Nét chung trong phong tục ngày tết của 3 miền  

Từ cuối tháng Chạp, đường sá, phố phường trở nên tấp nập với những chợ hoa rực rỡ màu sắc, tiếng chào mời rộn rã. Đây là lúc mọi gia đình bắt đầu tất bật dọn dẹp nhà cửa, sửa sang bàn thờ để bày biện hoa kiểng, mâm ngũ quả sặc sỡ.

Bà Lê Thị Rỡ (xã Nhựt Chánh, huyện Bến Lức) chia sẻ: "Mỗi năm, gia đình tôi đều duy trì thói quen dọn dẹp nhà cửa vào dịp tết để tạo không gian sạch sẽ, gọn gàng đón năm mới, mong mọi điều tốt đẹp sẽ đến". 

Mâm cúng đưa ông Táo thường có cá chép

Tục đưa ông Táo về trời, hay còn gọi là lễ cúng ông Công ông Táo, là một trong những phong tục đặc sắc của Tết Cổ truyền Việt Nam.

Theo quan niệm dân gian, ngày 23 tháng Chạp hàng năm, các Táo quân sẽ lên trời để báo cáo Ngọc Hoàng về những việc xảy ra trong gia đình suốt một năm qua.

Lễ cúng thường diễn ra vào buổi sáng, với mâm lễ gồm vàng mã, cá chép sống và các món lễ vật truyền thống như chè, xôi, hoa, quả. Cá chép được thả xuống sông hoặc hồ sau lễ, mang ý nghĩa "cá chép hóa rồng," giúp các Táo quân cưỡi về trời. Phong tục này không chỉ thể hiện lòng biết ơn mà còn gửi gắm ước mong một năm mới an lành, thuận lợi cho gia đình.

Sau khi dọn dẹp nhà cửa, đưa ông Táo về trời, việc thờ cúng ông bà, tổ tiên trở thành một phần không thể thiếu trong ngày tết. Bàn thờ được bày trí trang nghiêm với những mâm cỗ đầy đủ thịt kho trứng, canh khổ qua, bánh tét,... thể hiện lòng biết ơn đối với cội nguồn. Đây là dịp con cháu thể hiện lòng thành kính và cầu mong tổ tiên phù hộ cho một năm mới bình an, thuận lợi.

Trong mâm cúng miền Nam thường có canh khổ qua, thịt kho trứng, bánh tét

Anh Nguyễn Hoàng Hữu Tín (xã Phú Ngãi Trị, huyện Châu Thành) bày tỏ: "Mỗi dịp tết, tôi lại thấy yêu quý hơn những giá trị truyền thống, đặc biệt là phong tục đón ông bà, tổ tiên về ăn tết cùng con cháu".

Cùng với việc thờ cúng tổ tiên, tục dựng cây nêu ngày tết cũng được xem là một phong tục quan trọng. Thường được dựng vào ngày 23 tháng Chạp, cây nêu được trang trí bằng cờ, đèn lồng và đôi khi là những câu đối đỏ, với ý nghĩa xua đuổi tà ma và cầu mong một năm mới bình an, hạnh phúc. Cây nêu không chỉ mang giá trị tâm linh mà còn tạo nên không khí tết rộn ràng khắp xóm, ấp.

Dựng cây nêu ngày Tết là cách để đón mời các vị thần linh về với gia đình (Ảnh internet)

Sau khi đón giao thừa và dâng hương cúng bái, ngày đầu năm mới là thời điểm mọi người trao nhau những lời chúc tốt đẹp. Tục lì xì là một nét đẹp văn hóa thể hiện sự quan tâm, động viên tinh thần lẫn nhau. Những phong bao đỏ rộn ràng, tượng trưng cho may mắn, lộc tài cả năm. Bên cạnh đó, những lời chúc tốt lành còn mang lại niềm vui, hy vọng vào tương lai.

Tết Cổ truyền của Việt Nam không chỉ là dịp để tổng kết một năm cũ, mà còn là khoảng thời gian để gắn kết tình thân, giữ gìn những giá trị truyền thống đẹp đẽ. Tất cả những phong tục tốt đẹp này chính là sợi dây liên kết giữ chặt tâm hồn Việt, để khi nhắc về ai cũng thấy tự hào và trân quý./.

Thi Mỹ