Văn hóa, văn nghệ - những tín hiệu vui

Ê-kíp làm MV Hồng Hồng Tuyết Tuyết của soạn giả Diệp Vàm Cỏ

1. Mùng 1 Tết Nguyên đán Tân Sửu 2021, soạn giả Diệp Vàm Cỏ ra mắt MV bolero Hồng Hồng Tuyết Tuyết. Đó là MV được thực hiện khá công phu, đứa con tinh thần soạn giả đã ấp ủ trong suốt gần nửa năm qua. Nhắc đến soạn giả Diệp Vàm Cỏ, giới mộ điệu tài tử, cải lương hẳn là không còn xa lạ. Ông là tác giả nhiều bài vọng cổ đi vào lòng người, cũng là người tiên phong phổ đờn ca tài tử (ĐCTT) cho những bài thơ nổi tiếng. Giờ đây, ông lại bắt đầu một hướng đi mới là bolero để thỏa đam mê của bản thân.

Soạn giả kể: “Tôi may mắn được học bài Hồng Hồng Tuyết Tuyết trong môn “Cổ văn” vào năm 1972 ở Trường Trung học Tân An. Học sinh chúng tôi chỉ biết văn bản qua sách giáo khoa nhưng bài ca - bài thơ quá tuyệt vời đã khiến tôi thuộc lòng ngay. Sau này, được nghe Hồng Hồng Tuyết Tuyết qua giọng ca của nghệ nhân Quách Thị Hồ, tôi mới hiểu ca trù là gì. Tôi biết mình không thể hát được ca trù nhưng bài thơ thì cứ thuộc lòng và càng nghe càng thấm thía hơn”.

Đến giữa năm 2020, soạn giả Diệp Vàm Cỏ mới mạnh dạn khoác cho Hồng Hồng Tuyết Tuyết một diện mạo mới - bolero để đến gần với người Nam bộ hơn. Được sự ủng hộ nhiệt tình của bạn bè, MV Hồng Hồng Tuyết Tuyết bolero chính thức ra mắt vào dịp đầu năm mới như một lời chúc xuân vui đến bè bạn, người thân và bạn tri âm.

Giờ đây, soạn giả Diệp Vàm Cỏ lại bắt đầu một hướng đi mới là bolero để thỏa đam mê của bản thân

Cụm từ “Hồng Hồng Tuyết Tuyết” hẳn là quen thuộc với nhiều người nhưng để hiểu rõ về Hồng Hồng Tuyết Tuyết, chắc ít có mấy ai. Tác phẩm bolero của soạn giả Diệp Vàm Cỏ là một điểm nhấn mới mẻ cho Hồng Hồng Tuyết Tuyết để người Nam bộ dễ nghe, dễ hiểu hơn về bài thơ hát nói của Tiến sĩ Dương Khuê. Soạn giả tiết lộ, ông cũng đã viết riêng một bản tân cổ giao duyên Hồng Hồng Tuyết Tuyết vì quá yêu thích và tâm đắc. Hồng Hồng Tuyết Tuyết có thể xem là bước khởi đầu cho năm mới của soạn giả Diệp Vàm Cỏ. Ông vẫn tiếp tục chuẩn bị cho ra mắt một tác phẩm bolero khác vào dịp 08/3 sắp tới. Ở độ tuổi lục tuần, soạn giả muốn được lui về vui thú điền viên và tận dụng những kinh nghiệm, kiến thức đã tích lũy, học hỏi cả đời để tiếp tục sáng tác. Có thể là bolero, thể loại nhạc ông yêu thích từ thời trai trẻ, có thể là tân cổ giao duyên để phục vụ đam mê sáng tác của bản thân và “giúp vui” cho người tri âm, tri kỷ.

