Từng bước đưa Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 vào thực tế

Tỉnh tổ chức nhiều giải pháp để Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 từng bước đi vào cuộc sống

Nhiều điểm mới

Theo Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) - Nguyễn Tân Thuấn, Luật BVMT năm 2020 chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2022. Luật gồm 16 chương, 171 điều (giảm 4 chương, tăng 1 điều so với Luật BVMT năm 2014), với rất nhiều điểm mới, góp phần hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật về BVMT.

Luật cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính thông qua việc thu hẹp đối tượng phải thực hiện đánh giá tác động môi trường tích hợp các thủ tục hành chính về môi trường vào 1 giấy phép môi trường; đồng bộ các công cụ quản lý môi trường (QLMT) theo từng giai đoạn của dự án, bắt từ khâu xem xét chủ trương đầu tư, thẩm định dự án, thực hiện dự án cho đến khi dự án vận hành chính thức và kết thúc dự án; thiết kế khung chính sách hướng đến việc hình thành đạo luật về BVMT có tính tổng thể, toàn diện và hài hòa với hệ thống pháp luật về KT-XH.

Lần đầu tiên, cộng đồng dân cư được quy định là một chủ thể trong công tác BVMT; tăng cường công khai thông tin, tham vấn, phát huy vai trò giám sát, phản biện; đồng thời, bảo đảm quyền và lợi ích của cộng đồng dân cư khi tham gia các hoạt động BVMT. Thay đổi phương thức QLMT đối với dự án đầu tư theo các tiêu chí môi trường; kiểm soát chặt chẽ dự án có nguy cơ tác động xấu đến môi trường mức độ cao, thực hiện hậu kiểm đối với các dự án có công nghệ tiên tiến và thân thiện môi trường. Tương ứng với từng đối tượng dự án cụ thể sẽ áp dụng các cơ chế quản lý phù hợp. Cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính trong lĩnh vực BVMT, phân cấp mạnh cho địa phương trong việc quản lý.

Luật đã định chế nội dung sức khỏe môi trường; bổ sung nhiều giải pháp bảo vệ các thành phần môi trường, đặc biệt là môi trường không khí, môi trường nước. Thúc đẩy phân loại rác thải tại nguồn; định hướng cách thức quản lý, ứng xử với chất thải, góp phần thúc đẩy kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam. Lần đầu chế định cụ thể về kiểm toán môi trường nhằm tăng cường năng lực, hiệu quả QLMT của doanh nghiệp. Cụ thể hóa các quy định về ứng phó biến đổi khí hậu, thúc đẩy phát triển thị trường cacbon trong nước.

Từng bước hoàn thiện hành lang pháp lý bảo vệ di sản thiên nhiên phù hợp với pháp luật quốc tế về di sản thế giới, đáp ứng yêu cầu của quá trình. Tạo lập chính sách phát triển các mô hình tăng trưởng kinh tế bền vững, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, phục hồi và phát triển nguồn vốn tự nhiên nhằm tạo động lực phát triển bền vững và nâng cao chất lượng tăng trưởng và sự thịnh vượng quốc gia.

Từng bước đưa Luật vào thực tế

Từ khi Luật BVMT năm 2020 được Quốc hội thông qua, đến nay, nhiều địa phương chủ động thực hiện nhiều giải pháp BVMT, huy động sự vào cuộc của các cấp chính quyền, người dân và doanh nghiệp, tạo thói quen, ý thức tuân thủ từ trước khi Luật có hiệu lực.

Huyện Đức Hòa có những cách làm, mô hình điểm hiệu quả để từ đó rút kinh nghiệm, nhân rộng theo hướng phát triển an toàn, bền vững và từng bước đưa Luật vào thực tế. Theo đó, huyện thực hiện tốt công tác quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được phê duyệt; trình Sở TN&MT thẩm định quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021-2030, kế hoạch sử dụng đất năm 2022; thực hiện tiếp nhận và giải quyết hồ sơ hành chính trên lĩnh vực đất đai bảo đảm đúng trình tự, thời gian quy định; tăng cường kiểm tra, ngăn chặn, xử lý các trường hợp vi phạm trên lĩnh vực đất đai; thực hiện tốt công tác quản lý đất công, tập trung thanh lý đất công, chỉnh lý biến động đất đai trên địa bàn; tập trung giải phóng mặt bằng các công trình theo kế hoạch. Công tác QLMT được quan tâm kiểm tra thường xuyên; ban hành, triển khai, thực hiện kế hoạch hành động quản lý rác thải nhựa trên địa bàn.

