Đừng 'tiện đâu, vứt đó' bao bì thuốc bảo vệ thực vật để giảm ô nhiễm

Nông dân tham gia Lễ phát động phong trào thu gom và tiêu hủy bao bì thuốc bảo vệ thực vật sau khi sử dụng

Nâng cao ý thức của người dân

Chi cục phó Chi cục Trồng trọt, BVTV và Quản lý chất lượng nông sản tỉnh Long An - Huỳnh Kim Toán cho biết: “Thuốc BVTV là những hợp chất hóa học có tác dụng bảo vệ mùa màng, giữ vững năng suất cây trồng. Tuy nhiên, đây là một loại hóa chất độc hại, nếu lạm dụng sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và sức khỏe con người. Đối với môi trường, chúng làm mất sự cân bằng của hệ sinh thái, gây ô nhiễm nguồn nước và vùng đất. Khi những chất độc này ngấm sâu vào nguồn nước sinh hoạt, trong không khí, tồn dư trong nông sản sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Để kiểm soát vấn đề ô nhiễm môi trường từ chất thải thuốc BVTV, cần có sự chung tay, góp sức của toàn xã hội, trong đó ý thức sử dụng thuốc BVTV của nông dân là quan trọng nhất”.

Nhằm nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của nông dân, Chi cục Trồng trọt, BVTV và Quản lý chất lượng nông sản tỉnh thường xuyên phối hợp cơ quan chức năng tuyên truyền, phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật, tổ chức tập huấn kỹ thuật trồng trọt, sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả trên các loại cây trồng, rau màu; đẩy mạnh xây dựng các mô hình áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật gắn với mục tiêu bảo vệ môi trường như “5 phải, 1 giảm”; đưa cơ giới hóa vào đồng ruộng; sản xuất theo chuẩn VietGAP; canh tác theo hướng IPM, ICM gắn với ứng dụng công nghệ cao trên cây lúa, rau, chanh, thanh long.

Chi cục phó Chi cục Trồng trọt, Bảo vệ thực vật và Quản lý chất lượng nông sản tỉnh - Huỳnh Kim Toán phát động phong trào thu gom và tiêu hủy bao bì thuốc bảo vệ thực vật sau khi sử dụng

Với những giải pháp, hành động quyết liệt, ý thức bảo vệ môi trường trong lĩnh vực trồng trọt của nông dân có nhiều chuyển biến tích cực. Phần lớn lượng bao bì thuốc BVTV được thu gom vào hệ thống bể chứa trước khi xử lý. Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ Thương mại Nông nghiệp Cây Trôm (huyện Vĩnh Hưng) - Bùi Văn Tuấn cho biết: “Sản xuất sạch, an toàn, thân thiện với môi trường là mục đích mà HTX từng bước xây dựng. Theo đó, trước hết, HTX đề nghị các thành viên phải thu gom và để bao bì thuốc BVTV đúng nơi quy định, không vứt trực tiếp xuống ruộng, ao, sông sẽ ảnh hưởng đến môi trường nước và các sinh vật khác. Khi thấy thành viên HTX không bỏ bao bì thuốc BVTV sau khi sử dụng đúng nơi quy định, chúng tôi sẽ nhắc nhở. Ngoài ra, HTX còn vận động nông dân hạn chế sử dụng phân bón, thuốc hóa học, thay vào đó sử dụng phân bón hữu cơ do HTX sản xuất. Sau thời gian, ý thức về bảo vệ môi trường của thành viên HTX ngày càng nâng lên”.

Ông Trần Văn On (xã Vĩnh Bình, huyện Vĩnh Hưng) chia sẻ: “Biến đổi khí hậu, thiên tai, khô hạn xảy ra một phần do ô nhiễm môi trường, trong đó, có ô nhiễm do để bao bì thuốc BVTV sau khi sử dụng không đúng nơi quy định, vứt bừa bãi xuống kênh, mương. Sau khi tham gia những cuộc tuyên truyền của Hội Nông dân các cấp, tôi hiểu được việc bảo vệ môi trường là trách nhiệm chung của cộng đồng và xã hội, trong đó, nông dân đóng vai trò then chốt. Vì vậy, tôi không chỉ thu gom bao bì thuốc BVTV, đưa đến điểm tập kết mà còn vận động nhiều người cùng tham gia”.

