Tết về nhắc nhớ nguồn cội

Trước khi dựng cây nêu, ông Phan Văn Bản (xã Dương Xuân Hội, huyện Châu Thành) treo “lá bùa” ông cọp, giấy tiền vàng bạc và các loại bánh, trái cây,...

“Trông mau đến tết dựng nêu ăn chè”

Ông Phan Văn Bản (xã Dương Xuân Hội, huyện Châu Thành, tỉnh Long An) dù đã ở tuổi 75, bước đi không còn nhanh nhẹn như trước nhưng tết đến lại lui cui ra vườn chọn cây tre đẹp nhất để chuẩn bị dựng nêu. Ông Bản kể: “Mỗi năm đến tết, tôi chuẩn bị đầy đủ từ đưa ông Táo về trời tối 23 tháng Chạp, tảo mộ ông bà ngày 25, rước ông bà về ăn tết và cúng giao thừa,... rồi dựng cây nêu trước cửa nhà và cúng mâm cơm 3 ngày tết, lì xì cho con cháu,... Tết nào gia đình tôi cũng dựng nêu vì đó là phong tục đã có từ lâu và trở thành nếp nhà”.

Khi hỏi lý do giữ phong tục dựng cây nêu trong mấy ngày tết, ông Bản cười nói: “30 tết, sau khi chuẩn bị xong mọi thứ, tôi cùng các con cháu ra vườn, chọn cây tre to và thẳng, dựng lên trước cửa. Cây nêu là biểu tượng của sự an lành, đón năm mới may mắn. Cuộc sống hiện đại, ít ai còn giữ phong tục này nhưng tôi dạy con cháu rằng, dựng cây nêu không chỉ để đón tết mà còn nhớ về những giá trị văn hóa lâu đời của dân tộc”.

Ông Phan Văn Bản dựng cây nêu ngày tết - một nét đẹp truyền thống mang ý nghĩa xua đuổi điều xấu, cầu mong năm mới bình an, may mắn và thịnh vượng

“Theo ông bà, cây nêu để xua đuổi tà ma, mang lại may mắn cho gia đình trong năm mới. Mỗi năm, tôi dạy các cháu cách trang trí cây nêu với “lá bùa” ông cọp, bánh mứt, trái cây,... những thứ rất giản dị nhưng chứa đựng niềm tin vào những điều tốt đẹp” - ông Bản chia sẻ.

Trong cuộc sống hiện đại, một số phong tục dần bị lãng quên nhưng ông Bản vẫn giữ tục dựng nêu, dạy con cháu giữ gìn văn hóa truyền thống. “Con cháu bận rộn với công việc, ít có thời gian chuẩn bị tết nhưng tôi luôn dạy rằng, tết không chỉ là dịp ăn uống, vui chơi mà còn để tôn vinh những giá trị mà ông bà để lại. Nếu không giữ gìn thì một ngày nào đó, những nét đẹp ấy sẽ bị lãng quên. Tết xưa hay tết nay, với tôi, vẫn có một điều không thay đổi: Đó là niềm tự hào về truyền thống, sự gắn kết giữa các thế hệ” - ông Bản nói.

Với ông Bản, dựng cây nêu không chỉ mang tính nghi lễ mà còn kết nối các thế hệ. Tết là dịp để mỗi người nhìn lại, hiểu rõ hơn về cội nguồn và trân trọng những gì đang có. Và ông mong rằng, dù thời gian có trôi qua, những phong tục truyền thống ấy mãi được gìn giữ, để hồn tết Việt vẫn vẹn nguyên.

Giữ hồn Tết Việt

Mỗi dịp tết đến, lòng người lại chộn rộn. Chia sẻ về tết xưa và những suy nghĩ về tết nay, giữa cái cũ và cái mới, anh Đào Công Thanh Duy (xã Quê Mỹ Thạnh, huyện Tân Trụ) nhớ lại: “Hồi đó, cứ mỗi khi tết đến lại chờ được ăn các loại bánh, mứt, dưa hấu và chỉ tết mới có những món ăn đó chứ ngày thường rất hiếm. Chộn rộn nhất là những ngày giáp tết, háo hức phụ mẹ làm mứt, trang hoàng nhà cửa”. Anh cũng không quên những ngày đi chợ hoa tết cùng cha mẹ mà theo lời kể của anh là “các cô, chú bán hoa thường ngồi bên đường, vừa bán, vừa trò chuyện, vui vẻ và giản dị lắm!”.

Những ngày gần tết, anh Đào Công Thanh Duy (xã Quê Mỹ Thạnh, huyện Tân Trụ) gói bánh tét, giữ nếp tết xưa

Đáng nhớ nhất là những ngày gia đình quây quần bên nhau tuốt lá mai, vừa làm, vừa cười nói vui vẻ. Không khí ấy với anh Duy không chỉ thân thuộc mà còn gắn kết tình cảm gia đình. Dù ngày tết bận rộn, mọi người vẫn dành thời gian bên nhau, cùng chia sẻ niềm vui trong những công việc giản dị nhưng đầy ý nghĩa.

Ngày nay, đón tết đã có nhiều thay đổi, nhất là trong giới trẻ. Một số người chọn đi du lịch thay vì về quê sum vầy với gia đình hoặc dành nhiều thời gian cho các cuộc vui với bạn bè thay vì cùng gia đình chuẩn bị tết. Những thay đổi này phần nào làm không khí tết trong gia đình hiện đại khác biệt so với trước đây.

“Dù cuộc sống hiện đại nhưng tết vẫn cần giữ được những giá trị xưa như gói bánh tét, chuẩn bị mâm cỗ, chưng hoa, tất cả đều gắn liền với văn hóa dân tộc” - anh Duy tâm sự.

Bộ bà ba và khăn rằn luôn là trang phục quen thuộc của anh Đào Công Thanh Duy

Cũng theo anh Duy, người trẻ cần được khuyến khích tham gia các hoạt động giữ gìn phong tục truyền thống, từ chuẩn bị mâm cỗ, gói bánh chưng, bánh tét đến các hoạt động văn hóa như múa lân, dựng cây nêu. Điều này không chỉ giúp họ hiểu hơn về ý nghĩa của tết mà còn tạo ra những ký ức đẹp gắn liền với gia đình và quê hương.

Tết xưa và tết nay tuy có vài nét khác nhưng trong mỗi người, tết vẫn là khoảng thời gian thiêng liêng để nhớ về tổ tiên, sum họp gia đình và giữ gìn những giá trị truyền thống. Dù xã hội hiện đại, nhịp sống có vội vã nhưng mong ước về một cái tết đầm ấm, tràn ngập yêu thương, bình an vẫn là điều mà tất cả chúng ta hướng đến./.

Khánh Duy