Xã Mỹ Hạnh Nam, huyện Đức Hòa đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao. Tiêu chí môi trường được địa phương quan tâm, nâng chất bằng những việc làm cụ thể, thiết thực. Theo ông Nguyễn Ngọc Thu (ấp Mới 2, xã Mỹ Hạnh Nam), địa phương tập trung tuyên truyền, vận động và thực hiện nhiều mô hình BVMT hay, hiệu quả. Từ đó, người dân nhận thức đúng đắn vai trò, trách nhiệm của bản thân, gia đình để chủ động phối hợp trong việc xây dựng, BVMT.

Tỉnh tổ chức nhiều giải pháp để Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 từng bước đi vào cuộc sống

Chủ tịch UBND xã Mỹ Hạnh Nam - Phan Văn Anh Phụng cho biết: Xã đang hướng đến xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, tiêu chí môi trường rất quan trọng và địa phương tập trung nâng chất để đạt bền vững. Nhiều mô hình BVMT phát huy hiệu quả, từng bước nâng cao nhận thức của người dân, cộng đồng dân cư. Đây là điều kiện thuận lợi, cơ sở, tiền đề quan trọng để từng bước đưa Luật BVMT vào thực tế cuộc sống.

Tại huyện Tân Trụ, để giữ vững mục tiêu phát triển KT-XH theo hướng bền vững, địa phương xác định quan điểm định hướng phát triển theo hướng BVMT. Việc BVMT được xác định không chỉ là trách nhiệm của chính quyền, cá nhân hay tập thể mà là của cả cộng đồng. Trưởng phòng TN&MT huyện Tân Trụ - Đặng Minh Tân cho biết: Huyện tập trung triển khai hiệu quả Luật BVMT năm 2020; đồng thời, triển khai đồng bộ nhiều hoạt động: Hướng dẫn cộng đồng dân cư phân loại rác thải tại nguồn theo quy định và thu gom rác thải nhựa có thể tái chế, trong đó, lưu ý các khu vực công cộng như công viên, chợ, khu vực kinh doanh nhỏ, lẻ, khu vực nhà trọ,... Công tác tổ chức và thực hiện phải đồng bộ, hiệu quả; giải quyết vấn đề rác thải gây ô nhiễm môi trường tại các khu dân cư tập trung, các trục đường giao thông; hạn chế và tiến tới chấm dứt tình trạng xả rác thải ra các khu vực công cộng, ven các trục đường giao thông, các dòng sông, kênh, rạch;... xóa các điểm tồn lưu rác thải không đúng nơi quy định, gây ô nhiễm môi trường. Bảo đảm giữ gìn vệ sinh và cảnh quan môi trường khu vực công cộng, đô thị và nông thôn xanh, sạch, đẹp. Huyện cũng sẽ xử lý nghiêm khắc và kịp thời đối với các đơn vị, cá nhân có hành vi vi phạm các quy định về quản lý chất thải sinh hoạt như phân loại không đúng, bỏ rác không đúng nơi quy định. Mặt khác, địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, khuyến khích người dân hướng đến sử dụng các sản phẩm xanh, thân thiện với môi trường.

Ông Nguyễn Tân Thuấn thông tin: Việc thực thi pháp luật về BVMT trên địa bàn thời gian qua được thực hiện nghiêm túc. Môi trường, chất lượng môi trường được cải thiện, nâng cao qua từng năm. Luật BVMT năm 2020 với nhiều điểm mới rất quan trọng, đánh dấu những đổi mới về chính sách, pháp luật về BVMT, bảo đảm sự phát triển bền vững, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và BVMT, đáp ứng yêu cầu phát triển KT-XH trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Luật cũng quy định rõ vai trò, trách nhiệm trong quản lý nhà nước về BVMT của từng cấp cụ thể. Trên cơ sở đó, Sở tổ chức nhiều buổi tập huấn, tuyên truyền, phổ biến rộng rãi các quy định, điểm mới của luật, tham mưu và hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật liên quan để triển khai có hiệu lực, hiệu quả Luật BVMT năm 2020./.

Sơn Quê