Bảo hiểm xã hội Long An quyết liệt giảm nợ đọng

Quyền lợi người lao động bị xâm phạm

BHXH và bảo hiểm y tế (BHYT) là 2 chính sách an sinh xã hội quan trọng, trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội, liên quan đến quyền lợi, sức khỏe, bảo đảm an toàn và chất lượng cuộc sống trọn đời của người tham gia. Mặc dù, BHXH Long An và đa số doanh nghiệp (DN) trên địa bàn tỉnh thực hiện tốt các quy định pháp luật BHXH nhằm bảo đảm quyền lợi của người tham gia nhưng tình trạng DN trốn đóng, chậm đóng BHXH còn khá phổ biến, gây thất thoát quỹ BHXH, ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của NLĐ: Không được cấp thẻ BHYT, không được xác nhận sổ BHXH, nhất là khi ốm đau, thai sản, tai nạn lao động không được thanh toán chế độ, đến tuổi nghỉ hưu không được hưởng trợ cấp hưu trí,...

Nếu doanh nghiệp quan tâm thì quyền lợi của người lao động sẽ được bảo đảm

Chị N.T.L - công nhân đang làm việc trên địa bàn huyện Cần Đước, bức xúc: “Dù hàng tháng đều bị công ty trừ lương để đóng BHXH nhưng đến khi tôi nghỉ hậu sản thì không được hưởng chế độ theo quy định. Không chỉ riêng tôi, thậm chí có người nghỉ thai sản, con đã lớn vẫn chưa được hưởng chế độ. Nhiều đồng nghiệp khác cũng bức xúc vì khi nghỉ việc không nhận được sổ BHXH nên không được hưởng trợ cấp thất nghiệp”.

Đến thời điểm này, toàn tỉnh thu BHXH, BHYT và bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) được 4.366 tỉ đồng, đạt 80,41% kế hoạch, tăng 15,71%, tương ứng số tiền 593 tỉ đồng so với cùng kỳ năm 2016. Tính đến nay, tổng số tiền nợ là 264 tỉ đồng, chiếm 4,87% số phải thu; so với tháng trước, tổng nợ tăng 16,30%, tương ứng số nợ tăng 39 tỉ đồng. Trong đó, nợ đọng kéo dài (trên 3 tháng) 81 tỉ đồng, chiếm 29,1% trong tổng nợ.

Nguyên nhân do các DN gặp khó khăn trong sản xuất, kinh doanh, hoạt động “cầm chừng” khiến cho việc làm và thu nhập của NLĐ bấp bênh, không ổn định dẫn đến tình trạng đóng BHXH không đúng hạn; công tác phối hợp các ngành liên quan trong công tác tuyên truyền, thanh tra, kiểm tra chưa thường xuyên. Việc xử lý các vi phạm về BHXH, BHYT chưa nghiêm. Một thực tế nữa là người lao động nhận thức còn hạn chế, thiếu hiểu biết về BHXH nên chưa tham gia đóng BHXH hoặc không quan tâm đến việc chủ sử dụng lao động có đóng BHXH cho mình hay không, chỉ khi gặp phải rủi ro, hoặc cần được hưởng thì mới thấy được ý nghĩa của việc tham gia BHXH. Không ít chủ sử dụng lao động cố tình “né” đóng BHXH cho NLĐ, trong đó có DN tư nhân, DN ngoài quốc doanh, có vốn đầu tư nước ngoài,... tập trung ở các địa phương có nhiều khu, cụm công nghiệp: Đức Hòa, Bến Lức, Thủ Thừa, Cần Đước, Cần Giuộc,...

Cần có biện pháp chế tài mạnh hơn

Phó Giám đốc BHXH Long An - Lê Thành Liếp thông tin: “Trước đây, đối với DN chậm đóng, nợ đọng BHXH thì cơ quan BHXH thực hiện khởi kiện ra tòa án và buộc chủ sử dụng lao động phải tuân thủ pháp luật BHXH. Kể từ ngày 01/01/2016, khi Luật BHXH năm 2014 có hiệu lực, cơ quan BHXH được giao chức năng thanh tra chuyên ngành về đóng BHXH, BHYT, BHTN, đồng thời giao tổ chức Công đoàn khởi kiện ra tòa án đối với hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của NLĐ. Tòa án nhân dân Tối cao có Công văn 105/TANDTC-PC&QLKH về việc thi hành Luật BHXH, ban hành ngày 14/4/2016, ghi rõ: “Kể từ ngày Luật BHXH có hiệu lực thi hành (ngày 01/01/2016), tòa án không thụ lý đơn khởi kiện của cơ quan BHXH đòi tiền BHXH đối với người sử dụng lao động”.

