Nhà văn Đoàn Giỏi- Đại thụ phương Nam

Bộ sách mới tái bản của nhà văn Đoàn Giỏi do NXB Kim Đồng phát hành

Những trang văn đậm đặc chân tình

Các tác phẩm được giới thiệu đến độc giả lần này của nhà văn Đoàn Giỏi đó là Cá bống mú, Hoa hướng dương, Người thủy thủ già trên hòn đảo lưu đày, Trần Văn Ơn, Cuộc truy tầm kho vũ khí, Những chuyện lạ về cá, Tê giác trong ngàn xanh và Rừng đêm xào xạc.

Loạt tác phẩm trên thể hiện bút lực dồi dào và biên độ đề tài khá rộng của ông. Ông viết đủ thể loại từ tiểu thuyết đến truyện dài, truyện ngắn, bút ký, thơ, kịch thơ. Những đề tài nhà văn đề cập đến trong tác phẩm cũng không giới hạn như những tác giả cùng thời. Đó không chỉ là cuộc sống của những con người Nam bộ chất phác, đầy nghĩa khí mà đối tượng nhà văn Đoàn Giỏi hướng đến còn là thiên nhiên, là thế giới động vật vô cùng phong phú, bí hiểm nơi đất rừng phương Nam.

Nhà văn Phan Hồn Nhiên - Trưởng ban Biên tập Chi nhánh NXB Kim Đồng tại TP.HCM chia sẻ, khi thực hiện tổ chức loạt bản thảo về nhà văn Đoàn Giỏi, đọc những trang văn của ông, chị thật sự bất ngờ trước vốn kiến thức phong phú của nhà văn cũng như giá trị to lớn từ những trang văn mang lại. “Nhiều tác phẩm của nhà văn Đoàn Giỏi không chỉ dành cho thiếu nhi mà cho mọi độc giả” - nhà văn Phan Hồn Nhiên nhận định.

Từ những trang văn đậm đặc chân tình và hơi thở Nam bộ, độc giả ngày nay sẽ gặp lại câu chuyện đau thương, thảm khốc, nhìn thấy được sức sống mãnh liệt của người phương Nam trong Cá bống mú, hay sự oai dũng, khốc liệt đậm chất thơ trong Cuộc truy tầm kho vũ khí. Đặc biệt, nhà văn Đoàn Giỏi khắc họa được cuộc đời lẫy lừng và hào hùng của Chủ tịch Tôn Đức Thắng và người học sinh anh hùng Trần Văn Ơn trong 2 tác phẩm Người thủy thủ già trên hòn đảo lưu đày và Trần Văn Ơn. Với Tê giác trong ngàn xanh và Những chuyện lạ về cá, nhà văn Đoàn Giỏi vẽ lên một thế giới thiên nhiên gần gũi nhưng hiếm người biết đến cùng với những câu chuyện sống động, mang tính khoa học nhưng không kém phần huyền ảo về thế giới muôn loài.

PGS.TS Bùi Thanh Truyền - Đại học Sư phạm TP.HCM cho biết, một trong những nét độc đáo trong tác phẩm của nhà văn Đoàn Giỏi chính là nghệ thuật xây dựng nhân vật. Ông khẳng định, nhà văn Đoàn Giỏi thuộc nhóm những nhà văn mà độc giả biết tên nhân vật, tác phẩm nhiều hơn tên... tác giả. Thằng An, ông bắt rắn, anh Võ Tòng,... trở thành những cái tên gần gũi với nhiều thế hệ bạn đọc.

Đặc biệt, cái tài xây dựng nhân vật của nhà văn Đoàn Giỏi còn được thể hiện qua 2 tác phẩm về nhân vật lịch sử Tôn Đức Thắng và Trần Văn Ơn. Với đề tài về nhân vật lịch sử, nhà văn Đoàn Giỏi như người làm xiếc trên dây khi khéo léo khắc họa các nhân vật vừa mang hồn cốt của lịch sử đồng thời cũng là nhân vật văn học đích thực. Điều mà không phải nhà văn nào khi viết về đề tài này cũng làm được.

