Nông dân Đồng Tháp Mười 'ngóng' lũ

Những cánh đồng chưa có nước lũ tràn về

Vẫn chưa khai thác được thủy sản

Mùa nước về kéo theo nguồn thủy sản tự nhiên khá dồi dào. Đây được xem là nguồn thu nhập chính của người dân vùng lũ, nhất là đối với các hộ thuộc diện nghèo. Theo kinh nghiệm của người dân quen sống với nước lũ “Tháng bảy, nước nhảy khỏi bờ”, thế nhưng, đến nay, dù đã bước sang tháng 8 Âm lịch mà mực nước ở các huyện đầu nguồn vẫn còn khá thấp.

Anh Trần Văn Nghĩa (ấp Láng Sen, xã Vĩnh Đại, huyện Tân Hưng) đang ngồi cặm cụi sửa chiếc lọp trong căn nhà sát mé kênh Ngang. Hơn chục năm qua, khi lũ về, gia đình anh đều bám trụ với nghề đánh bắt thủy sản tự nhiên. Anh Nghĩa chia sẻ: “Đúng ra vào thời điểm này nước lên nhiều rồi! Nước thấp, hàng trăm chiếc lọp của gia đình vẫn còn sắp xếp ngay ngắn. Chắc năm nay, nghề mưu sinh mùa nước nổi (đánh bắt cá) của chúng tôi lại tiếp tục thất thu”.

Dụng cụ đánh bắt cá vẫn còn xếp trong nhà

Dừng công việc, anh Nghĩa đưa chúng tôi ra bờ kênh Ngang, rồi kể, nhiều năm về trước, cứ vào tầm tháng 7 đến tháng 10 Âm lịch, hàng trăm hộ dân ở đây bám theo con nước mà mưu sinh. Sáng sớm, họ len lỏi vào khắp các cánh đồng để giăng câu, thả lưới, đặt lờ, lọp,... Riêng ông, mỗi ngày kiếm được vài trăm ngàn đồng, đủ trang trải cuộc sống gia đình. Thế nhưng, những năm gần đây, dù ông đặt hơn 100 chiếc lọp và sau 2-3 ngày mới đi đổ 1 lần thì cũng chỉ mang về được 1-2kg cá.

Thời điểm này của năm trước, anh Trần Văn Vũ (xã Vĩnh Đại, huyện Tân Hưng) đặt hơn 100 cái đú (12 cửa ngục), mỗi ngày thu về 300.000-500.000 đồng, có bữa trúng cả triệu đồng. Còn năm nay, con nước về thấp, phần lớn số đú của gia đình anh vẫn được xếp gọn gàng ở một góc nhà. “Nước trên ruộng không có, tôi phải lặn lội đặt ở dọc mấy đoạn kênh, miệng cống. Mỗi ngày, kiếm được 1-2kg cá chỉ đủ ăn cho cả nhà” - anh Vũ bộc bạch.

Dọc theo tuyến kênh Ngang về xã Tuyên Bình Tây, huyện Vĩnh Hưng - một trong những xã thuộc vùng trũng thấp của huyện, trước đây, khi con nước tràn về thì hầu như tất cả đều ngập, từ đồng ruộng đến nhà cửa,... Hàng trăm hộ dân sinh sống ở đây cũng bám theo mưu sinh, người thì giăng lưới, thả câu, người thì đặt dớn, đặt lọp,... Mỗi ngày có khi kiếm được vài trăm ngàn đồng, đủ trang trải cuộc sống cho những gia đình miền quê nghèo.

Anh Ngô Văn Đực, ngụ ấp Cả Gừa, xã Tuyên Bình Tây, nói: “Mùa khô, gia đình canh tác 2ha lúa, mùa nước làm nghề cá để kiếm thêm thu nhập, cải thiện cuộc sống. Làm nghề giăng lưới cả chục năm mà chưa năm nào như năm nay. Mọi năm, thời điểm này, nước đã phủ trắng các cánh đồng, cá, cua về đầy đồng. Mấy năm nước lớn, tôi giăng 500-600m lưới, mỗi ngày kiếm được vài chục đến cả trăm kilôgam cá tạp, ngoài làm thức ăn nuôi cá lóc, bán kiếm thêm từ 200.000-300.000 đồng; giờ giăng kiếm cá ăn còn khó”.

Lọp, lưới, dớn,... là những dụng cụ mưu sinh gắn với người dân vùng lũ bao đời nay, góp phần mang lại miếng cơm manh áo, cuộc sống đủ đầy hơn. Vậy mà giờ đây, những dụng cụ ấy đều được người dân xếp gọn gàng ở mỗi góc nhà. Không thể mưu sinh đồng nước, dân nghèo vùng lũ phải bôn ba làm thuê kiếm sống bằng nhiều nghề khác nhau. Người đi làm công nhân, người làm phụ hồ, người ở lại thì cố gắng bám theo các dòng kênh để giăng lưới, thả câu với hy vọng kiếm thêm ít tiền sinh sống,...

Các loại sản vật cá lươn, rắn, ếch, bông điên điển, hẹ nước… khan hiếm ở các chợ

Mong nước lũ về khá hơn

Dọc theo kênh 79 (huyện Tân Hưng) hay kênh 28 (huyện Vĩnh Hưng), con nước vẫn còn nằm sâu dưới lòng kênh. Những cánh đồng không phủ trắng nước như những năm trước mà vẫn xanh màu cỏ, lúa chét sau mùa thu hoạch. Có chăng thi thoảng bắt gặp vài vũng nước mưa đọng lại.

Những người dân sản xuất lúa rất lo lắng, mong mùa lũ lớn hơn, mang lại lượng phù sa dồi dào bồi đắp cho đồng ruộng, sâu rầy được cuốn trôi. Anh Lê Ngọc Thạch, ngụ xã Hưng Điền B, huyện Tân Hưng, cho biết: “Gia đình có hơn 3ha lúa. Hàng năm, vào thời điểm này, nước đã vào ngập trắng ruộng, nhưng đến nay vẫn chưa thấy lũ về. Nếu như lũ năm nay nhỏ, vụ Đông Xuân tới, nông dân sẽ gặp nhiều khó khăn, nhất là dịch chuột bùng phát mạnh”.

Còn ông Nguyễn Văn Chương - lão nông tại xã Khánh Hưng, huyện Vĩnh Hưng, lo lắng: "Nếu lũ không về hoặc về nhỏ thì người dân sản xuất lúa phải đối mặt với thực trạng đồng ruộng không được vệ sinh, lượng phù sa bồi lắng giảm, chi phí đầu tư cho bơm, trục, thuốc diệt cỏ, sâu rầy, phân bón,... nhiều hơn”.

Năm nay, nếu nước lũ về thấp, không chỉ khiến cho người dân quen nghề mưu sinh theo con nước khốn khó mà còn ảnh hưởng đến sản xuất. Hiện người dân khu vực Đồng Tháp Mười đứng ngồi không yên, mắt luôn dõi theo con nước từng ngày./.

Văn Đát