Kỷ lục của Nguyễn Nhật Ánh và câu chuyện sách cho thiếu nhi

Nguyễn Nhật Ánh (trái), một trong những nhà văn viết khỏe nhất hiện nay. Ảnh: TƯỜNG VY

Người thành công đơn độc

Mảng sách thiếu nhi, thiếu niên lại là một trong những mảng sáng đắt giá nhất thị trường sách trong nước hiện nay. Trong đợt giao ban về xuất bản, in, phát hành, tất cả các đơn vị xuất bản, phát hành lớn của thành phố như Nhà xuất bản (NXB) Trẻ, Fahasa, Phương Nam… đều cho biết mảng sách thiếu nhi, thiếu niên luôn ổn định là mảng sách bán được nhiều nhất từ trước đến nay.

Trong tương lai cũng khó có mảng sách nào đe dọa vị trí này. Cũng chính vì đều này, hầu hết các đơn vị làm sách hiện nay dù sở trường ở mảng sách nào thì ít nhiều cũng đều làm sách thiếu nhi. Sách bán được nhiều đồng nghĩa lợi ích thu được cao, điển hình như với hơn 100.000 bản được phát hành, ước tính nhà văn Nguyễn Nhật Ánh thu được tiền nhuận bút khoảng 1 tỷ đồng, một con số mơ ước của các nhà văn hiện nay.

Sự thành công của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh được xem là một mâu thuẫn trong bối cảnh sáng tác hiện nay. Trong suốt nhiều năm, các đơn vị xuất bản trong nước liên tục than phiền về tình trạng thiếu tác phẩm dành cho thiếu nhi do các cây bút trong nước thực hiện. NXB Trẻ thì cho biết luôn “đói” các bản thảo có chất lượng để xuất bản, còn NXB Kim Đồng thì “gắng gượng” dùng lợi nhuận từ các tác phẩm dịch như Doraemon, Conan… để hỗ trợ các tác giả trong nước xuất bản những tác phẩm cho thiếu nhi.

Nguyên nhân có nhiều nhưng nếu nhìn nhận một cách khách quan thì chỉ có một: các tác giả viết cho thiếu nhi còn chưa thực sự nắm bắt được nhu cầu bạn đọc nhỏ tuổi hiện nay. Trong dòng sách sáng tác cho thanh thiếu nhi, cái tên Nguyễn Nhật Ánh vẫn là người thành công nhất, đặc biệt là về sức hấp dẫn. Ông Nguyễn Minh Nhựt, Giám đốc NXB Trẻ cho biết, chỉ cần giới thiệu là tác phẩm mới của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh là đã đủ để các đối tác đặt mua tác phẩm, không cần phải xem xét nhiều về nội dung.

Sáng tác cho thiếu nhi không dễ

Thực ra, không phải chỉ có một mình nhà văn Nguyễn Nhật Ánh viết cho thanh thiếu nhi, còn có rất nhiều cây bút khác viết cho dòng bạn đọc đông đảo này. Các sáng tác của họ đều có chất độc đáo riêng, đạt được những thành công nhất định như gần đây nhất có Mật ngữ rừng xanh của Lê Hữu Nam; Cái tai và cuộc phiêu lưu kỳ thú của Phương Huyền… thế nhưng thực sự tạo tiếng vang, được bạn đọc chú ý đến thì vẫn còn quá hiếm hoi.

Cũng vì vậy, trong bất cứ cuộc giao lưu nào, câu hỏi được nhiều người từ bạn đọc đến người sáng tác gửi đến nhà văn Nguyễn Nhật Ánh vẫn là làm thế nào để sáng tác của anh luôn được bạn đọc chú ý. Thậm chí, người ta đã tổ chức cả cuộc hội thảo để bàn về trường hợp của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. Nhiều ý kiến về giá trị văn chương, nét riêng trong sáng tác, năng lực làm việc của nhà văn đã được nhắc đến.

Thế nhưng, có một chi tiết ít được nhắc đến trong sáng tác của Nguyễn Nhật Ánh chính là việc luôn biết gắn sáng tác của mình với sự biến đổi của bạn đọc qua các thời kỳ. Còn nhớ khi máy vi tính mới xuất hiện ở Việt Nam, nhà văn có tác phẩm Buổi chiều Windows. Bây giờ đọc lại, các chi tiết về kỹ thuật có vẻ ngây ngô và buồn cười nhưng vào thời điểm đó, những bạn đọc trẻ như cảm thấy tác giả ở ngay bên mình, viết về những điều mà mình muốn thể hiện. Rồi khi trào lưu tác phẩm huyền ảo làm mưa làm gió, Chuyện xứ Langbiang ra mắt với những phù thủy, phép thuật… đến bây giờ, đã 10 năm sau khi bộ truyện này khép lại, đây vẫn là một trong những tác phẩm được tái bản đều đặn.

Trong buổi ra mắt tác phẩm mới nhất Con chó nhỏ ngậm giỏ hoa hồng, nhà văn thổ lộ rằng việc lựa chọn đồng thoại là một nỗ lực của người sáng tác để thể loại văn chương rất phù hợp cho các em thiếu nhi này không bị mai một khi hiện có quá ít những sáng tác theo dạng này cho các em. Và quả thật, dù chưa được xuất bản chính thức nhưng một số trích đoạn tác phẩm cũng đã đủ mang lại cảm xúc cho người đọc. Thậm chí nhiều bậc phụ huynh trên các diễn đàn về sách, mạng xã hội đều khẳng định sẽ mua tác phẩm này cho con mình đọc vì sự đáng yêu của nó là nét lạ giữa muôn ngàn tác phẩm cho thiếu nhi đầy “dữ dội” hiện nay.

Con én và mùa xuân

Ở các lĩnh vực sáng tác cho người trẻ khác, đã có sự chuyển biến mạnh mẽ như ở truyện tranh, lần đầu tiên sau nhiều năm dòng truyện tranh Việt Nam đã trỗi dậy, thậm chí đã có xu thế áp đảo dòng truyện tranh dịch, cái thiếu chỉ còn là sự tích lũy hay những tác phẩm lớn. Dòng sáng tác truyện cho lứa tuổi mới lớn dù có sự chững lại nhưng cũng đã tìm được lối đi đột phá, thu hút bạn đọc tuổi mới lớn đến với các sáng tác trong nước.

Còn ở mảng sách thiếu nhi, tuy cho đến nay ngoài Nguyễn Nhật Ánh vẫn chưa có một tác giả cho thiếu nhi nào thực sự gây được dấu ấn lớn với bạn đọc, nhưng kỷ lục vừa rồi của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh một lần nữa trở thành hy vọng sẽ là con én mang lại mùa xuân cho dòng sách thiếu nhi. 

Tường Vy/Theo sggp.org.vn