Viết lại cuộc đời từ lớp học xóa mù chữ

Phạm nhân tham gia lớp học xóa mù chữ được cán bộ tận tâm giảng dạy (Ảnh: PHAN CƯỜNG)

Gieo ánh sáng trên con đường hoàn lương

Lớp học xóa mù chữ được tổ chức trong khu phạm nhân, các đối tượng tham gia phần lớn chưa biết chữ, số ít chỉ vừa biết bảng chữ cái. Tại đây, phạm nhân được dạy theo chương trình giáo dục xóa mù chữ của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Trại giam còn phối hợp trường tiểu học tại địa phương tổ chức thi và cấp chứng nhận hoàn thành cho phạm nhân. Mỗi năm, trại mở 2 lớp, mỗi lớp có khoảng 50-60 phạm nhân, đa số là thanh niên nhưng cũng có những trường hợp phạm nhân lớn tuổi tham gia lớp với mong muốn tăng cơ hội hòa nhập cộng đồng khi chấp hành xong án phạt tù. Đây được xem là điểm sáng trong công tác giáo dục phạm nhân tại Trại giam Long Hòa, tỉnh Tây Ninh.

Trung tá Lê Thị Kim Hồng - cán bộ Giáo dục, Đội Giáo dục và Hồ sơ, Trại giam Long Hòa, cho biết: “Những phạm nhân không biết chữ thường do hoàn cảnh khó khăn, thiếu nơi ở ổn định và điều kiện học tập. Việc dạy phạm nhân biết đọc, viết giúp họ mở ra nhiều cơ hội khi tái hòa nhập cộng đồng. Xóa mù chữ còn giúp phạm nhân từng bước thay đổi nhận thức, tự tin hơn trong lao động và sinh hoạt hằng ngày tại trại. Chúng tôi luôn trăn trở làm sao để lớp học thực sự mang lại ý nghĩa, hiệu quả cho từng phạm nhân trên con đường hoàn lương”. 

Nhờ các lớp học xóa mù chữ ở Trại giam Long Hòa, hàng trăm phạm nhân đã biết đọc, biết viết, nâng cao sự hiểu biết (Ảnh: PHAN CƯỜNG)

Để lớp học duy trì hiệu quả, trại giam bố trí 3 cán bộ giảng dạy đều có chứng chỉ sư phạm nhằm bảo đảm chất lượng dạy học, giúp phạm nhân nắm vững kiến thức cơ bản. Lớp học được tổ chức vào thứ bảy hằng tuần. Trong lớp, phạm nhân tiến bộ sẽ kèm cặp, hướng dẫn người chậm hơn, tạo không khí học tập tương trợ, khuyến khích tất cả cùng tiến bộ.

Hằng năm, 100% phạm nhân chưa biết chữ khi đến trại đều được tham gia học văn hóa xóa mù chữ và giáo dục tiếp tục sau khi biết chữ. Từ khi thành lập đến nay, trại mở 22 lớp xóa mù chữ cho 672 phạm nhân tham gia. Qua các lớp học, phạm nhân từng bước nắm vững kỹ năng đọc, viết, làm toán cơ bản, hình thành thói quen học tập và chuẩn bị tốt hơn cho cuộc sống sau khi ra trại.

Trung tá Lê Thị Kim Hồng cho biết thêm: “Niềm vui lớn nhất của chúng tôi là khi nhìn thấy phạm nhân tiến bộ từng ngày, có những phạm nhân ngoài giờ lao động vẫn chăm chỉ làm bài tập. Sau khi biết chữ, một số phạm nhân còn viết thư bày tỏ lòng biết ơn với cán bộ đã tận tình hướng dẫn. Biết chữ giúp phạm nhân đọc sách tại thư viện, theo dõi báo chí hằng ngày và hình thành thói quen học tập đều đặn, góp phần nâng cao hiểu biết và ý thức tự hoàn thiện bản thân. Dù nhiều phạm nhân lớn tuổi, quen lao động nặng hơn là cầm bút nhưng khi quyết tâm, kết quả đạt được thật sự đáng khích lệ và là động lực để chúng tôi tiếp tục công tác giảng dạy”.

