Diện mạo mới ở những vùng kháng chiến xưa

Kiên cường trong kháng chiến

77 năm trôi qua nhưng hào khí chiến thắng trận Mộc Hóa (18/8/1948) vẫn còn vang vọng như bản anh hùng ca của “Nam Bộ thành đồng, đi trước về sau”. Đây là dấu son trong lịch sử kháng chiến chống thực dân Pháp của quân, dân tỉnh Tân An, Khu 8 và cả Nam Bộ.

Vào đầu tháng 7/1946, thực dân Pháp bắt đầu đánh chiếm Mộc Hóa và Đồng Tháp Mười. Chúng cho xây đồn Mộc Hóa kiên cố trên đỉnh gò Bắc Chiêng (trước đây là phường 1, thị xã Kiến Tường, nay là phường Kiến Tường), gần sát biên giới Việt Nam - Campuchia, án ngữ trên tuyến hành lang nối thông miền Đông xuống miền Tây Nam Bộ. Lực lượng trú đóng gồm một đại đội với khoảng 70 tên do một trung úy Pháp chỉ huy, trang bị 3 súng cối, súng đại liên, súng trung liên và nhiều mìn, lựu đạn.

Bia chiến thắng trận Mộc Hóa đặt tại phường 1, thị xã Kiến Tường trước đây (nay là phường Kiến Tường)

Trước những yêu cầu cấp bách của công cuộc kháng chiến cứu nước, đầu tháng 8/1948, Bộ Tư lệnh Khu 8 đã quyết định lên kế hoạch đánh trận Mộc Hóa bằng chiến thuật “công đồn, đả viện”. Sau 3 ngày chiến đấu dũng cảm, từ ngày 16 đến ngày 18/8, quân và dân ta đã đánh thiệt hại một tiểu đoàn địch, bắt sống một số tên lính, trong đó có Trung úy đồn trưởng Louis Bertrand, thu hàng trăm súng các loại.

Chiến thắng trận Mộc Hóa tháng 8/1948 đánh dấu bước đột phá của bộ đội ta từ thế phòng ngự sang tiến công tiêu diệt địch, khởi động phong trào thi đua yêu nước giết giặc lập công, làm nức lòng cán bộ, chiến sĩ. Đây là chiến thắng ngay trong lần đầu xuất quân của Tiểu đoàn 307 anh hùng. Từ đó, góp phần khai thông đường hành lang chiến lược từ miền Đông sang miền Tây, mở rộng và giữ vững căn cứ Đồng Tháp Mười.

Tháng 10/1940, tại Rạch Tràm, xã Phước Chỉ, Chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên của tỉnh Tây Ninh (cũ) được thành lập do đồng chí Lê Văn Vẳng làm Bí thư Chi bộ. Thời điểm đó, Tây Ninh chưa có Đảng bộ nên Chi bộ hoạt động dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Tổng ủy Cầu An Thượng (thuộc Quận ủy Đức Hòa). Sự ra đời của Chi bộ Phước Chỉ đã góp phần định hướng và lãnh đạo phong trào đấu tranh của quần chúng, góp phần thúc đẩy mạnh mẽ phong trào cách mạng của tỉnh Tây Ninh sau này. Trong đó, Chi bộ đã lãnh đạo quần chúng vùng Phước Chỉ tham gia cuộc Khởi nghĩa Nam Kỳ năm 1940.

Người dân Phước Chỉ với niềm vui đổi mới

Trong không khí đấu tranh sục sôi của cách mạng mùa thu tháng 8/1945 trên cả nước và Tây Ninh, tại vùng Phước Chỉ, khí thế đấu tranh cũng không kém. Sau khi nhận lệnh từ Đức Hòa, chuẩn bị khởi nghĩa giành chính quyền, các đảng viên đã họp bàn kế hoạch và thành lập Ban Tuyên truyền vận động khởi nghĩa; lực lượng thanh niên tiền phong công khai hoạt động từ chợ Rạch Tràm, Giồng Găng, Truông Dầu,...

Ngày 25/8/1945, dưới sự lãnh đạo của Chi bộ Đảng xã Phước Chỉ, đồng chí Thân Văn Củ - thủ lĩnh thanh niên tiền phong, trực tiếp chỉ huy hơn 200 thanh niên tiền phong cùng với lực lượng Nhân dân trong xã đã đến bao vây đồn Rạch Tràm và gọi hàng. Lính đồn mất hết tinh thần trước khí thế sôi sục của quần chúng, vội vàng hạ súng đầu hàng, ta thu 10 súng mousqueton. Trước khí thế vùng lên như vũ bão của quần chúng, ta liên tiếp tấn công giải tán bọn tề ở xã, ấp.

Nối tiếp thành quả cách mạng này, quân và dân vùng Phước Chỉ sau đó đã lập thêm nhiều chiến công trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ, đi đến Đại thắng mùa Xuân năm 1975.

Vững bước trên hành trình đổi mới

Đi qua các cuộc chiến tranh, dẫu bị bom đạn tàn phá nặng nề nhưng những vùng đất anh hùng đã nỗ lực vươn lên, hàn gắn vết thương chiến tranh để hồi sinh từng ngày, vững vàng phát triển.

Nhiều công trình hạ tầng phục vụ đời sống người dân được xây dựng, nâng cấp đạt chuẩn quốc gia. Gia đình chính sách, hộ nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn đều được quan tâm, hỗ trợ kịp thời, tạo điều kiện phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống. Đi trên những con đường rợp bóng cờ hoa trong những ngày tháng tám, chúng ta càng cảm nhận rõ hơn sức sống mới, diện mạo mới của những vùng đất cách mạng tại Tây Ninh.

