Bến chờ

Minh họa: Thiện Mỹ

Chiếc ghe chở gánh xiếc Hương Tràm cập bến UBND xã, đám trẻ con xóm Mù Cưa í ới gọi nhau, chỉ mấy con khỉ được nhốt trong cái chuồng chật ních. Thằng nhóc trên ghe có vẻ không hài lòng với điệu bộ của lũ trẻ trên bờ. Nó nhảy tót lên bờ, cắm sào buộc dây ghe rồi lấy vải che hết mấy cái lồng khỉ lại. Đám trẻ trên bờ tiếc hùi hụi, thằng Minh giận, lấy cục đất chọi xuống sông cái bủm. Con Thảo bỏ về nhà, để mặc cho thằng Minh gọi với theo đến rát cổ họng.

Thằng Minh tìm quanh sân rạp xiếc cũng không thấy một cái lỗ chó nào để cho chúng tôi lẻn vào. Nó vừa vén miếng vải tìm đường chui vào đã bị một cánh tay níu lại cùng tiếng hét lớn.

- Chúng mày định làm gì thế? Đi ra chỗ khác cho tao!

Tôi ngước mặt lên nhìn, là thằng nhóc hồi chiều chúng tôi gặp dưới ghe. Mất một phút để định thần, thằng Minh đứng lên, hất mặt về phía thằng nhóc, đấm vào mặt nó một cú đau điếng rồi bỏ chạy. Trên đường về nhà, thằng Minh còn bày mưu tính kế để lần sau gặp lại cho nó một trận nhớ đời.

Con Thảo ngó lơ câu chuyện của chúng tôi. Nó chẳng bao giờ để ý đến gánh xiếc mặc dù ba nó vẫn tha thiết với nghề xiếc đu dây. Má tôi kể, ngày xưa, ba con Thảo cũng theo ghe đi biểu diễn khắp xứ miền Tây, nhưng từ ngày bị tai nạn, gãy chân trong trong lúc diễn, ba nó trở về xóm Mù Cưa với đôi chân cà thọt. Má Thảo cũng bỏ nó đi theo người đàn ông khác. Ngày ba nó trở về, nó rủ chúng tôi đi bụi đời. Đi đến đâu cũng được, miễn đừng gặp mặt ba nó. Thằng Minh bảo nó khùng, cứ mặc kệ ba nó, hổng ưa nhau thì hổng nói chuyện chứ khó gì. Từ dạo đó, tôi chẳng bao giờ thấy con Thảo nói chuyện với ba nó, bà nội nó khuyên thế nào nó cũng không nghe, bởi theo nó, chính vì ba làm má nó bỏ đi theo người khác. Nó chỉ có bà nội và chúng tôi là người thân.

Thằng Minh hẹn chúng tôi ở chỗ cây bàng gần rạp xiếc. Con Thảo cũng theo ra xem ké xiếc. Tôi nhảy lên nhánh cây bàng, con Thảo sau một hồi hì hục cũng chọn cho mình một chỗ ngồi dễ nhìn thấy. Chẳng mấy chốc, cây bàng đã chi chít những cái đầu thò ra, đứa nào cũng hí hửng với từng tiết mục trên sân khấu. Đám trẻ nghèo ở quê tiền ăn còn không có nói gì đến tiền mua vé vào xem xiếc. Thằng Minh nổi cáu khi thấy thằng nhóc trên ghe bước ra sân khấu nhào lộn mấy vòng rồi leo lên sợi dây, nhìn phát thèm. Tiếng vỗ tay cứ rần rần, chốc chốc, mấy đứa trẻ kế bên lại tấm tắc khen thằng nhóc giỏi. Tiết mục sẽ chẳng có gì nếu sợi dây buộc ngang không bị đứt giữa chừng, thằng nhóc nằm lên sợi dây bị ngã cái phịch xuống sàn sân khấu, ngó thôi cũng thấy đau điếng người, mấy người trong cánh gà lao ra đỡ thằng nhóc.

- Hổng biết thằng nhóc con đó có sao không? Thấy chưa, nó cũng có tài ba gì đâu! - thằng Minh hả hê.

- Mày ác quá! Tội nghiệp nó, lỡ nó giống ba con Thảo rồi sao?

Tôi biết mình đã lỡ lời nên cố tình bước lên phía trước để tránh nhìn vào đôi mắt con Thảo. Đoạn đường về trở nên im lặng, tuyệt nhiên chẳng đứa nào nói được câu gì, chỉ có gió sông ràn rạt thổi qua mà đứng nép nào đâu cũng thấy lạnh.

