Khi nhiếp ảnh là 'cầu nối' văn hóa

Đông đảo các nhiếp ảnh gia, người yêu thích chụp ảnh cùng tham gia workshop tại Tây Ninh với chủ đề múa chằn, múa lân

Đó là buổi workshop do anh Nguyễn Tấn Tuấn (nhiếp ảnh gia Tuấn Nguyễn) điều phối hoạt động. Anh Tuấn Nguyễn cho biết: “Khi Canon Vietnam ngỏ ý hỗ trợ làm một phototour (kết hợp giữa du lịch và chụp ảnh) ngắn ngày ở các tỉnh lân cận TP.Hồ Chí Minh, tôi đã nghĩ ngay đến Tây Ninh - một vùng đất hội tụ sắc màu văn hóa rực rỡ của cộng đồng Kinh, Khmer, Hoa, Chăm,... Chúng tôi chọn múa lân, múa chằn làm chủ đề workshop lần này không chỉ vì sự cuốn hút của màu sắc, động tác, âm thanh mà còn bởi đây là những di sản văn hóa lâu đời, gắn liền với đời sống lễ hội và tín ngưỡng của người dân”.

Dưới mái đình Hiệp Ninh hơn 120 năm tuổi, những bạn trẻ của Đoàn lân Đoàn Lâm Vũ tỉ mỉ từng thao tác làm nên một chiếc đầu lân rực rỡ sắc màu. Trong không gian thanh tĩnh của ngôi chùa Khedol, nghệ thuật múa chằn truyền thống của đồng bào Khmer được khắc họa đậm nét. Sự hài hòa giữa không gian xưa và các nét đẹp văn hóa truyền thống toát lên chiều sâu lịch sử, giá trị tinh thần và bản sắc của vùng đất.

“Tôi muốn đưa mỗi loại hình múa vào đúng không gian vốn có của nó, để người cầm máy không chỉ chụp ảnh mà còn cảm nhận được tinh thần và câu chuyện phía sau. Đây là một hành trình trải nghiệm văn hóa, giúp người tham gia cảm nhận bối cảnh, câu chuyện và giá trị tinh thần ẩn sau mỗi khung ảnh” - anh Tuấn Nguyễn bày tỏ.

Chương trình workshop được thiết kế thành 5 set chụp, trải dài từ sáng sớm đến tối, mỗi set là một câu chuyện riêng. Mở đầu là khung cảnh mộc mạc của nghề làm đầu lân cùng không khí hội lễ tràn ngập với màn múa lân đầy màu sắc. Buổi chiều, ánh sáng và kỹ thuật nhiếp ảnh được thử thách qua kỹ thuật chụp Motion Blur (kỹ thuật làm mờ chuyển động) ghi lại từng vệt ánh sáng sau mỗi bước chuyển động của nghệ nhân múa chằn. Khép lại hành trình là kỹ thuật chụp Light Painting - sử dụng thời gian phơi sáng dài để ghi lại những nguồn sáng di chuyển, vẽ nên những vòng cung sắc màu rực rỡ quanh chủ thể. Mỗi khoảnh khắc đều là sự kết hợp giữa kỹ thuật nhiếp ảnh, ánh sáng và câu chuyện văn hóa được tái hiện một cách sinh động.

Đây là lần đầu tiên anh Nguyễn Thanh Cường (sinh năm 1992, ngụ phường Tân Ninh) tham gia một workshop nhiếp ảnh như thế này. Là admin của fanpage Tây Ninh trong tôi với gần 300.000 người theo dõi, anh Cường xem đây là dịp để chia sẻ những hình ảnh đậm nét văn hóa quê hương đến cộng đồng: “Tôi học được nhiều kỹ năng hơn, đặc biệt là về ánh sáng, bố cục, góc chụp khi được trao đổi với các anh em đồng nghiệp. Những đề tài văn hóa truyền thống vốn khó có cơ hội tiếp cận, nay được các anh em bố trí để lưu lại khoảnh khắc thật sự rất quý. Tôi mong sẽ có thêm nhiều hoạt động tương tự để hình ảnh đẹp của Tây Ninh đến gần hơn với mọi người qua nhiếp ảnh”.

Với chủ đề chụp ảnh mới lạ, nhiều nhiếp ảnh gia từ khắp nơi cũng tìm đến Tây Ninh. Dù phải di chuyển qua nhiều địa điểm, làm việc dưới cái nắng gắt, mọi người vẫn hào hứng và đam mê. Chị Vương Bích Hòa, đến từ TP. Hà Nội, từng tham gia một vài workshop ở TP. Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh,... Nhưng khi đến Tây Ninh, chị ấn tượng mạnh bởi sự độc đáo của nghề làm đầu lân.

“Tôi rất thích các làng nghề truyền thống nhưng cũng lo sợ một ngày nào đó chúng sẽ mai một. Tôi muốn chụp ảnh để lưu giữ và quảng bá làng nghề, giúp nhiều người biết đến hơn và tiếp thêm động lực để những người đang giữ nghề tiếp tục gắn bó” - chị Hòa bày tỏ.

Anh Trần Văn Trường (ngụ xã Mỹ Hạnh) có 11 năm gắn bó với nhiếp ảnh cho biết, lý do đến với workshop là để chụp múa chằn, một chủ đề mà anh chưa từng có dịp khai thác. Anh Trường chia sẻ: “Trước đây, có dịp về An Giang, tôi có thấy hình ảnh múa chằn của đồng bào Khmer nhưng chưa chụp được bức ảnh nào. Lần này, khi thấy có hoạt động chụp ảnh múa chằn, tôi tranh thủ đi liền. Thông qua buổi chụp, tôi vừa có thêm tác phẩm, vừa hiểu sâu hơn về lịch sử, văn hóa dân tộc. Mỗi khung hình trong workshop đều mang theo câu chuyện về một mảnh ghép văn hóa của Tây Ninh. Đó không chỉ là sản phẩm của kỹ thuật nhiếp ảnh mà còn là sự cộng hưởng giữa đam mê sáng tác và tình yêu với di sản, để đưa hình ảnh Tây Ninh đến với mọi người”.

Sau buổi workshop, những người tham dự ra về với bộ ảnh ưng ý. Nhưng không dừng lại ở đó, chính họ sẽ là những “cầu nối” để lan tỏa rộng hơn, xa hơn nét đẹp truyền thống; để kho tàng di sản văn hóa tiếp tục được gìn giữ và phát huy./.

Hòa Khang - Khải Tường