Còn nhiều khó khăn

Tại nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh, đa số người dân đều chấp hành tốt việc thu gom, xử lý bao bì thuốc BVTV sau khi sử dụng. Tuy nhiên, nhiều trường hợp còn vứt bừa bãi theo kiểu “tiện đâu, vứt đấy”. Nhiều trường hợp, người dân còn vứt rác thải sinh hoạt, phế liệu, xác động vật,... nên hố chứa bao bì thuốc BVTV đầy ứ, khó phân loại. Chị N.T.H. (xã Phước Lâm, huyện Cần Giuộc) nói: “Trước đây, địa phương đặt các thùng nhựa, xây hố chứa bao bì thuốc BVTV sau khi sử dụng. Tuy nhiên, một số người dân bỏ bao bì thuốc BVTV và rác sinh hoạt vào các thùng, hố chứa, gây mất vệ sinh và ô nhiễm môi trường”.

Người dân thu gom chai lọ, bao bì thuốc bảo vệ thực vật để xử lý

Thuốc BVTV với đặc tính độc hại nên được các nhà sản xuất chứa đựng trong các chai, lọ bằng nhựa, thủy tinh, bao bì tráng kẽm. Do đó, việc xử lý bao bì thuốc BVTV sau khi sử dụng cần phải theo quy trình nghiêm ngặt. Song thực tế, tại một số địa phương, nông dân tự xử lý bằng cách đốt. Ông Nguyễn Văn Gô (xã Nhựt Ninh, huyện Tân Trụ) chia sẻ: “Khi đốt bao bì thuốc BVTV có mùi rất khó chịu, ảnh hưởng đến môi trường nhưng vì rác ứ đầy lâu ngày không có chỗ chứa nên bất đắc dĩ phải đem đốt. Trước khi đốt, tôi chọn điểm xa dân cư, nhà cửa,...”.

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường, bao bì thuốc BVTV sau khi sử dụng được xếp vào nhóm chất thải nguy hại, ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe con người, nếu đốt ở nhiệt độ thấp sẽ phát thải khí độc gây nguy hại. Đây cũng là một trong những chất độc tiềm ẩn nguy cơ gây ung thư và đột biến gen ở người. Rác thải bao bì thuốc BVTV phải được xử lý theo quy trình ở nhiệt độ cao, nếu chỉ đốt thông thường ở nhiệt độ 100oC thì vẫn là rác.

Những năm qua, ngành Nông nghiệp phối hợp các địa phương xây dựng thùng, hố bêtông đựng bao bì thuốc BVTV. Qua kiểm tra, đánh giá, việc sử dụng hố bêtông và thùng nhựa mang lại hiệu quả chưa cao. Năm 2021, ngành Nông nghiệp đổi mới phương thức thu gom và tiêu hủy bao bì thuốc BVTV sau khi sử dụng bằng cách dùng bao chứa (bao PE 2 lớp có kích thước 60 x 80cm). Đồng thời, Chi cục Trồng trọt, BVTV và Quản lý chất lượng nông sản tỉnh phối hợp các địa phương tổ chức Lễ phát động phong trào thu gom và tiêu hủy bao bì thuốc BVTV sau sử dụng năm 2022. Sau lễ phát động 15 ngày, nông dân đem bao bì thuốc BVTV đã sử dụng đến điểm tập kết được địa phương chọn và ngành chức năng sẽ thu gom, xử lý theo đúng quy định về môi trường.

Ông Huỳnh Kim Toán cho biết thêm: “Hiện Chi cục phối hợp các địa phương hoàn thành tổ chức Lễ phát động phong trào thu gom và tiêu hủy bao bì thuốc BVTV sau khi sử dụng năm 2022. Qua lễ phát động nhằm kêu gọi người dân nâng cao ý thức trong việc quản lý, sử dụng, thu gom, vận chuyển và xử lý vỏ, bao bì thuốc BVTV sau khi sử dụng, góp phần phát triển sản xuất nông nghiệp sạch, bền vững và cải thiện môi trường, bảo vệ sức khỏe cộng đồng”.

Tỉnh đang phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững, thân thiện với môi trường. Do đó, việc sản xuất sạch, thu gom bao bì thuốc BVTV sau khi sử dụng là trách nhiệm chung, góp phần cùng cộng đồng bảo vệ môi trường và giúp ngành Nông nghiệp đạt các chỉ tiêu, kế hoạch đề ra./.

Lê Ngọc