Mới sáng tinh mơ, tôi đã thấy thằng nhóc dưới ghe nằm trước nhà của ông bảy Cò, bó thuốc Nam, vẻ mặt nó bơ phờ. Nó nằm trên chiếc ghế dựa với cái chân bó thuốc và cái tay rướm máu.

- Mày có sao không?

- Đừng có giả nhân giả nghĩa. Thấy tao vậy, mày vui lắm phải không? Mày đừng có hòng lại gần mấy con khỉ của tao! - thằng nhóc mạnh miệng.

- Bị vậy mà còn hung hăng, chắc chưa có chết được đâu - thằng Minh nói vọng vào.

Tôi nắm tay thằng Minh về nhà và không quên để lại mớ lá huyết dụ má biểu tôi mang cho ông Bảy, tôi sợ ở lại một hồi sẽ có chuyện xảy ra. Thằng Minh giật tay tôi ra, cứ nằng nặc đòi dạy cho nó một bài học nhớ đời. Thằng nhóc nằm trên giường cứ nhướng nhướng con mắt lên ra chiều thách thức. Buổi chiều hôm đó, tôi len lén chạy sang ngó thằng nhóc dưới ghe coi như thế nào. Người phụ nữ ngồi kế bên đút cháo cho thằng nhóc trong khi nó cứ ngậm chặt miệng ngó lơ. Coi bộ nó cũng cứng đầu. Người phụ nữ lẳng lặng bỏ ra sau nhà. Tôi thấy thằng nhóc quệt nước mắt. Tôi đưa nó mấy trái nho rừng.

- Ăn đi, ngon lắm! Bộ mày đau lắm hả?

- Đau cái con khỉ. Mấy cái thứ này làm gì được tao!

- Vậy sao nãy mày khóc?

Nó nhìn tôi, không trả lời, mấy trái nho rừng tôi để lại trên ghế. Lúc quay đi, nó hỏi với:

- Mày tên gì?

- Tao tên An. Còn mày?

- Tao tên Tí .

***

Con Thảo ngồi giặt đồ dưới mé sông. Tôi ngồi nhìn ba con Thảo lọ mọ với mớ lưới, vô tình chạm vào ánh mắt buồn rười rượi của ông. Đột nhiên, con Thảo làm tôi giật bắn người.

- Chắc vài bữa nữa ổng cũng bỏ
tao đi...

- Ủa, bộ ổng nói với mày hả? - thằng Minh hỏi dồn.

- Đâu có. Thì gánh xiếc về, ổng cũng phải theo thôi. Như cái lần ổng bỏ má con tao đi biệt đó.

Không biết lúc ba con Thảo đi, nó như thế nào, có còn nói được những câu nói dửng dưng như không có gì vậy không. Quần áo dơ cỡ nào, con Thảo cũng giũ sạch dưới nước sông xóm Mù Cưa, vậy mà nỗi nuồn của nó giũ hoài sao chưa thấy hết.

Ông chủ gánh xiếc có thân hình quá khổ tạt qua nhà con Thảo. Ông gọi với vào nhà.

- Anh Được ơi, có ở nhà không
anh Được?

- Ổng đi giao lưới cho người ta rồi, có gì ngày mai hoặc tối tối chú quay lại đi - con Thảo trả lời trong hậm hực.

Câu hỏi của thằng Minh còn khiến con Thảo thêm bực.

- Chú kiếm ông ấy để làm xiếc hả chú. Chú Được chân cẳng vậy sao mà xiếc như hồi xưa được?

- Chú chỉ ghé thăm anh Được thôi. Ngày trước, chú với anh Được đi chung đoàn. Tội nghiệp ảnh lắm! Đang định kiếm thêm ít tiền rồi về quê mua miếng đất làm ruộng sống với vợ con. Ai ngờ trong lúc biểu diễn gặp nạn, bao nhiêu tiền kiếm được mang đi chạy chữa hết trơn mà còn không được theo nghề nữa. Vài phút trên sân khấu để cho người đời coi mà đổi biết bao nhiêu máu và nước mắt. Mấy đêm nhậu vô, nhớ vợ con, ảnh khóc, nghe xót lắm!

Con Thảo đứng nép vào vách nhà, nó quay mặt đi tránh ánh nhìn của tôi. Không biết con Thảo nghĩ gì khi nghe những lời của ông chủ đoàn xiếc,...

Thằng Minh chặc lưỡi:

- Thằng nhóc bữa bị té chắc khổ lắm hả chú?

Ông chủ gánh xiếc thở dài:

- Thằng Tí đó hả? Má nó bỏ nó từ hồi nó còn ẵm ngửa. Cả gánh xiếc thấy tội quá nên nhận nó về nuôi. Lúc năm, sáu tuổi, nó đã bắt đầu học đu dây, cái thằng thiệt lì, té trầy tay, trật chân vậy mà không chịu nghỉ. Tối ngày nó chỉ làm bạn với mấy con khỉ trong đoàn. Cái bà bán vé là má nó đó, bỏ nó mười mấy năm trời, giờ tìm nó để nhận lại mà nó có chịu nhìn đâu nên theo đoàn phụ bán vé luôn.

