Khoai tây đội lốt: Lẽ nào bó tay!

“Khi mùa khoai tây Đà Lạt kết thúc thì cũng là lúc khoai tây Trung Quốc (TQ) ồ ạt nhập về rồi được “làm áo” thành nông sản phố núi. Khoai tây TQ chỉ 2.000-3.000 đồng/kg nhưng khi được làm giả hàng Đà Lạt thì giá tăng gấp 5-6 lần. Đó không phải gian lận thương mại thì là gì?” - đại diện Sở Công Thương tỉnh Lâm Đồng bức xúc.

Đố ai biết được khoai ta, khoai Tàu!

Đến hẹn lại lên, cứ vào khoảng tháng 7 và 8 hằng năm, ngày nào tại chợ nông sản Đà Lạt cũng có rất nhiều xe container chở đầy khoai tây TQ về phân phối cho các vựa để tiến hành làm giả nông sản Đà Lạt, sau đó chở đi các tỉnh, thành tiêu thụ. Theo số liệu từ Ban Quản lý chợ nông sản Đà Lạt, từ đầu tháng 7-2015 đến nay, các tiểu thương tại đây đã nhập về hàng ngàn tấn khoai tây TQ.

Chợ nông sản Đà Lạt có khoảng 75 quầy kinh doanh nông sản, trong đó 24 quầy chuyên mua bán khoai tây. Chỉ tính hóa đơn của 3 quầy khoai tây tại chợ này, trong vòng hơn một tháng đã nhập hơn 300 tấn khoai tây TQ. Như vậy, có thể thấy lượng khoai tây TQ được chợ này nhập về tiêu thụ nhiều đến mức nào.

Tiểu thương phơi đất đỏ để bôi lên khoai tây Trung Quốc thành nông sản Đà Lạt

Hiện nay, khoai tây TQ nhập về Đà Lạt có giá rất rẻ, dao động 1.800 - 3.520 đồng/kg. Các tiểu thương sẽ dùng một máy quay để đảo khoai tây TQ cho hơi tróc vỏ, sau đó dùng đất đỏ bôi lên để đội lốt nông sản Đà Lạt. Sau các công đoạn này, khoai tây TQ trở thành đặc sản của phố núi và được xuất bán với giá 13.000 - 15.000 đồng/kg.

“Sau khi nhập khoai tây TQ, bọn chị sẽ gửi hàng mẫu (đã bôi đất đỏ - PV) cho các bạn hàng ở các tỉnh, thành. Nếu họ đồng ý thì bọn chị sẽ làm rồi xuất hàng xuống” - tiểu thương N.A.V ở chợ nông sản Đà Lạt tiết lộ. Trong khi đó, tiểu thương L.T.N khẳng định: “100% khoai tây TQ sau khi nhập về được đội lốt nông sản Đà Lạt sẽ xuất đi các tỉnh, thành cả nước với thương hiệu khoai tây Đà Lạt”. Nếu không phải người trong nghề thì đố mà biết được đâu là khoai ta, đâu là khoai Tàu”!

Không thể xử phạt?

Từ đầu tháng 7-2015 đến nay, Phòng Phân tích kiểm tra chất lượng sản phẩm nông nghiệp - Chi cục Bảo vệ thực vật Lâm Đồng phối hợp với Phòng Kinh tế Đà Lạt chỉ mới tiến hành lấy mẫu kiểm tra 5 lô khoai tây TQ nhập về chợ nông sản với số lượng trên 100 tấn. Tất cả các lô khoai tây này do có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật thấp hơn ngưỡng cho phép nên đều được phép về chợ.

Theo ông Nguyễn Thế Hiền, Tổ trưởng Tổ Quản lý chợ nông sản Đà Lạt, tiểu thương nhập khoai tây TQ đều có hóa đơn, giấy tờ hợp lệ từ phía cửa khẩu ngoài Bắc nên không thể cấm họ kinh doanh. Khi chúng tôi thắc mắc về việc tiểu thương dùng đất đỏ bôi lên khoai tây TQ để làm giả nông sản Đà Lạt thì xử phạt thế nào, ông Hiền phân trần: “Biết là họ làm vậy nhưng không dễ phạt. Bởi lẽ, khi bị bắt gặp bôi đất đỏ lên khoai tây TQ thì tiểu thương bảo làm vậy cho đẹp mắt, dễ bán. Không ai thừa nhận hoặc tiến hành gắn mác khoai tây Đà Lạt nên không thể xử phạt họ”.

Ông Hoàng Lợi, Chánh Văn phòng UBND TP Đà Lạt, cũng cho rằng không thể cấm tiểu thương nhập khoai tây TQ về bán bởi chưa có bằng chứng họ có hành vi gian lận thương mại nên không dễ chế tài, xử lý. Tuy nhiên, theo ông, việc bôi đất đỏ lên khoai tây TQ với mục đích làm giả khoai tây Đà Lạt để bán với giá cao có thể xem là hành vi gian lận thương mại.

Ông Lợi cho rằng để chế tài, xử lý hành vi này thì phải có quy định hay yêu cầu nào đó buộc tiểu thương phải tuân theo, nhằm tránh mập mờ giữa nông sản Đà Lạt và hàng TQ. Chẳng hạn, khi xuất hàng đi các tỉnh, thành thì phải yêu cầu dán mác xuất xứ; không được bán với giá quá cao so với quy định; hàng nhập về phải được kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật nghiêm ngặt…

Nông sản Việt, cụ thể là khoai tây Đà Lạt, đang bị lợi dụng trắng trợn nhưng cơ quan chức năng dường như vẫn còn thờ ơ. Đã có nhiều ý kiến cho rằng các ngành chức năng tỉnh Lâm Đồng cần quy trách nhiệm cụ thể khi để xảy ra tình trạng này đối với Ban Quản lý chợ nông sản Đà Lạt, mà trực tiếp là tổ quản lý.

 Minh Hải/Người Lao Động