Thị trấn Trường Sa Lớn nhìn từ cầu cảng
Làm nhiệm vụ giữa biển khơi, xa đất liền, thời tiết khắc nghiệt, tai nạn rình rập, vì vậy, dù được Đảng, Nhà nước quan tâm nhưng đời sống của cán bộ, chiến sĩ và người dân trên đảo còn không ít khó khăn. Thời tiết ở Trường Sa mưa, nắng thất thường. Chúng tôi có cơ hội được ngủ lại một đêm trên một số đảo, cảm giác hòn đảo nhỏ như bị nuốt chửng bởi lớp lớp sóng bủa vây trắng xóa.
Các chiến sĩ trên đảo kể lại, nhiều hôm biển động, sóng to xô tràn, bọt nước phủ mờ làm ướt đẫm cây cối, nền nhà, lối đi,... đọng thành vũng trên mái nhà. Nhưng chính sự hoang dại của tự nhiên như năng lượng gió, bức xạ mặt trời là điều kiện lý tưởng để nơi đây xây dựng hệ thống năng lượng sạch quy mô, đồng bộ, khép kín hiệu quả.
Trên đảo Sinh Tồn Đông có hệ thống tua bin gió hiện đại, cao hàng chục mét, cánh quạt dài đến vài mét, sơn màu trắng rất bắt mắt. Các tua bin được bố trí xây dựng xung quanh đảo đón gió nhiều hướng để biến thành điện năng phục vụ nhu cầu con người. Hệ thống điện gió cùng hệ thống pin điện mặt trời được kết nối với trạm năng lượng để tạo thành lưới điện chung cung cấp cho đảo.
Theo Trung tá Nguyễn Văn Bình - Chỉ huy trưởng, trước đây, khi chưa có hệ thống năng lượng này, cuộc sống, sinh hoạt của anh em chiến sĩ rất vất vả, vừa thiếu điện lại vừa thiếu nước, cán bộ, chiến sĩ luôn được quán triệt sử dụng tiết kiệm. Điện thì chủ yếu sử dụng máy nổ nhưng rất hạn chế. Khi đó, các hoạt động trên đảo bị ảnh hưởng rất lớn. Từ khi chủ động được nguồn điện, cuộc sống của cán bộ, chiến sĩ trên đảo được cải thiện rất nhiều. Bộ đội được xem tivi, hát karaoke, nghe nhạc thoải mái; khi trời không có gió, vẫn có quạt điện để quạt mát,...
Hệ thống năng lượng gió trên đảo Sinh Tồn Đông
Nguồn điện sinh ra từ năng lượng mặt trời và sức gió được sử dụng trực tiếp cho toàn bộ hoạt động trên đảo, từ chỉ huy đến chiến sĩ. Lượng điện thừa được nạp vào bình ắc-quy dự trữ, phòng khi năng lượng gió và ánh sáng mặt trời suy yếu, đặc biệt là vào những ngày mưa. Mùa mà gió nhiều thì điện dùng khá thoải mái, chỉ trong dịp tháng 3, tháng 4 hàng năm mới phải điều tiết cho hợp lý hơn trong sử dụng điện.
Đại úy Phan Hữu Quang - Chỉ huy trưởng đảo Phan Vinh B, chia sẻ: Mặc dù dịp này, đảo phải điều tiết lượng điện sử dụng hàng ngày nhưng vẫn đủ điều kiện để cán bộ, chiến sĩ có đời sống văn hóa, tinh thần tốt nhất. Còn chị Nguyễn Thị Ngọc Trang, hộ dân số 7 trên xã Song Tử Tây, bộc bạch: Gia đình tôi luôn được bảo đảm đầy đủ điện thắp sáng và sinh hoạt hàng ngày. Các cháu được xem tivi, học trên vi tính và tham gia các hoạt động cộng đồng vào các buổi tối. Nhìn chung, cuộc sống đầy đủ không khác ở đất liền là mấy. Chính sự đáp ứng đầy đủ về đời sống vật chất lẫn tinh thần ở nơi đầu sóng, ngọn gió này giúp người dân vững tin hơn.
Sau điện, vấn đề thiết yếu là nước cũng được giải quyết khá tốt. Trước đây, khi chưa có hệ thống máy lọc nước ngọt và hồ chứa nước ngọt, lượng nước ngọt trên đảo rất hiếm, chủ yếu được cung cấp từ đất liền và từ nước mưa. Trên từng đảo phải dùng mọi cách để thu nhận và dự trữ nước mưa. Mùa nắng gắt, bình quân mỗi cán bộ, chiến sĩ chỉ được sử dụng khoảng 15 lít/ngày. Nhờ sự quan tâm của trên, ngoài hệ thống bể chứa nước dự trữ thì từ năm 2014, một số đảo được trang bị hệ thống lọc nước biển thành nước ngọt đơn giản và tiện lợi. Thiết bị này được đầu tư lắp đặt và đưa vào sử dụng phát huy hiệu quả khá tốt. Nguồn nước đầu vào (nước biển) và đầu ra (nước ngọt) đều được kiểm tra, giám sát chặt chẽ. Hiện nay, mỗi giờ, thiết bị có thể lọc được 50 lít nước ngọt, hỗ trợ rất tốt nguồn nước sinh hoạt trên đảo, giúp cán bộ, chiến sĩ an tâm công tác, chủ động hoàn thành nhiệm vụ của bản thân và của đảo.
Đại diện Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tặng máy lọc nước cho đảo Trường Sa Đông (năm 2014)
Khó có thể nói hết ý nghĩa của các công trình năng lượng sạch trên quần đảo Trường Sa, nhưng thông qua đó giúp mỗi người dân khi đến Trường Sa vào thời khắc được thấy hình ảnh Trường Sa lung linh, huyền ảo lúc màn đêm buông xuống, có ánh sáng diệu kỳ từ điện năng lượng. Có điện, có nước, hoạt động phối hợp của các lực lượng trên các đảo diễn ra chặt chẽ và hiệu quả hơn, từ công tác tuyên truyền, dân vận, hậu cần, văn hóa - văn nghệ đến hỗ trợ tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn, giúp đỡ ngư dân trên biển,... đều thuận lợi.
Có điện, có trạm thu - phát sóng truyền hình, các đảo có điều kiện cập nhật tin tức, tình hình đất nước, đất liền và thế giới thông qua các loại hình báo chí. Có điện và mạng Viettel, đảo tuy xa đấy mà lại rất gần với đất liền, người thân, gia đình do kết nối dễ dàng với nhau. Và trên hết, nhờ có hệ thống năng lượng sạch góp phần tăng cường cơ sở vật chất của đảo, giúp cải thiện và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của cán bộ, chiến sĩ và nhân dân, biến đảo xa thành điểm tựa vững chắc, góp phần trực tiếp vào sự nghiệp bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc./.
Hoàng Hà