Một điểm nổi bật nữa của nhà văn Đoàn Giỏi, qua những tác phẩm của ông, độc giả nhận ra ông luôn tin yêu vào cuộc sống, luôn có niềm tin ở con người cho dù phải trải qua bao đau thương, mất mát.

Mãi là đại thụ phương Nam

Có thể nói, những tác phẩm của nhà văn Đoàn Giỏi luôn có sức sống mãnh liệt với thời gian. Theo nhà thơ Cao Xuân Sơn - Giám đốc Chi nhánh NXB Kim Đồng tại TP.HCM, với tác phẩm Đất rừng phương Nam, nhà văn Đoàn Giỏi là một trong số ít tác giả làm nên tên tuổi của NXB Kim Đồng trong những ngày đầu mới thành lập. Và cũng chính tác phẩm ấy chinh phục độc giả miền Bắc từ những năm giữa thế kỷ XX.

Nhà văn Trần Đức Tiến nhớ lại, ông đọc Đất rừng phương Nam vào những năm đầu thập niên 60 của thế kỷ trước, khi ấy, ông mới 10 tuổi. Giống như nhiều đứa trẻ miền Bắc khác, cảm giác vừa lạ, vừa thích thú khi đọc Đất rừng phương Nam “xâm chiếm” tâm hồn ông từ những trang đầu tiên. Những phong cảnh thiên nhiên, những sản vật phong phú và kỳ lạ của vùng đất Nam bộ trong tác phẩm Đoàn Giỏi để lại trong tâm trí nhà văn Trần Đức Tiến những ấn tượng sâu sắc trong suốt tuổi thơ của mình. Và mấy chục năm sau, khi vào Nam sinh sống, được trải nghiệm qua nhiều nơi trên vùng đất Nam bộ, nhà văn Trần Đức Tiến càng thấy rõ tính chân thật trong ngòi bút của nhà văn Đoàn Giỏi.

Sau năm 1975, những tác phẩm của nhà văn Đoàn Giỏi, đặc biệt là với Đất rừng phương Nam vẫn luôn được thiếu nhi yêu thích. Nhiều nhà văn trẻ xem nhà văn Đoàn Giỏi như một người thầy đầu tiên trên con đường sáng tác của mình.

Nhà văn Huỳnh Mẫn Chi cho biết, chị không sao quên được ngày đầu đọc tác phẩm Đất rừng phương Nam của nhà văn Đoàn Giỏi. “Tác phẩm khi ấy bị mất bìa nên tôi không biết tên tác giả là ai. Tôi chỉ nghe anh trai tôi nói đây là tác phẩm Đất rừng phương Nam của ông Đoàn Giỏi. Vậy là tôi đọc và bị cuốn hút ngay. Sau này khi lớn lên, bắt đầu nghề viết, tôi học được nhiều từ những tác phẩm của nhà văn Đoàn Giỏi và xem ông như thần tượng, là người thầy của mình” - nhà văn Huỳnh Mẫn Chi tâm sự.

Theo Tiến sĩ Hà Thanh Vân - Viện Khoa học Xã hội vùng Nam bộ, qua nhiều cuộc khảo sát trong sinh viên và công chúng ở tuổi trung niên, hơn phân nửa người được khảo sát đều biết và từng đọc những tác phẩm của nhà văn Đoàn Giỏi. Điều này cho thấy, nhà văn Đoàn Giỏi là một tác giả quen thuộc và được yêu mến của nhiều thế hệ.

Việc tái bản những tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Đoàn Giỏi sẽ giúp độc giả trẻ ngày nay tiếp cận và hiểu sâu hơn về những tác phẩm của ông - một đại thụ của văn học phương Nam./.

Linh Nguyễn