Công tác phòng ngừa, xử lý tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”

Một cột điện bị dán chi chít những tờ giấy cho vay tiền, kèm số điện thoại (Ảnh: Lê Đức)
Năm 2019, tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen” trên địa bàn tỉnh Long An diễn biến phức tạp, ảnh hưởng đến an ninh, trật tự tại địa phương, gây bức xúc trong nhân dân. Các đối tượng cho vay nặng lãi đến các khu dân cư, chợ, khu công nghiệp, các vùng nông thôn, vùng xa,... phát tờ rơi, dán quảng cáo trên cột điện, cột tín hiệu giao thông, cây xanh nơi công cộng hoặc nhắn tin vào điện thoại với nội dung “cho vay không cần thế chấp, thủ tục đơn giản, chỉ cần hộ khẩu, chứng minh nhân dân photocopy, vay tiền với thủ tục đơn giản, thỏa thuận lãi suất…” và để lại số điện thoại trên các tờ rơi để khách hàng có nhu cầu vay tiền có thể liên lạc.

Các đối tượng cho vay đa số không phải là người địa phương, có tiền án, tiền sự,... hầu hết từ các tỉnh phía Bắc vào Long An tụ tập thành ổ, nhóm thuê nhà ở chung để hoạt động cho vay, siết nợ, đòi nợ thuê.

Ngoài ra, hoạt động huy động tài chính trái phép thông qua hình thức đầu tư tiền “ảo”, kinh doanh đa cấp; các tổ chức, cá nhân núp bóng doanh nghiệp kinh doanh tài chính để hoạt động “tín dụng đen” trên địa bàn tỉnh diễn biến phức tạp.

Nguyên nhân phát sinh tình hình hoạt động “tín dụng đen” chủ yếu do hình thức cho vay không cần nhiều thủ tục, không cần khai báo mục đích vay, chỉ cần thế chấp một số giấy tờ liên quan (sổ hộ khẩu, giấy chứng minh hân dân,…). Các đối tượng lợi dụng sự thiếu hiểu biết về pháp luật, khó khăn về kinh tế của một bộ phận người dân để dụ dỗ, lôi kéo. Không ít trường hợp vay tiền để sử dụng vào mục đích bất hợp pháp nên sẵn sàng vay tiền dù biết lãi suất cao. 

Trước tình hình “tín dụng đen” diễn biến phức tạp gây mất an ninh, trật tự, UBND tỉnh ban hành kế hoạch số 107/KH-UBND, ngày 17/5/2019 thực hiện Chỉ thị số 12/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”; đồng thời chỉ đạo các sở, ban, ngành tỉnh và UBND các huyện, thị xã, thành phố tăng cường phòng ngừa, ngăn chặn các hoạt động cho vay lãi nặng, đẩy mạnh phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc.

Trên cơ sở kế hoạch của UBND tỉnh, các sở, ban, ngành và UBND các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh đã xây dựng kế hoạch để triển khai thực hiện nghiêm túc công tác về phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”. Công an tỉnh ban hành nhiều kế hoạch về phòng ngừa, đấu tranh xử lý tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”, đồng thời mở các cao điểm tấn công tội phạm bảo đảm an ninh, trật tự. Tổ chức kiểm tra quản lý ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về ANTT, đặc biệt là hoạt động cầm đồ, đòi nợ, karaoke, nhà trọ tại các khu, cụm công nghiệp,... Xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện, mở các đợt cao điểm tấn công tội phạm hoạt động “tín dụng đen” lồng ghép việc thực hiện kế hoạch mở cao điểm tấn công tội phạm; triển khai đồng bộ các biện pháp phòng ngừa xã hội, phòng ngừa nghiệp vụ để kịp thời phát hiện, đấu tranh, xử lý các đối tượng hoạt động “tín dụng đen”, các loại tội phạm và hành vi vi phạm pháp luật khác có liên quan.

Các Sở, ngành liên quan như Sở Tư pháp, Sở Thông tin và Truyền thông, UBND các huyện, thị xã, thành phố cũng tuyên truyền triển khai thực hiện, vận động toàn dân tham gia phòng ngừa, tố giác, đấu tranh, trấn áp tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”, đồng thời thường xuyên theo dõi, kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo sâu sát việc triển khai nội dung kế hoạch.

