Người thầy trong kỷ nguyên số

Dạy học thông minh - người thầy chủ động đổi mới

Trong phòng học được trang bị tivi tương tác với hệ thống trình chiếu hiện đại, cô Nguyễn Ngọc Kim Trang - giáo viên Tin học Trường THPT Chuyên Trần Văn Giàu (phường Long An, tỉnh Tây Ninh), đang thao tác trên màn hình để minh họa cho bài giảng. Những hình ảnh, ví dụ thực tế lần lượt hiện lên sinh động, giúp học sinh dễ hình dung, hứng thú và chủ động hơn trong quá trình tiếp thu bài học.

Cô Trang chia sẻ: “Chuyển đổi số trong giáo dục, với tôi là cơ hội để đổi mới phương pháp dạy và học, giúp việc giảng dạy hiệu quả hơn, học sinh chủ động hơn và quản lý giáo dục thông minh, hiện đại hơn”.

Học sinh Trường THPT Chuyên Trần Văn Giàu (phường Long An) quét mã QR để trả lời câu hỏi trong các tiết học

Từ nền tảng công nghệ quen thuộc, cô mạnh dạn ứng dụng nhiều công cụ trong giảng dạy như Google Classroom để quản lý lớp học, Canva để thiết kế bài giảng trực quan, Kahoot và Quizizz để tạo trò chơi ôn tập, Mentimeter để tương tác trực tiếp với học sinh. Đặc biệt, cô còn sử dụng ChatGPT và Gemini như những “trợ giảng ảo” giúp học sinh tư duy phản biện, mở rộng kiến thức.

Cô Trang bày tỏ: “Tôi chưa bao giờ nghĩ rằng AI có thể thay thế người thầy. AI có thể cung cấp thông tin, gợi ý ý tưởng hay hỗ trợ chấm điểm nhưng không có cảm xúc, không biết thấu hiểu và truyền cảm hứng như con người. Điều làm người thầy đặc biệt chính là tình cảm, sự kiên nhẫn và khả năng đồng hành với học sinh bằng trái tim”.

Nhờ áp dụng công nghệ, học sinh trở nên hứng thú, chủ động và tự tin hơn. Giáo viên cũng tiết kiệm được thời gian, mở rộng khả năng sáng tạo và tăng hiệu quả bài giảng.

Em Nguyễn Xuân Diệu Huy - học sinh lớp 10 chuyên Tin, Trường THPT Chuyên Trần Văn Giàu, chia sẻ: “Nhờ ứng dụng công nghệ và AI trong các tiết học, em thấy giờ học sinh động, dễ hiểu và thú vị hơn. Việc học không còn khô khan, giúp chúng em chủ động hơn, rèn được kỹ năng sử dụng máy tính và tìm kiếm thông tin hiệu quả”.

Hiệu trưởng Trường THPT Chuyên Trần Văn Giàu Đàm Văn Tuyến cho biết: “Nhà trường định hướng xây dựng mô hình Trường học thông minh, trong đó mỗi phòng học được số hóa học liệu, trang bị tivi tương tác kết nối Internet, hệ thống dạy học trực tuyến, điểm danh bằng nhận diện khuôn mặt và quản lý học sinh bằng phần mềm,... Chúng tôi mong muốn hình thành “văn hóa số” trong giảng dạy và học tập, lấy sáng tạo, chia sẻ và hiệu quả làm trọng tâm”.

Mô hình này đang dần trở thành thực tế, khi giáo viên chủ động tạo học liệu số, chia sẻ tài nguyên giảng dạy và cùng nhau phát triển các bài giảng ứng dụng AI, góp phần đưa công nghệ vào lớp học một cách thiết thực, gần gũi.

Học hỏi không ngừng - thích ứng cùng công nghệ

Với hơn 20 năm công tác, thầy Nguyễn Quang Lộc - giáo viên Tin học Trường THCS&THPT Lương Hòa (xã Lương Hòa), vẫn luôn giữ cho mình tinh thần học hỏi, không ngừng thích ứng trước sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ.

Thầy Lộc chia sẻ: “Tôi nghĩ, giáo viên phải định hướng cho học sinh hiểu rằng AI chỉ là công cụ hỗ trợ học tập, sáng tạo, không nên lạm dụng. Quan trọng nhất vẫn là người thầy biết định hướng, hướng dẫn và đồng hành cùng học sinh phát triển năng lực thật”.

Học sinh Trường THCS&THPT Lương Hòa (xã Lương Hòa) thực hành bài học trên máy tính trong tiết Tin học

Trong mỗi tiết học, thầy Lộc khuyến khích học sinh thực hành trực tiếp thay vì học lý thuyết khô khan. Thầy ứng dụng phần mềm Azota để giao bài tập trực tuyến, chấm điểm tự động, giúp học sinh có thể học tập linh hoạt. Nhà trường cũng triển khai sổ đầu bài điện tử, cho phép học sinh theo dõi kết quả rèn luyện và tinh thần học tập hằng tuần.

“Công nghệ giúp việc dạy học thuận lợi hơn nhưng vai trò của người thầy vẫn không thể thay thế. Giáo viên là người gần gũi, thấu hiểu và dẫn dắt học sinh phát triển nhân cách và năng lực sống” - thầy Lộc chia sẻ thêm.

Theo Phó Hiệu trưởng Trường THCS&THPT Lương Hòa Phan Thị Thanh Thúy: “Việc ứng dụng công nghệ thông tin đã trở thành thói quen trong hoạt động dạy và học. Nhà trường sử dụng sổ điểm, học bạ, sổ đầu bài điện tử; khuyến khích giáo viên biên soạn học liệu số. Năm học 2025-2026, chúng tôi tổ chức cuộc thi thiết kế bài giảng ứng dụng AI và nhận được sự hưởng ứng tích cực từ đội ngũ giáo viên”.

Giáo viên Trường THCS&THPT Lương Hòa nhập sổ đầu bài điện tử nhằm theo dõi và quản lý hoạt động học tập của học sinh

Cùng với nỗ lực của các nhà trường và đội ngũ giáo viên, Sở Giáo dục và Đào tạo đang triển khai nhiều giải pháp nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi số toàn ngành, hướng đến nền giáo dục hiện đại, linh hoạt.

Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Huỳnh Phương Vũ cho biết: “Thời gian tới, ngành Giáo dục và Đào tạo sẽ tập trung xây dựng và hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật, học bạ điện tử, hệ thống học tập trực tuyến (LMS) và phần mềm y tế trường học, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền, triển khai Khung kỹ năng số cho giáo viên và học sinh, nhằm nâng cao năng lực số trong toàn ngành”.

Những bước đi này góp phần hình thành hệ sinh thái giáo dục thông minh, nơi công nghệ là công cụ hỗ trợ đắc lực chứ không thay thế con người, đưa Tây Ninh tiến gần hơn đến mục tiêu giáo dục số - hiện đại - nhân văn, lấy người thầy làm trung tâm và học sinh làm chủ thể./.

Phương Lan