2. Những người làm nghệ thuật, đặc biệt là nghệ thuật truyền thống, luôn mong có điều kiện tốt để được truyền nghề, chia sẻ những kinh nghiệm và những tinh hoa trong thực hành cho những ai có năng khiếu và có lòng đam mê. Đặc biệt, họ rất chú trọng đến việc đào tạo thế hệ trẻ kế thừa để tiếp tục gìn giữ và phát huy loại hình là di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc. Chúng tôi gặp Nghệ nhân Ưu tú Kim Thanh một ngày đầu xuân. Chị vừa tạm dừng các buổi truyền nghề tại nhà để đón tết. Hướng tới, chị vẫn tiếp tục nhận học viên có tinh thần cầu tiến để dạy kèm theo yêu cầu tại nhà hoặc dạy online cho học viên ở xa. Chị nhận học viên hạn chế cho từng buổi dạy để toàn tâm, toàn ý hướng dẫn cho từng người, nhằm giúp học viên tiếp thu thật chắc chắn sau mỗi buổi học.

Nghệ nhân ưu tú Kim Thanh hy vọng khi dịch bệnh được kiểm soát tốt hơn, nghệ thuật đờn ca tài tử có thể hoạt động trở lại, để chị có điều kiện tiếp tục cống hiến và truyền nghề cho cộng đồng, góp phần giữ gìn và phát huy loại hình nghệ thuật là di sản văn hóa

Nghệ nhân Ưu tú Kim Thanh chia sẻ, chị đã có hơn 30 năm theo đuổi lĩnh vực ĐCTT, từng học ca từ những bậc thầy, những bậc tiền bối và bạn bè tài tử khắp nơi. Chị tự tìm hiểu thêm về lý thuyết về ĐCTT và trực tiếp giảng dạy nhiều lớp ĐCTT từ cơ bản đến nâng cao, tham gia và làm giám khảo các cuộc liên hoan, hội thi ĐCTT trong tỉnh cũng như thu âm nhiều bài bản ĐCTT hiện đã được phát hành và đăng tải trên Youtube. Với chị Kim Thanh, suốt 30 năm qua, chị chỉ chuyên tâm cho mảng chuyên môn nghiệp vụ, hoạt động nghệ thuật ĐCTT, tìm hiểu và dành nhiều tâm huyết cho mảng nghệ thuật truyền thống này. Được biết, chị là người tham mưu, đề xuất phổ biến 8 bài ngự của Đức nhạc sư Nguyễn Quang Đại sáng tác vào các hội thi ĐCTT của tỉnh nhà.

Chị chia sẻ: “Long An là nơi thờ phụng Đức nghệ nhân nhạc sư thì theo tôi, 8 bài ngự của ông, các tài tử trong tỉnh cần bảo tồn trước tiên. Và tôi hy vọng, giới mộ điệu tài tử khắp 21 tỉnh, thành phía Nam cũng nên lưu tâm tìm hiểu và thực hành, đó là tinh thần thể hiện sự tri ân người đã có công khai sáng. Khi dạy ca, tôi cũng sử dụng các bài ngự để hướng dẫn cho học viên của mình”. Hiện tại, Trung tâm Văn hóa Nghệ thuật tỉnh vẫn còn lưu giữ nhiều CD về ĐCTT, mà hiện nay đã trở thành nguồn tư liệu quý, trong đó có CD thu âm hòa tấu nhạc cụ 8 bài ngự của Đức nhạc sư Nguyễn Quang Đại.

Do tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, hoạt động nghệ thuật bị ảnh hưởng, cả trong năm 2020 và năm 2021. Nghệ nhân Ưu tú Kim Thanh cho biết, kế hoạch năm nay sẽ không có hoạt động mở lớp dạy ĐCTT cũng như hội thi và liên hoan. Với chị, đó là một điều đáng tiếc nhưng việc chấp hành tốt các quy định phòng, chống dịch là điều cần thiết. Chị hy vọng khi dịch bệnh được kiểm soát tốt hơn, nghệ thuật ĐCTT có thể hoạt động trở lại, để chị có điều kiện tiếp tục cống hiến và truyền nghề cho cộng đồng, góp phần giữ gìn và phát huy loại hình nghệ thuật là di sản văn hóa theo chủ trương chung của Chương trình hành động quốc gia đã được Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch phát động năm 2014.