Phường Kiến Tường hôm nay đang vươn mình phát triển

Thực hiện tổ chức bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp, sau sắp xếp, thị xã Kiến Tường còn 3 đơn vị hành chính (2 xã, 1 phường). Trong đó, phường Kiến Tường được xem là đầu mối giao thương quan trọng, là trung tâm chính trị - kinh tế - văn hóa - xã hội và là “trái tim” của vùng Đồng Tháp Mười. Trong tương lai, phường Kiến Tường hứa hẹn sẽ trở thành trung tâm phát triển kiểu mẫu của miền Tây Nam Bộ.

Ông Ngô Hoài Phong (ngụ phường Kiến Tường) cho biết, là Bộ đội Cụ Hồ nên khi rời mảnh đất miền Trung vào Nam lập nghiệp, trong cuộc mưu sinh, bao khó khăn, vất vả của những ngày đầu không thể đánh gục bản lĩnh, ý chí, nghị lực của ông. Nhờ sự cần cù, chịu khó làm ăn mà người cựu chiến binh này trở thành doanh nhân.

Ông Phong nói: “Mấy chục năm qua, tôi cảm nhận sự thay đổi rõ nét trên quê hương thứ hai của mình. Đó không chỉ là hạ tầng giao thông được đầu tư đồng bộ mà còn là các chính sách, chủ trương khai phá Đồng Tháp Mười đã làm cho vùng đất này “thay da đổi thịt”, đưa kinh tế - xã hội phát triển, cuộc sống người dân ngày càng ổn định hơn”.

Còn xã Tuyên Thạnh được thành lập trên cơ sở nhập xã Tuyên Thạnh cũ, xã Thạnh Hưng (thị xã Kiến Tường cũ) và một phần ấp Thận Cần, xã Bắc Hòa (huyện Tân Thạnh cũ). Đây là vùng đất giàu truyền thống và tiềm năng, vùng đệm chiến lược giữa Đồng Tháp Mười. Xã Bình Hiệp (mới) - là cửa ngõ biên cương đang vươn mình mạnh mẽ - được thành lập trên cơ sở hợp nhất 3 xã thuộc thị xã Kiến Tường cũ.

Bí thư Đảng ủy xã Bình Hiệp Nguyễn Thị Lụa cho biết: Trong 5 năm qua, diện mạo nông thôn có nhiều thay đổi, nhiều công trình giao thông, nước sạch,… được đầu tư, góp phần nâng chất các tiêu chí xây dựng xã nông thôn mới. Trong định hướng phát triển, xã Bình Hiệp (mới) là điểm tựa vững chắc của Cửa khẩu Quốc tế Bình Hiệp, có những tuyến quốc lộ trọng yếu cắt ngang mở lối cho kinh tế, biến xã thành trung tâm trung chuyển thương mại sôi động. Bình Hiệp đang đẩy mạnh phát triển nông nghiệp và còn có những tiềm năng to lớn để phát triển các ngành công nghiệp, thương mại - dịch vụ, đặc biệt là kinh tế cửa khẩu.

Ngày nay, vùng đất Phước Chỉ đã khoác lên mình “tấm áo mới”, rạng rỡ, tươi đẹp hơn. Trong nhiệm kỳ 2020-2025, với tổng đầu tư hơn 321 tỉ đồng, các công trình mang tính chiến lược phát triển kinh tế, quốc phòng - an ninh đã góp phần thay đổi diện mạo vùng kháng chiến xưa. Đặc biệt, việc đầu tư xây mới tuyến đường An Thạnh - Phước Chỉ, Cầu An Phước và mở rộng đường Lái Mai - là các công trình trọng điểm trong nhiệm kỳ - đã góp phần tạo sự kết nối giữa xã Phước Chỉ và các địa phương khác, đóng góp rất lớn vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Đảng ủy, UBND xã Phước Chỉ còn vận động nhà hảo tâm và người dân đóng góp chi phí xây dựng cầu, làm đường giao thông nông thôn, cứng hóa các tuyến đường phục vụ nhu cầu đi lại của người dân, thắp sáng các tuyến đường quê, ngõ xóm. Việc ứng dụng khoa học và công nghệ tiên tiến vào sản xuất, kinh doanh luôn được cấp ủy xã quan tâm, xem là động lực để phát triển kinh tế của địa phương. Những mô hình sản xuất lúa theo tiêu chuẩn VietGAP, hình thành mô hình nuôi cà cuống, chuyển giao kỹ thuật trồng lúa ST25,… bước đầu mang lại hiệu quả nhất định.

Người dân ấp Phước Bình tham quan tại Khu di tích Rạch Tràm

Năm 2025, Nhà bia tưởng niệm Di tích Chi bộ Đảng Rạch Tràm được khánh thành tại ấp Phước Bình nhằm ghi dấu chiến tích hào hùng của vùng đất Phước Chỉ. Anh Lê Hoàng Duy - Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng ấp Phước Bình, chia sẻ: “Được sinh ra và lớn lên tại vùng đất giàu truyền thống cách mạng, tôi rất tự hào. Thế hệ trẻ chúng tôi quyết tâm kế thừa và phát huy tốt hơn nữa những giá trị truyền thống để xây dựng quê hương thêm giàu đẹp”.

Những vùng kháng chiến xưa trên đất Tây Ninh nay ngày càng rạng rỡ, đầy sức sống và khát vọng vươn lên. Mỗi miền quê đều đang viết nên câu chuyện đổi mới bằng những thành tựu kinh tế - xã hội ấn tượng. Những đổi thay này là kết quả của sự lãnh đạo sáng suốt, tinh thần đoàn kết của cộng đồng và ý chí kiên cường xây dựng quê hương giàu đẹp, văn minh./.

Thanh Nga - Vi Xuân