Trồng cây xanh ứng phó biến đổi khí hậu

Trồng cây xanh là biện pháp chống biến đổi khí hậu (Trong ảnh: Một đoạn đường qua ấp Bùi Thắng, xã Nhơn Hòa Lập, huyện Tân Thạnh với hàng mít điểm bông trang đỏ)

Việt Nam xếp vào 1 trong 4 nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của BĐKH. Từ khoảng 50 năm qua, nhiệt độ trung bình của nước ta tăng khoảng 0,7^oC; mực nước biển đã dâng khoảng 20cm. Gần đây, các tỉnh miền Trung chịu cảnh lũ chồng lũ, bão chồng bão...

1. Năm 2010, trong một cuộc hội thảo, các nhà khoa học đều cho rằng, Chủ tịch Hồ Chí Minh có tầm nhìn “vượt thời đại” về vấn đề môi trường và giải pháp cho BĐKH. Đó là, từ năm 1959, Bác Hồ đã phát động Tết trồng cây. Bác chỉ rõ: “Việc này tốn kém ít mà lợi ích rất nhiều vì nước ta phong cảnh sẽ ngày càng tươi đẹp, khí hậu điều hòa hơn, cây gỗ đầy đủ hơn. Điều đó sẽ góp phần quan trọng vào việc cải thiện đời sống của nhân dân ta”.

Mùa xuân là Tết trồng cây/Làm cho đất nước càng ngày càng xuân - câu thơ của Bác đã khai sinh mỹ tục Tết trồng cây vào mỗi độ xuân về, tết đến. Tết trồng cây không chỉ có mùa xuân mà là trồng quanh năm, hễ có cây giống phù hợp là trồng để phủ xanh đất trống, gò, đồi trọc. Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - Hà Công Tuấn từng trả lời báo chí: Bộ đã giao Tổng cục Lâm nghiệp xây dựng đề án để sớm trình Thủ tướng, xin ý kiến triển khai đề án trồng 1 tỉ cây xanh trên cả nước trong 5 năm tới và đề xuất: Trước hết là đẩy mạnh thiết thực phong trào Tết trồng cây; chọn cây gỗ tán rộng, lâu năm, có tác dụng phòng hộ, bảo vệ môi trường tốt.

Chủ tịch Hồ Chí Minh khai sinh Tết trồng cây vào năm 1959 để chống BĐKH, đến 1970, Liên Hiệp Quốc cũng cho rằng, bên cạnh việc giảm mạnh lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính, trồng cây còn là biện pháp hiệu quả nhất để đối phó với tình trạng BĐKH. Từ những lợi ích thiết thực của cây xanh, cuối năm 2006, khi Liên Hiệp Quốc phát động chiến dịch toàn thế giới trồng 1 tỉ cây xanh thì chỉ 18 tháng sau, Trái đất của chúng ta đã “khoác lên mình” 2 tỉ cây xanh, cao gấp đôi chỉ tiêu phát động ban đầu. Một số nước còn xây dựng bức trường thành bằng cây xanh dài hàng ngàn kilômét để chống chịu gió, bão. Cuối năm 2009, tại Hội nghị quốc tế về thay đổi khí hậu ở thủ đô Đan Mạch, Liên Hiệp Quốc còn phát động nâng quy mô trồng cây xanh từ 2 tỉ lên 7 tỉ; ngay sau đó, liên tiếp trong vòng 3 năm, khoảng 8 tỉ người dân trên thế giới mỗi người đều trồng trung bình 1 cây xanh và Trái đất đã có thêm 8 tỉ cây xanh.

2. Tại Long An, ngoài một ít rừng tràm nguyên sinh và trồng mới tại các địa phương vùng Đồng Tháp Mười, một số nơi giữ được các mảng rừng tự nhiên ven sông, rạch (như dọc bờ sông Soài Rạp sau đồn Rạch Cát) để chống sạt lở thì “bức tranh” cây xanh Long An còn khá “khiêm tốn”. Gần đây, qua chương trình xây dựng nông thôn mới, đô thị mới, các mô hình đường hoa, cây xanh được thực hiện nhiều. Một số nơi chuyển đổi thành công giống cây trồng, hình thành các vườn và trang trại cây ăn trái như mít, xoài, sầu riêng,... Tại một số gò, giồng đất, người dân quyết lòng giữ cho bằng được số cây cổ thụ còn sống sót, coi đó như những di sản quý báu - những mảnh hồn làng mang ý nghĩa thiêng liêng. Vậy nên, 1 tỉ cây xanh mà cả nước sẽ trồng cũng là ước nguyện của người dân Việt trước sự BĐKH ngày càng phức tạp. Mặt khác, phải bảo vệ rừng, nhất là rừng nguyên sinh và rừng đầu nguồn hiện hữu vì cây càng lâu năm càng chống chịu tốt với bão, lũ và sạt lở đất, núi.

Hãy yêu thương và bảo vệ thiên nhiên vì cuộc sống của chúng ta rất cần phải xanh!

(*) Bài viết có dựa một số nội dung trong hội thảo qua sách: Bác Hồ với thiên nhiên và sinh vật cảnh (tổng hợp ý kiến từ cuộc hội thảo này - NXB Thông tin. 2010).

Quang Hảo