Hôm nay ngày 11/7 là Ngày Dân số (DS) Thế giới. Cách đây đúng 35 năm, vào ngày 11/7/1987, công dân thứ 5 tỉ của thế giới đã ra đời. Lúc đó, sự kiện này được nhiều quốc gia trên hành tinh chào đón vì được xem là một chiến thắng mà nhân loại đã đạt được trong tiến trình phát triển.
Tuy nhiên, ở một góc nhìn khác, với sự kiện DS thế giới đạt 5 tỉ người, con người bắt đầu nhận thức về những hiểm họa có thể xảy ra nếu bùng nổ DS trên Trái đất.
Do vậy, Diễn đàn DS Thế giới do Quỹ DS Liên Hợp Quốc (UNFPA) tổ chức tại Amsterdam (Thủ đô Hà Lan) vào tháng 11/1989 đã quyết định lấy ngày 11/7 hàng năm là Ngày DS Thế giới. Qua đó, gióng lên hồi chuông nhắc nhở các quốc gia và mỗi người trên hành tinh này về nguy cơ DS tǎng quá nhanh dẫn đến sự cạn kiệt tài nguyên, môi trường sống bị ô nhiễm, mất cân bằng sinh thái và không đủ điều kiện để thực hiện đầy đủ các quyền chính đáng của con người. Từ đó, mỗi quốc gia, mỗi người dân cần có nhận thức và hành động đúng, góp phần hạn chế đà gia tăng DS và cải tạo môi trường sinh thái.
Năm nay, DS thế giới sẽ đạt con số 8 tỉ người. Sau 35 năm, trái đất có thêm 3 tỉ công dân. Thời gian để tăng 1 tỉ người càng ngắn lại so với trước. Những tiến bộ trong y tế đã giúp kéo dài tuổi thọ, giảm tỷ lệ tử vong ở bà mẹ và trẻ em. Thế giới cũng đạt được nhiều tiến bộ trong cuộc sống. Tuy nhiên, những tiến bộ đạt được không phải tất cả mọi người đều được hưởng. Biến đổi khí hậu, bạo lực, phân biệt đối xử, đại dịch Covid-19 vẫn là những thách thức của con người.
Hiện nay, bức tranh DS thế giới không đồng đều, xuất hiện cả tình trạng tăng hoặc suy giảm DS ở những quốc gia, dân tộc khác nhau. Lần đầu tiên trong lịch sử, có sự khác biệt lớn về tuổi trung bình và tỷ lệ sinh giữa các quốc gia. Trong khi DS của một số quốc gia đang già đi và có khoảng 60% DS thế giới sống ở các quốc gia có mức sinh dưới mức sinh thay thế là 2,1 con/phụ nữ, thì các quốc gia khác có DS trẻ rất lớn và không ngừng tăng lên,…
Theo Quỹ DS Liên Hợp Quốc, hiện nay, trọng tâm cần tập trung vào con người chứ không phải DS, phải tăng cường sức khỏe và hạnh phúc của con người. Đây là thông điệp rõ ràng và mạnh mẽ nhằm kêu gọi các quốc gia, các nhà hoạch định chính sách cần đầu tư cho nhân lực và vật lực vì một xã hội hòa nhập, hiệu quả, bảo đảm quyền con người và quyền sinh sản,...
Chính vì vậy, Quỹ DS Liên Hợp Quốc đưa ra chủ đề của Ngày DS Thế giới năm nay là “Thế giới 8 tỉ người: Để hướng tới một tương lai bền vững cho tất cả mọi người, cần khai thác cơ hội và bảo đảm quyền lựa chọn cho tất cả mọi người”.
Theo Kế hoạch Tổ chức hoạt động hưởng ứng nhân Ngày DS Thế giới 11/7/2022 của Ban Chỉ đạo Công tác DS và Phát triển tỉnh Long An, hưởng ứng Ngày DS Thế giới nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp, các ngành và toàn xã hội về vai trò, tầm quan trọng của công tác DS và phát triển đối với sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước. Tăng cường sự tham gia đồng bộ, tích cực, trách nhiệm của các cấp, các ngành, mọi tầng lớp nhân dân và sự giúp đỡ của các quốc gia, các tổ chức quốc tế để hoàn thành mục tiêu về DS và phát triển.
Trọng tâm của kế hoạch là tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động vận động, truyền thông, giáo dục chuyển đổi hành vi về DS và phát triển góp phần đạt chỉ tiêu kế hoạch năm 2022, duy trì vững chắc mức sinh thay thế, giảm tốc độ mất cân bằng giới tính khi sinh, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, tăng tỷ lệ sử dụng dịch vụ tầm soát, chẩn đoán về điều trị một số bệnh tật trước sinh và sơ sinh, tăng số người mới sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại, đặc biệt là vấn đề chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên/thanh niên, tư vấn và kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân,...
Công tác DS - kế hoạch hóa gia đình được Đảng, Nhà nước ta xác định là một bộ phận quan trọng của chiến lược phát triển đất nước, có ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng nòi giống và cuộc sống. Do vậy, không một tổ chức, cá nhân nào đứng ngoài cuộc vận động này./.
Tân An