3. Năm 2020 có thể xem là một năm khá thành công của nhạc sĩ Nguyễn Thanh Hải khi anh đoạt nhiều giải thưởng nổi bật trong công việc chuyên môn và cả hoạt động nghệ thuật. Hội diễn Nghệ thuật quần chúng Công an nhân dân (CAND) lần thứ 11 Cà Mau, Đoàn Công an tỉnh Long An đã đoạt giải cao. Bản thân nhạc sĩ Nguyễn Thanh Hải được đài ANTV thực hiện phóng sự riêng quảng bá tác giả, tác phẩm. Trong đợt xét chọn ca khúc tiêu biểu về đề tài CAND hướng tới kỷ niệm 75 năm Ngày truyền thống CAND Việt Nam, bài hát Vì màu xanh yêu thương của nhạc sĩ Nguyễn Thanh Hải được trao giải B trong số nhiều tác phẩm của các tác giả chuyên, không chuyên trong và ngoài ngành. Nhiều tác phẩm của anh được các đài truyền hình, tổ chức chính trị trong và ngoài tỉnh sử dụng phổ biến phục vụ công tác chính trị, văn hóa, văn nghệ.

Rất nhiều bài hát về quê hương Long An do nhạc sĩ Nguyễn Thanh Hải sáng tác được đông đảo người nghe yêu mến, trở thành bài hát đặc trưng của quê hương (Ảnh nhân vật cung cấp)

Là nhạc sĩ nhưng cũng là cán bộ CAND nên nhạc sĩ Nguyễn Thanh Hải có bản lĩnh chính trị kiên định, vững vàng. Những ca khúc của anh ca từ không cầu kỳ, hoa mỹ và luôn chứa đựng cái hồn, cái tình của người lính công an. Tình yêu dành cho quê hương và lực lượng công an của Nguyễn Thanh Hải đã giúp tác phẩm của anh được người nghe yêu mến.

Anh đã viết nhiều tác phẩm với đa dạng đề tài nhưng dường như tình yêu quê hương luôn có sự hấp dẫn đặc biệt với anh. Rất nhiều bài hát về quê hương Long An do nhạc sĩ Nguyễn Thanh Hải sáng tác được đông đảo người nghe yêu mến, trở thành bài hát đặc trưng của quê hương. Nhạc sĩ Nguyễn Thanh Hải cho biết: “Quê hương tôi ở Cần Đước, nơi được xem là cái nôi ĐCTT. Tôi lớn lên trong âm hưởng của nghệ thuật truyền thống của dân tộc. Điều đó trở thành chất xúc tác cho những sáng tác về quê hương của tôi”. Nhạc sĩ tiết lộ, đến nay, anh đã sáng tác bài hát cho hầu hết các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh. Dự định trong năm mới của anh là tiếp tục sáng tác bài hát cho các địa phương còn lại và thu âm sáng tác của mình như một kỷ niệm với quê hương Long An.

Năm 2020 và đến thời điểm này của năm 2021 là khoảng thời gian khó khăn đối với văn, nghệ sĩ khi nhiều hoạt động nghệ thuật không thể tổ chức do Covid-19. Nhưng trong khó khăn đó, văn, nghệ sĩ tỉnh nhà vẫn không ngừng nỗ lực theo cách riêng của mình. Họ miệt mài lao động bền bỉ trong lĩnh vực mình theo đuổi. Mùa xuân này, văn, nghệ sĩ tỉnh nhà mừng Đảng, mừng Xuân bằng hàng loạt giải thưởng trong nhiều lĩnh vực. Đó là lời khẳng định mạnh mẽ nhất cho quá trình lao động miệt mài, nghiêm túc của giới văn, nghệ sĩ trong tỉnh./.

Quế Lâm