Ảnh minh họa: Kim Ngọc
Thời gian qua, công tác giáo dục hướng nghiệp, định hướng phân luồng học sinh sau trung học (trung học cơ sở, trung học phổ thông) và đào tạo nghề trên địa bàn tỉnh đã được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và triển khai thực hiện tích cực của các cấp ủy Đảng, chính quyền, địa phương. Qua đó, tạo sự chuyển biến trong nhận thức của người học, gia đình và xã hội đối với việc chọn nghề, chọn ngành, huy động ngày càng nhiều học sinh sau trung học tham gia thị trường lao động. Quy mô và mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp, đào tạo nghề được đầu tư, mở rộng; nội dung, hình thức đào tạo ngày càng đa dạng. Việc đào tạo theo yêu cầu của doanh nghiệp, chuyển giao công nghệ, mở các lớp bồi dưỡng chuyên đề, đào tạo lưu động tại doanh nghiệp được quan tâm phối hợp tổ chức, bước đầu đáp ứng nhu cầu học nghề, chuyển đổi nghề của người lao động trên địa bàn tỉnh.
Bên cạnh những kết quả tích cực đạt được, vẫn còn một số hạn chế, tồn tại cần quyết tâm khắc phục như: Tỷ lệ phân luồng trong những năm qua còn thấp (đến cuối năm 2021 chỉ đạt 13,2%); thiếu thông tin trong công tác định hướng phân luồng; cơ cấu trình độ đào tạo chưa hợp lý, chủ yếu đào tạo trình độ sơ cấp và đào tạo thường xuyên dưới 3 tháng. Mạng lưới cơ sở đào tạo nghề phân bố chưa hợp lý nên chưa đáp ứng được nhu cầu học nghề của lao động ở một số địa bàn; một số ngành, nghề đào tạo chưa gắn với yêu cầu việc làm. Đào tạo trình độ trung cấp và cao đẳng chiếm tỷ lệ thấp so với tổng số tuyến sinh đào tạo; kỹ năng học viên sau đào tạo chưa đáp ứng yêu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp và thị trường lao động, nhất là đối với các ngành, lĩnh vực đòi hỏi công nghệ, kỹ thuật cao.
Ngoài nguyên nhân khách quan do tâm lý xã hội, phụ huynh đa số còn chuộng bằng cấp, không muốn cho con em học nghề, thì nguyên nhân chủ quan là do công tác lãnh đạo, chỉ đạo của một số cấp ủy, chính quyền chưa tập trung, quyết liệt. Nhận thức của các cấp, các ngành và xã hội về vị trí, vai trò của giáo dục nghề nghiệp đối với lập thân, lập nghiệp của người lao động chưa đầy đủ. Sự phối hợp giữa các ngành, địa phương có lúc, có nơi chưa đồng bộ, chặt chẽ. Công tác thông tin tuyên truyền tuy có triển khai thực hiện nhưng chưa thường xuyên, lan tỏa rộng rãi, hiệu quả không cao.
Trong thời gian tới, nhằm phát huy những kết quả đạt được, khắc phục những tồn tại, hạn chế và tiếp tục triển khai có hiệu quả công tác giáo dục hướng nghiệp, định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông và đào tạo nghề trên địa bàn tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy yêu cầu các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh tiếp tục quán triệt, tuyên truyền và triển khai thực hiện nghiêm túc các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác giáo dục hướng nghiệp, định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông và đào tạo nghề, nhất là cụ thể hóa quan điểm của Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII về “tiến tới phổ cập trung học phổ thông gắn với phân luồng trong giáo dục; chuẩn bị nguồn nhân lực cho chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, xã hội số”, gắn với triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 12- NQ/TƯ, ngày 15/4/2021 của Tỉnh ủy về thực hiện Chương trình đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu phát triển công nghiệp và nông nghiệp tỉnh. Đưa nhiệm vụ này vào chủ trương, kế hoạch, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội hàng năm của địa phương, đơn vị; đồng thời, nêu cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong việc theo dõi, đôn đốc thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp đề ra. Chú trọng công tác kiểm tra, giám sát, sơ kết, đánh giá; kịp thời phát hiện, biểu dương, nhân rộng các mô hình hay, các điển hình tiên tiến, tạo sự lan tỏa trong cộng đồng.