Các ngành, MTTQ và các đoàn thể phối hợp tháo gỡ, tiêu hủy, quét vôi, sơn các thông tin quảng cáo về các hoạt động cho vay trái phép được phát tán tại các địa điểm công cộng, cột điện, cột tín hiệu giao thông, cây xanh, khu dân cư, khu công nghiệp. Đồng thời yêu cầu các địa điểm bán hàng trả góp (siêu thị điện máy, cửa hàng điện thoại,…) không cung cấp thông tin của khách hàng cho các công ty, nhóm đối tượng hoạt động kinh doanh tài chính trái phép để gọi điện, mời gọi, lôi kéo, dụ dỗ cho vay.

Lực lượng công an phối hợp các ngành, cơ quan liên quan kiểm tra hồ sơ đăng ký kinh doanh theo thủ tục hành chính nhằm phát hiện giấy tờ, sổ sách ghi chép vay tiền, các tài sản thế chấp có nghi vấn. Thường xuyên kiểm tra quản lý cư trú tại địa bàn cơ sở, tập trung thực hiện công tác nắm địa bàn, nắm hộ, nắm người và giải quyết tình hình an ninh, trật tự tại địa bàn cơ sở. Tổ chức rà soát, lên danh sách quản lý các ổ, nhóm, cơ sở kinh doanh, cá nhân đang có biểu hiện hoạt động cho vay lãi nặng, huy động vốn với lãi suất cao trái phép,… Đã lập danh sách quản lý 11 nhóm, 53 đối tượng có biểu hiện cho vay nặng lãi, cưỡng đoạt, gây rối trật tự công cộng; đã tiếp nhận 22 vụ việc liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”.

Kết quả giải quyết: Xử phạt hành chính 13 vụ, 37 đối tượng về các hành vi phát tờ rơi, quảng cáo làm ảnh hưởng đến mỹ quan, trật tự, an toàn giao thông, xã hội, có cử chỉ, lời nói thô bạo, khiêu khích, trêu ghẹo, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác; đang củng cố hồ sơ xử lý 3 vụ, 9 đối tượng; đang xác minh thu thập tài liệu 5 vụ.

Nhờ sự vào cuộc xử lý triệt để của các cấp, các ngành, những tháng cuối năm 2019, tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen” được kiềm chế, các ổ, nhóm, đối tượng hoạt động “tín dụng đen” không còn hoạt động mà đang trong tình trạng thu hồi vốn, nhiều đối tượng đã rời khỏi địa phương, không còn biểu hiện hoạt động cho vay trên địa bàn.

Để xử lý triệt để tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến “tín dụng đen”, góp phần bảo đảm an ninh, trật tự, thời gian tới cần tập trung thực hiện một số giải pháp sau: 

Thứ nhất, tiếp tục thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 12/CT-TTg, ngày 25/4/2019 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”; Kế hoạch số 107/KH-UBND, ngày 17/5/2019 của UBND tỉnh về thực hiện Chỉ thị số 12/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”, xác định đây là nội dung công tác trọng tâm, thường xuyên, đồng thời cũng mang tính cấp bách trong tình hình hiện nay.

Thứ hai, các sở, ngành, đoàn thể tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến cho người dân về quy định của Nhà nước đối với các hoạt động kinh doanh tài chính, dịch vụ cầm đồ; thủ đoạn lợi dụng các dịch vụ này để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật; những hệ lụy nghiêm trọng do các hành vi vi phạm pháp luật và tội phạm liên quan đến hoạt động tín dụng; nâng cao nhận thức về pháp luật để tự phòng tránh và tích cực tham gia tố giác tội phạm.

Thứ ba, triển khai đồng bộ các biện pháp phòng ngừa, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý các đối tượng hoạt động “tín dụng đen”, các loại tội phạm và hành vi vi phạm pháp luật khác có liên quan.

Thứ tư, điều tra, làm rõ, xử lý các vụ việc liên quan đến hoạt động “tín dụng đen” theo quy định của pháp luật; kiên quyết lập hồ sơ xử lý, tùy theo mức độ vi phạm có thể xử lý hành chính hoặc xử lý hình sự do các đối tượng đòi nợ gây ra để tuyên truyền, giáo dục phòng ngừa chung./.

Võ Thành Đủ