Ông chủ gánh xiếc rời đi trong ráng chiều vàng vọt, gió từ mé sông thổi qua lồng lộng mà lòng người thì thênh thang nỗi buồn. Thằng Minh ngồi chống cằm tư lự, ngó bầy lìm kìm bơi trên sông. Chẳng ai nói với ai câu gì, chỉ có hoàng hôn xuống chầm chậm khuất dần sau nhánh trâm bầu cuối xóm.

***

Thằng Tí ngồi trước nhà ông Bảy Cò trong khi con khỉ của nó cứ nhảy qua nhảy lại nhìn chóng cả mặt. Thấy chúng tôi, thằng Tí có vẻ sựng lại. Tôi nhìn nó trấn an.

- Tụi tao đến thăm mày thôi. Không có ý gì đâu.

Không biết có phải vì lần gặp mặt trước hay vì mấy trái nho rừng của tôi mà thằng Tí có vẻ tin tưởng tôi. Nó liếc nhìn thằng Minh ra vẻ không hài lòng. Sau mấy lần vò đầu gãi trán, thằng Minh cũng lí nhí được lời xin lỗi. Thằng Tí bao dung hơn chúng tôi tưởng tượng. Nó chỉ cười cười rồi gật đầu như chấp nhận lời xin lỗi của thằng Minh. Con Thảo mang theo mấy củ khoai nướng chia cho chúng tôi. Thằng Tí nói, sau này lớn lên nó sẽ dừng chân lại một cái bến nào đó, mua một miếng đất, cất một ngôi nhà và làm cho mình một khu vườn, thích cây gì trồng cây đó, nằm trong nhà nghe mấy con dế gáy cho đã tai. Con Thảo ngồi bật dậy.

- Để tụi tao dẫn mày đi thăm khu vườn của riêng mày nhé!

Thằng Minh cõng thằng Tí lên vai. Đoạn đường đến khu vườn khá xa. Khu vườn có căn nhà bị bỏ hoang mát mẻ, yên tĩnh nên chúng tôi vẫn thường trốn nhà để vào đó chơi. Con Thảo nói, khu vườn này không có chủ nên giờ nó là của thằng Tí.

- Mày cứ coi đây là khu vườn của mày. Tụi tao nhường nó lại cho mày đó.

Thằng Tí dang tay hít căng lồng ngực, nó nhắm mắt lại như tận hưởng hết không khí của khu vườn mình mơ ước. Chúng tôi cho nó ngồi ở dưới gốc me già mát rượi, lâu lâu lại có một tiếng chim vút lên. Thằng Tí ngồi say sưa với từng chuyển động của khu vườn.

- Tao đi miết trên ghe, có khi nào được ngồi như vầy đâu.

Ông Bảy Cò “tụng” chúng tôi một hồi vì cái tội cõng thằng Tí đi mất tiêu, báo hại ổng với má nó đi tìm khắp xóm. Lúc chúng tôi ra về, thằng Minh cười hề hề, “ngày mai tao sẽ cõng mày lại khu vườn của mày. Mày đợi tụi tao nghen!”.

***

Điều thằng Minh hứa không thể thực hiện được. Buổi sáng hôm đó, gánh xiếc bắt đầu dọn bãi, người ta vác mọi thứ xuống ghe, chỉ còn một khoảng đất trống trơ. Thằng Tí ngó lên bờ nhìn ba đứa trẻ nước mắt đầm đìa. Mấy cái vẫy tay của chúng tôi đâu có kéo chiếc ghe về lại. Thằng Tí gọi với lên bờ.

- Tụi mày đợi tao về nghen!

Chúng tôi đứng lại bến sông rất lâu. Chiếc ghe rẽ sóng đi, mặc kệ ánh nhìn của người ở lại. Chiều đó, con Thảo giúp ba nó mang lưới giao cho nhà bác Chín. Lúc đi ngang cây cầu dừa, con Thảo lí nhí “ba để con xách cho”. Giọng con Thảo nhỏ lắm mà đủ làm người đàn ông đi trước nó bật khóc. Cuối cùng thì ba con Thảo cũng đợi được ngày này, còn người phụ nữ dưới ghe không biết phải cập bao nhiêu bến nữa mới mong được như ba con Thảo, mà tính ra, thằng Tí cũng đâu có cứng đầu hơn con Thảo là mấy,...

Nguyễn Chí Ngoan