh niên sử dụng ma túy cai nghiện và có cuộc sống ổn định. Tuy nhiên, nỗ lực đó vẫn không kéo giảm được tệ nạn ma túy tại địa phương do vẫn có người nghiện mới.

Và mặc dù đạt danh hiệu xã VH từ nhiều năm trước nhưng đến nay, xã Thái Bình Trung, huyện Vĩnh Hưng vẫn chưa đủ nhà VH ấp, trong khi Nhà VH ấp Trung Thành và Trung Chánh đang xuống cấp, cần được xây dựng mới. Riêng Nhà VH ấp Trung Chánh, do địa hình trũng thấp, thường xuyên bị ngập nên được dỡ bỏ. Dự kiến, 2 nhà VH ấp sẽ xây mới vào năm 2017.

Phó Chủ tịch UBND xã Thái Bình Trung - Đỗ Ngọc Hùng cho biết, hạn chế ở xã chính là nhà VH ấp chưa hoạt động thường xuyên và chưa đạt hiệu quả. Nguyên nhân là do quỹ đất dành cho các công trình công cộng, sân chơi thể thao còn ít, công tác thông tin, tuyên truyền còn hạn chế, chưa phong phú, đa dạng, chưa tạo không khí sôi nổi nên chưa thu hút được nhiều người dân tham gia vào các phong trào ở địa phương.

Hoạt động thể thao được tổ chức ở xã Thái Bình Trung, huyện Vĩnh Hưng

Xây dựng đời sống văn hoá - chặng đường dài

Xây dựng xã, phường, thị trấn VH là chủ trương nhằm xây dựng đời sống VH ở cơ sở, góp phần tích cực phát triển KT-XH ở địa phương. Đạt danh hiệu xã, phường, thị trấn VH không có nghĩa là địa phương kết thúc hành trình xây dựng đời sống VH. Bên cạnh việc nỗ lực hoàn thành các tiêu chí nợ, địa phương còn phải giữ vững, nâng chất những tiêu chí đã đạt. Điều đó đòi hỏi sự đồng tâm, hiệp lực của chính quyền và người dân.

Theo Sở VH-Thể thao và Du lịch, qua đợt phúc tra vừa rồi, một số xã, phường, thị trấn còn vài tiêu chí chưa đạt và một số tiêu chí đạt nhưng chưa thật sự bền vững như: Tệ nạn ma túy, phong trào dân số-kế hoạch hóa gia đình, vệ sinh môi trường, xã hội học tập,... Và nguyên nhân chính dẫn tới những hạn chế trên chính là việc buông lỏng trong quá trình xây dựng đời sống VH tại địa phương. Một số ban chỉ đạo còn chưa sâu sát, chưa phân công cụ thể các thành viên. Một số hoạt động trong hệ thống thiết chế VH còn hạn chế do khó khăn về kinh phí. Ban chỉ đạo ít hội họp rút kinh nghiệm và kinh phí tuyên truyền cho phong trào chưa nhiều cũng là những khó khăn mà các địa phương thường gặp phải. Khi ban chỉ đạo xao nhãng thì phong trào sẽ đi xuống hoặc đứng yên, nếu các ngành, đoàn thể quan tâm và người dân tham gia xây dựng thì phong trào tiếp tục phát triển.

Chủ tịch UBND xã Dương Xuân Hội cho biết, thiếu kiểm tra, đôn đốc, đánh giá và rút kinh nghiệm trong quá trình xây dựng đời sống VH ở địa phương là nguyên nhân dẫn tới các “điểm trừ” tại xã. Đó cũng là nhận định của Chủ tịch UBND xã An Vĩnh Ngãi, TP.Tân An - Lê Văn Việt. Phó Chủ tịch UBND xã Thái Bình Trung - Đỗ Ngọc Hùng cho rằng, bài học kinh nghiệm quan trọng nhất của xã trong quá trình xây dựng đời sống VH chính là: “Muốn phong trào phát triển mạnh, hạn chế các khuyết điểm thì cần đánh giá đúng chất lượng phong trào, chỉ ra được những tồn tại, yếu kém, nguyên nhân và biện pháp khắc phục. Chú trọng công tác xã hội hóa các hoạt động VH”.

Cũng theo Sở VH-Thể thao và Du lịch, phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống VH là phong trào của quần chúng, không thể tuyệt đối hóa, các hạn chế, yếu kém chỉ cần nằm trong tầm kiểm soát có thể chấp nhận được. Đứng ở góc độ xã hội, những điểm trừ ở xã VH là tất yếu, vì vấn đề xã hội diễn ra thường xuyên, liên tục. Và mục tiêu của các xã, phường, thị trấn chính là tiếp tục khắc phục những tệ nạn xảy ra, giữ vững đời sống VH, danh hiệu được công nhận.

Tuy nhiên, để làm được điều đó, đòi hỏi sự phấn đấu của cả hệ thống chính trị và người dân địa phương. Nếu không, sẽ xảy ra tình trạng “tuột mất” danh hiệu như có trường hợp đã xảy ra./.

Phương Phương