Điều trị bằng huyết tương: Hy vọng mới cho bệnh nhân Covid-19?

Hôm qua (7/4) đã có thêm các quốc gia công bố kết quả thành công trong việc dùng liệu pháp huyết tương của người bệnh phục hồi điều trị cho các bệnh nhân mắc Covid-19. Trong bối cảnh thế giới vẫn chưa điều chế được vaccine đặc hiệu với virus SARS-CoV-2, kết quả này sẽ mang lại hy vọng về hướng điều trị cho dịch Covid-19 hiện nay. Nhiều nước cũng ngay lập tức bắt tay vào quá trình thử nghiệm phương pháp được đánh giá là đầy hứa hẹn này.

Giới chức khoa học Hàn Quốc hôm qua thông báo nước này vừa điều trị thành công 2 ca mắc Covid-19 bằng huyết tương của người bệnh phục hồi trong lần đầu tiên thử nghiệm. Theo đó, 2 bệnh nhân cao tuổi của Hàn Quốc, một người 71 tuổi và một người 67 tuổi, đã không còn ở tình trạng viêm phổi cấp sau khi được điều trị bằng huyết tương của những người bình phục.

Ông Kwon Jun Uk - Phó giám đốc của Trung tâm kiểm soát và phòng chống dịch bệnh Hàn Quốc cho biết: “Chúng tôi bắt đầu tiến hành thử nghiệm với hi vọng kháng thể có trong huyết tương của bệnh nhân Covid-19 phục hồi có thể giúp những bệnh nhân mắc Covid-19 đang trong tình trạng nghiêm trọng. Các kết quả cho thấy việc truyền huyết tương giúp thúc đẩy nhanh sự phục hồi ở bệnh nhân và giảm khả năng phát tán virus”.

Các nhà nghiên cứu Hàn Quốc cho rằng, liệu pháp huyết tương có thể trở thành phương pháp điều trị thay thế cho những bệnh nhân nguy kịch không thích ứng với các loại thuốc kháng virus. Tuy nhiên, vẫn cần tiến hành các thử nghiệm lâm sàng quy mô lớn hơn để chứng minh thêm về tính hiệu quả của huyết tương.

Tạp chí chính thức của Viện Hàn lâm khoa học quốc gia Mỹ hôm qua cũng đăng một nghiên cứu thí điểm mới, xác nhận việc sử dụng liệu pháp huyết tương giai đoạn hồi phục (CP) để điều trị bệnh nhân nhiễm virus SARS CoV-2 cho kết quả khả quan.

Thí nghiệm do các nhóm nghiên cứu được thực hiện tại 2 bệnh viện riêng rẽ tại Trung Quốc. Một nhóm trên 15 bệnh nhân nặng và ghi nhận kết quả thành công ở 10 bệnh nhân. Trong vòng 3 ngày được truyền huyết tương, các triệu chứng lâm sàng ở bệnh nhân như sốt, ho, khó thở và đau tức ngực dần cải thiện.Trong vòng 7 ngày được truyền huyết tương, diện tích các vùng tổn thương phổi bị thu hẹp.

Ngoài ra, không có phản ứng phụ nghiêm trọng khi tiến hành truyền huyết tương. Một nhóm khác cũng thực hiện phương pháp tương tự trên 5 bệnh nhân nặng và tất cả đều có dấu hiệu khả quan trong vòng 10 ngày.

Những kết quả thử nghiệm, dù mới chỉ là sơ bộ chỉ ra rằng liệu pháp huyết tương có thể an toàn và có tiềm năng điều trị cho các bệnh nhân mắc Covid-19  nặng, mở đường cho việc nghiên cứu sâu hơn để đưa liệu pháp vào thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có kiểm soát. Nhiều nước cũng ngay lập tức bắt tay vào việc sử dụng phương pháp điều trị này.

Các nghiên cứu tương tự dự kiến bắt đầu ở Anh trong vài tuần tới. Cơ quan huyết học quốc gia Anh bắt đầu tiến hành sàng lọc máu từ bệnh nhân mắc Covid-19 để tìm huyết tương giàu kháng thể sử dụng trong các thử nghiệm. Với dự đoán trong vòng ít nhất 1 năm nữa mới có vaccine và hiện chưa có biện pháp điều trị nào hiệu quả, Cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ tháng trước cũng đã thông qua việc sử dụng phương pháp này cho các bệnh nhân mắc Covid-19 nặng, khi không có lựa chọn nào khác.

Trong những ngày gần đây, Trung tâm huyết học New York bắt đầu kêu gọi khẩn cấp các bệnh nhân mắc Covid-19 đã phục hồi hiến huyết tương để tạo ra các dịch truyền giàu kháng thể. Chủ tịch Tập đoàn Emergent BioSolutions tại Mỹ Robert Kramer cho biết, Tập đoàn sẽ sớm thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 2 phương pháp điều trị dựa trên công nghệ huyết tương vào mùa hè này.

Ông Robert Kramer nói: “Chúng tôi có 2 chương trình nghiên cứu điều trị bệnh, trong đó có một chương trình dựa trên huyết tương của người. Công nghệ này dựa trên lịch sử 40 năm phát triển các phương pháp điều trị trên cùng một công nghệ. Rất khả quan là đã có các chứng minh về mức độ an toàn dựa trên công nghệ này, tạo cho chúng tôi cơ hội có thể áp dụng vào dịch Covid-19 hiện nay. Chúng tôi sẽ nhanh chóng sản xuất một sản phẩm để đưa vào giai đoạn 2 thử nghiệm vào mùa hè này, sau đó chứng minh được mức độ an toàn và hiệu quả trước khi đưa ra sử dụng rộng rãi trên các bệnh nhân”.

Với nhiều kết quả hứa hẹn nhưng giới chức y tế cho rằng, các thử nghiệm đều được thực hiện trên số lượng bệnh nhân không nhiều. Trong khi đó, một số bệnh nhân có kết quả khả quan cũng sử dụng đồng thời nhiều phương pháp điều trị khác bao gồm cả thuốc chống siêu vi remdesivir. Vì vậy, để đảm bảo huyết tương có thể là phương pháp điều trị thực sự cần phải tiếp tục được tiến hành thử nghiệm trên quy mô lớn hơn.

Ngoài ra, cũng có những mối lo ngại về nguy cơ an toàn với liệu pháp sử dụng huyết tương, như khả năng lây truyền các tác nhân gây bệnh khác có trong máu của người cho huyết tương. Vì vậy, ngay cả khi được chứng minh là hiệu quả, khả năng mở rộng để điều trị số lượng lớn bệnh nhân bằng huyết tương cũng sẽ khó khăn hơn nhiều so với liệu pháp khác./.