Do vậy, đối với những trường hợp nợ đọng kéo dài từ 3 tháng trở lên, Phòng Khai thác và Thu nợ BHXH tỉnh, BHXH cấp huyện thống kê danh sách các đơn vị nợ xây dựng kế hoạch đôn đốc thu nợ. Theo đó, Phòng Thanh tra, Kiểm tra - BHXH tỉnh căn cứ tình trạng nợ đọng của các địa phương phối hợp thanh, kiểm tra đột xuất và lập biên bản, xử phạt vi phạm hành chính, yêu cầu đơn vị thực hiện đóng BHXH theo quy định. Trường hợp cố tình trốn đóng thì công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng, chuyển thông tin và đề nghị Liên đoàn Lao động tỉnh khởi kiện. Từ đầu năm 2017 đến nay, BHXH tỉnh phối hợp kiểm tra 60 đơn vị, thanh tra 54 đơn vị, kiến nghị thu hồi về quỹ BHXH, BHYT, BHTN trên 14 tỉ đồng. Mục tiêu đến cuối năm hoàn thành công tác thanh, kiểm tra 15 đơn vị còn lại. Đồng thời, BHXH tỉnh chuyển hồ sơ đến Liên đoàn Lao động tỉnh đề nghị khởi kiện 20 đơn vị nợ đọng kéo dài.

Doanh nghiệp trốn đóng, chậm đóng bảo hiểm xã hội dẫn đến người lao động không được cấp thẻ bảo hiểm y tế cũng như không được hưởng chế độ bảo hiểm y tế khi khám, chữa bệnh

TP.Tân An là một trong những địa phương có nợ đọng BHXH cao (trên 12 tỉ đồng, trong đó, nợ đọng kéo dài trên 3 tháng là 8,4 tỉ đồng). Để khắc phục tình trạng này, BHXH thành phố triển khai các hoạt động đẩy nhanh tiến độ thực hiện giảm nợ; phối hợp các cơ quan quản lý, ban, ngành, đoàn thể tiến hành thanh tra, giám sát việc chấp hành pháp luật đối với 36 DN không đóng, đóng không đủ số người thuộc diện bắt buộc tham gia BHXH, BHYT, BHTN kéo dài từ 3 tháng trở lên trên địa bàn.

Theo Giám đốc BHXH TP.Tân An - Trương Phước Quý: “Nguyên nhân dẫn đến nợ đọng là cơ chế, chính sách còn nhiều bất cập, thiếu đồng bộ, chưa kiên quyết trong xử phạt. Mặc dù mức lãi suất chậm đóng BHXH gấp 2 lần lãi suất ngân hàng nhưng DN vẫn cố tình nợ để chiếm dụng quỹ BHXH do không đủ điều kiện vay ngân hàng”.

Thời gian tới, BHXH thành phố tập trung rà soát các DN nợ đọng để có biện pháp đôn đốc thu nợ hiệu quả, giải quyết kịp thời, đầy đủ quyền lợi về BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ. Đồng thời, chủ động phối hợp các cơ quan, đơn vị liên quan cung cấp thông tin DN nợ số tiền lớn, kéo dài công bố trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Tình trạng nợ đọng BHXH thời gian qua luôn tồn tại dai dẳng và có chiều hướng gia tăng vào những tháng cuối năm. Trước tình trạng này, BHXH tỉnh tiếp tục phối hợp các ngành liên quan tập trung tuyên truyền, đôn đốc thu hồi nợ. BHXH tỉnh báo cáo UBND tỉnh có ý kiến chỉ đạo, rà soát nhằm tăng cường các biện pháp thu nợ; phối hợp cơ quan liên quan tổ chức thanh tra, kiểm tra các DN trên địa bàn. Qua đó, chấn chỉnh, khắc phục tình trạng nợ đọng của các đơn vị sử dụng lao động.

Để bảo đảm quyền lợi cho NLĐ, đồng thời bảo đảm tính bình đẳng về chính sách BHXH, BHYT, BHTN cùng với sự nỗ lực của ngành BHXH, rất cần sự vào cuộc của các tổ chức chính trị - xã hội. Trong đó, việc phổ biến và triển khai, hướng dẫn kịp thời các chế độ, chính sách, pháp luật Nhà nước liên quan đến NLĐ và đơn vị sử dụng lao động là cần thiết./.

Ngọc Mận - Huỳnh Hương