Ban cán sự Đảng UBND tỉnh lãnh đạo ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo các sở, ngành, địa phương: Triển khai thực hiện nghiêm túc, đầy đủ, kịp thời các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành liên quan về công tác giáo dục hướng nghiệp, phân luồng học sinh, đào tạo nghề, nhất là Quyết định số 522/QĐ-TTg, ngày 14/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông giai đoạn 2018 - 2025” trong đó, tập trung chỉ đạo việc đổi mới toàn diện hệ thống đào tạo, giáo dục nghề nghiệp theo hướng mở, linh hoạt, hiệu quả; qua đó, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tận dụng thời cơ dân số vàng, phục vụ quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đáp ứng quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4.
Đẩy mạnh công tác quản lý nhà nước trong hoạt động giáo dục hướng nghiệp, phân luồng học sinh và đào tạo nghề. Tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương với các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, các doanh nghiệp, nhất là trong thiết kế chương trình đào tạo; triển khai hiệu quả và có chính sách khuyến khích đối với người học các trình độ giáo dục nghề nghiệp. Chú trọng công tác kiểm tra, đôn đốc, kịp thời chỉ đạo giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai các nhiệm vụ được giao.
Đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương pháp, hình thức giáo dục hướng nghiệp, phân luồng học sinh qua các môn học và hoạt động giáo dục thực tiễn trong nhà trường; chú trọng đào tạo kỹ năng ngoại ngữ, tính kỷ luật, kỷ cương đế hội nhập với thị trường lao động thế giới. Đa dạng hóa, vận dụng linh hoạt các hình thức tư vấn hướng nghiệp, đào tạo phù hợp với từng lứa tuổi, đối tượng (học sinh, thanh niên, bộ đội xuất ngũ,...); đảm bảo người học được tiếp cận đầy đủ thông tin về cơ sở giáo dục nghề nghiệp, xu hướng và nhu cầu sử dụng của thị trường lao động. Nghiên cứu xây dựng mô hình điểm về giáo dục hướng nghiệp, định hướng phân luồng học sinh và đào tạo nghề tại một số địa bàn kinh tế trọng điểm của tỉnh; trong đó, áp dụng phương thức hướng nghiệp, phân luồng, đào tạo nghề tiên tiến.
Quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị ở các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đế mở rộng ngành, nghề (nghiên cứu bổ sung, phát triển các ngành, nghề, lĩnh vực trọng tâm, trọng điếm đang là ưu tiên hiện nay như chuyển đổi sổ, chuyển đổi xanh, ứng phó biến đổi khí hậu,...); tăng quy mô tuyển sinh, nâng cao năng lực tiếp nhận học sinh sau phân luồng vào học nghề. Tiếp tục triển khai thực hiện chính sách khuyến khích xã hội hóa trên lĩnh vực giáo dục, giáo dục nghề nghiệp.
Khẩn trương rà soát thực trạng các cơ sở đào tạo nghề trên địa bàn tỉnh để nghiên cứu, xây dựng đề án, phương án đào tạo nâng cao trình độ, kỹ năng nghề cho lao động (huy động các nguồn lực xã hội hóa kết hợp với ngân sách nhà nước) đáp ứng nhu cầu phát triển công nghiệp và nông nghiệp tỉnh. Chú trọng xây dựng, phát triển, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên tư vấn. Có cơ chế thu hút các nhà khoa học, các nhà quản lý, các doanh nhân thành đạt,... tham gia làm công tác tư vấn, hướng nghiệp, phân luồng học sinh sau trung học.
Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy chủ trì, phối hợp các cơ quan liên quan tăng cường chỉ đạo, định hướng các cơ quan báo chí, truyền thông trên địa bàn tỉnh tuyên truyền, phổ biến các quan điểm, chủ trương, chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh; xây dựng các chuyên mục, chuyên đề tuyên truyền thường xuyên, sâu rộng, thiết thực, hiệu quả về giáo dục hướng nghiệp, phân luồng học sinh, đào tạo nghề.
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh làm tốt công tác tuyên truyền, vận động đoàn viên, hội viên và toàn dân tích cực hưởng ứng, tham gia công tác giáo dục hướng nghiệp, phân luồng học sinh, đào tạo nghề; chủ động giám sát và phối hợp chặt chẽ với các cấp chính quyền trong quá trình triển khai các nhiệm vụ, giải pháp nhằm đạt kết quả cao nhất.
Các huyện, thị, thành ủy, Đảng ủy trực thuộc Tỉnh ủy tổ chức nghiên cứu, quán triệt và cụ thể hóa thực hiện Chỉ thị này phù hợp với tình hình thực tế của địa phương. Thường xuyên kiểm tra, giám sát, biểu dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc. Tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của người dân, doanh nghiệp trên địa bàn nhằm tạo sự đồng thuận, tham gia tích cực công tác này./.
BLA