Tìm lại con chữ sau song sắt

Mỗi lớp học tại trại giam có từ 50-60 phạm nhân (Ảnh: PHAN CƯỜNG)

Phạm nhân T.P. (sinh năm 1997, quê tỉnh Vĩnh Long) bị tòa án tuyên phạt mức án 7 năm tù về tội cố ý gây thương tích, đến nay đã chấp hành được 3 năm. Trước đây, P. theo cha mẹ từ Vương quốc Campuchia trở về, cuộc sống gia đình quá khó khăn khiến P. không có điều kiện đến trường. Không biết chữ dẫn đến không có nghề nghiệp ổn định, cuộc sống bấp bênh khiến P. rơi vào những sai lầm phải trả giá trước pháp luật.

Nhận ra điểm yếu lớn nhất đời mình là mù chữ, khi vào trại giam, P. đã được tham gia lớp văn hóa xóa mù chữ. Ban đầu, P. có phần mặc cảm vì tuổi đã lớn mà vẫn phải tập đánh vần, tập viết từng nét chữ. Thế nhưng, sự động viên, chỉ dẫn tận tình của cán bộ giảng dạy cùng sự kiên nhẫn rèn luyện mỗi ngày đã giúp P. dần vượt qua mặc cảm. Chỉ sau 6 tháng, P. có thể đọc và viết, đủ để hiểu sách, báo và tiếp cận thêm kiến thức pháp luật, từ đó nhìn nhận rõ hơn lỗi lầm của bản thân.

“Từ ngày viết được, tôi đã tự viết thư gửi về cho gia đình. Biết chữ, tôi thấy mình mạnh dạn hơn trong giao tiếp và ân hận rất nhiều về những lỗi lầm trước đây. Tôi mong sau khi CHXAPT sẽ tìm được việc làm, nuôi sống bản thân và không lặp lại sai lầm cũ” - P. tâm sự.

Cũng mang nhiều mặc cảm về hoàn cảnh và thiếu thốn tri thức, phạm nhân Đ.V.C. (sinh năm 1985, quê tỉnh Bắc Ninh) tham gia lớp học xóa mù chữ. Hơn nửa đời người một chữ bẻ đôi không biết, giờ đây, C. ở tuổi 40 đang tập viết, tập đọc những con chữ đầu tiên. 

Từ nhỏ, gia đình khó khăn, C. không được đến trường, lại sớm lao vào cuộc sống mưu sinh, thiếu hiểu biết pháp luật khiến C. phải trả giá đắt. C. bị tuyên án 8 năm 3 tháng tù vì tội tổ chức sử dụng ma túy và đã chấp hành được 2 năm. 

Phạm nhân Đ.V.C. bộc bạch: “Học chữ là cơ hội cho tôi thay đổi cuộc đời. Ở tuổi này, cầm bút nắn nót từng chữ với tôi rất khó khăn nhưng phải cố gắng không chỉ cho mình mà còn vì vợ và các con. Nhờ cán bộ chỉ dạy mà tôi đã nhớ hết bảng chữ cái và số đếm, tôi mừng lắm! Khi nào biết đọc, viết trôi chảy, tôi sẽ viết thư gửi về nhà để mọi người biết tôi đã nhận ra lỗi lầm, quyết tâm làm lại cuộc đời”.

Lớp học xóa mù chữ tại Trại giam Long Hòa không chỉ giúp phạm nhân biết đọc, biết viết mà còn gieo cho họ niềm tin và khát vọng thay đổi. Từ những con chữ đầu tiên, phạm nhân dần nhận ra lỗi lầm của bản thân, cố gắng học tập, lao động, hướng tới hòa nhập cộng đồng. Sự tận tâm của cán bộ giảng dạy cùng ý chí kiên trì của phạm nhân đã biến những bài học đơn giản thành hành trang quý giá, mở ra cơ hội để mỗi người viết lại câu chuyện đời mình./.

Thi Mỹ