Để thu hút FDI, cần rà soát lại các chính sách đầu tư

Tại Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam thường niên diễn ra hồi đầu năm, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã tổng kết những thành tựu của các doanh nghiệp FDI trong năm 2019 với số vốn giải ngân của các dự án FDI đạt 20,4 tỷ USD, lập kỷ lục cao nhất từ trước đến nay, và tổng vốn đăng ký đạt hơn 38 tỷ USD, cao nhất trong vòng 10 năm trở lại đây.

Việt Nam đang được đánh giá là một trong những thị trường hấp dẫn hàng đầu thu hút vốn FDI. (Ảnh minh họa)

Những tháng đầu năm 2020, đại dịch Covid-19 gây ra những ảnh hưởng sâu rộng đối với nền kinh tế thế giới. Các dự báo kinh tế đều cho thấy một bức tranh ảm đạm với tốc độ tăng trưởng ở mức âm tại nhiều cường quốc lớn.

Theo báo cáo Triển vọng Kinh tế thế giới Quý 1,2020 của Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF, do hậu quả của đại dịch, nền kinh tế toàn cầu được dự đoán sẽ giảm 3% trong năm 2020, nghiêm trọng hơn nhiều so với cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.

Việt Nam đứng trước cơ hội lớn thu hút FDI

Mặc dù vậy, từ đại dịch này nhiều quốc gia và tập đoàn kinh tế lớn đã rút ra những bài học kinh nghiệm quí giá. Một trong những bài học đó là sự cần thiết phải đa dạng hóa các nguồn cung, tránh phụ thuộc vào một nền kinh tế hay một quốc gia để giảm thiểu rủi ro cho chuỗi cung ứng. Đây chính là cơ hội vàng hiếm có cho các nền kinh tế đang phát triển như Việt Nam.

Thành công của Việt Nam trong kiểm soát đại dịch Covid-19 và những chính sách tích cực nhằm khôi phục kinh tế đang thu hút sự ý của nhiều nhà đầu tư nước ngoài và các tập đoàn kinh tế lớn toàn cầu. Câu hỏi đặt ra là liệu Việt Nam đã sẵn sàng đón nhận làn sóng đầu tư mới?

Theo các nhà đầu tư, bên cạnh những lợi thế cạnh tranh nổi bật như tính ổn định vể chính trị, thị trường tiêu thụ lớn, chính phủ đổi mới, và lực lượng lao động dồi dào với chi phí cạnh tranh so với các nước trong khu vực, các nhà đầu tư vẫn còn những quan ngại liên quan đến sự thiếu sự ổn định về chính sách, các qui định pháp luật chưa rõ ràng và thiếu minh bạch, gây ra những khó khăn cho nhà đầu tư trong quá trình thực hiện; cơ sở hạ tầng cho các hoạt động logistic chưa phát triển đồng bộ; nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cao còn hạn chế…

Nhà đầu tư mong mỏi cơ chế giải quyết mâu thuẫn trong diễn giải và thực thi pháp luật cũng như trong quá trình thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp.

Một trong những vấn đề mà các nhà đầu tư đều quan ngại đó là tính ổn định của chính sách thuế, sự phù hợp về tiêu chuẩn kế toán của Việt Nam với các tiêu chuẩn quốc tế, tính minh bạch trong thực thi các qui định pháp luật về thuế và kế toán, và các biện pháp bảo hộ đầu tư.

Tại Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam thường niên năm 2019, ông Takahisa Onose, Đại diện Nhóm Công tác Thuế & Hải quan đã chia sẻ quan điểm về vấn đề này.

Theo ông Takahisa, Việt Nam cần tạo niềm tin cho các nhà đầu tư bằng những cơ chế chính sách công bằng và hợp lý dựa trên cơ sở tôn trọng các nguyên tắc cốt lõi trong lĩnh vực thuế và kế toán như khấu trừ chi phí hợp lý, ghi nhận doanh thu, định giá mua bán ngoài cho những giao dịch liên quan đến các khu vực tài phán có thuế suất khác...

Bên cạnh đó đại diện của nhóm công tác về thuế và hải quan tại diễn đàn cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải có một cơ chế giải quyết những mâu thuẫn trong việc diễn giải và thực thi pháp luật cũng như trong quá trình thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp.

“Quyền được khiếu nại độc lập không thông qua hệ thống tòa án đối với các quyết định hay kết luận về thuế là một nguyên tắc cơ bản tồn tại ở gần như tất cả các khu vực tài phán và Việt Nam cũng nên có quy định này, đồng thời chỉ nên áp dụng các biện pháp cưỡng chế nghiêm khắc như phong tỏa tài khoản ngân hàng sau khi đã thực hiện tất cả các biện pháp khắc phục hợp lý và quy trình khiếu nại đã kết thúc”, ông Takahisa nhấn mạnh.

Thực tế hiện nay, nhiều doanh nghiệp ở Việt Nam hầu như không có cơ hội khiếu nại các quyết định hay kết luận thanh tra thuế trước khi cơ quan thuế áp dụng biện pháp cưỡng chế như phong tỏa tài khoản hay vô hiệu các hóa đơn giá trị gia tăng. Một số công ty lớn như Unilever, Sabeco... đã phải kêu cứu lên Thủ tướng để được hoãn lại những quyết định cưỡng chế của cơ quan thuế hay kiểm toán, nếu không hoạt động sản xuất kinh doanh sẽ bị thiệt hại nặng nề.

Chính vì vậy, quyền được khiếu nại và giải quyết khiếu nại với sự tham gia của các cơ quan chuyên môn độc lập và những cơ hội được đối thoại, giải trình với các cơ quan quản lý ở các cấp cần được coi là những quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp, giúp củng cố niềm tin của doanh nghiệp và nhà đầu tư vào một môi trường đầu tư lành mạnh, minh bạch và nâng cao trách nhiệm giải trình của các cơ quan quản lý./.

Theo VOV.VN