Định hướng văn hóa trong giới trẻ

Những sân chơi bổ ích là chất xúc tác để giới trẻ hình thành những cảm xúc tốt, tránh xa lối sống vô cảm

Tiếp thu chưa chọn lọc

Thời gian qua, những dòng văn hóa ảnh hưởng đến những người trẻ Việt nhiều nhất có lẽ là các loại hình giải trí như phim, ảnh của Hàn Quốc. Gần đây nhất, những tập phim “Hậu duệ mặt trời” có sức ảnh hưởng đến giới trẻ khá mạnh mẽ. Phong trào chụp ảnh theo phần mềm phim “Hậu duệ mặt trời” được giới trẻ hưởng ứng khá rầm rộ. Bạn NT ở phường 2, TP.Tân An bảo rằng: “Thấy các bạn trẻ chụp ảnh theo các nhân vật trong phim “Hậu duệ mặt trời” rồi đưa lên facebook cá nhân khá nhiều, em thấy đẹp nên cũng làm theo. Em chụp theo trang phục quân nhân của diễn viên Song Joong Ki – vai Đại úy Yoo trong phim”.

Với các bạn trẻ, “Hậu duệ mặt trời” là hiện tượng mà đi đến đâu cũng nghe bàn tán. Nhiều bạn trẻ như NT cũng chỉ hưởng ứng trào lưu văn hóa này chứ chưa hề xem trọn nội dung phim. Điều này cho thấy, những bạn trẻ tiếp thu văn hóa một cách hời hợt, thiếu sâu sắc. “Hậu duệ mặt trời” là bộ phim mang bức thông điệp yêu chuộng hòa bình, tình yêu đất nước, tình yêu tuổi trẻ. Nhưng khi thưởng thức phim, đa số bạn trẻ yêu thích, chạy theo trào lưu chỉ vì lý do diễn viên đẹp, có những chi tiết lãng mạng chứ ít người hiểu trọn vẹn giá trị của bộ phim.

Ngoài ra, cách ăn mặc, những trang sức, phụ kiện của các ca sĩ, diễn viên biểu diễn trên sân khấu cũng ảnh hưởng đến giới trẻ. Nhiều bạn trẻ cắt những mái tóc, mặc những bộ quần áo chẳng giống ai. Nhiều bạn nam còn bấm lỗ tai đeo bông. Việc cà răng, căng tai là một nét đẹp, truyền thống văn hóa từ thuở xưa của một số đồng bào dân tộc nhưng hầu như chỉ dành cho giới nữ; bây giờ, nhiều bạn trai cũng bấm lỗ một bên tai, đeo một chiếc bông như diễn viên, ca sĩ mình yêu thích. Bạn PSB ở xã Đức Lập Hạ, huyện Đức Hòa chia sẻ: “Thấy các ca sĩ nam đeo bông tai một bên khá đẹp nên em bắt chước. Hơn nữa, em thích khẳng định cá tính nên bấm lỗ đeo bông tai cho hợp thời”.

Lối sống ảo, thực dụng, vô cảm, dễ dãi cũng làm “méo mó” sự ứng xử của giới trẻ trong đời sống, với môi trường xung quanh. Ở những công viên, khu đô thị, hình ảnh những cặp đôi trẻ vô tư, thoải mái thể hiện tình cảm nơi công cộng dường như không còn xa lạ. Điều này hoàn toàn đi ngược với những giá trị đạo đức tốt đẹp, những thuần phong mỹ tục của dân tộc.

Không "chống", phải "xây"

Việc ảnh hưởng xấu từ những dòng văn hóa ngoại lai đến giới trẻ do tiếp thu thiếu chọn lọc là hồi chuông cảnh báo về an ninh văn hóa trong giới trẻ. Nguyên nhân do đâu? Theo một số bạn trẻ, không phải người trẻ nào cũng chạy theo trào lưu văn hóa không hợp với chuẩn mực đạo đức. Trong cuộc sống vẫn có những bạn trẻ hiểu, rất tự hào và có lòng tự tôn về truyền thống văn hóa dân tộc. Còn việc chạy theo trào lưu văn hóa là do các bạn trẻ chưa hiểu hết giá trị của các loại hình văn hóa. Nhiều bạn nghĩ rằng, một bộ phim, một bản nhạc chỉ đơn thuần mang tính chất giải trí nên bắt chước chứ chưa hiểu sâu sắc ý nghĩa, thông điệp từ những loại hình này. Bên cạnh đó, chạy theo trào lưu văn hóa còn xuất phát từ việc nhiều bạn trẻ thích thể hiện mình.

Nhiều bạn trẻ thích chơi game hơn các sinh hoạt văn hóa khác

Tuy nhiên, trước thực trạng này, không thể cấm những dòng văn hóa ngoại lai du nhập mà thay vì “chống” lại, hãy “xây” cho giới trẻ ý thức tiếp thu có chọn lọc cái hay, cái tốt từ những trào lưu văn hóa ấy. Giáo viên tham vấn tâm lý Trường THPT Chuyên Long An – Mai Thị Hà Vân cho biết: “Giới trẻ bây giờ bị ảnh hưởng nhiều trong cách chọn trang phục, kiểu tóc từ các loại hình giải trí là do sự bắt chước, hiện tượng thần tượng và theo trào lưu đám đông”.

Còn việc giới trẻ bị ảnh hưởng xấu đến ngôn phong, tác phong và cách ứng xử, lối sống vô cảm, thực dụng,... từ những dòng văn hóa này thì phải nêu cao vai trò gia đình để giới trẻ đủ sức “đề kháng” chống lại những luồng tư tưởng, những kiểu văn hóa không hợp truyền thống. Theo cô Hà Vân, gia đình phải là chiếc nôi dạy dỗ, hình thành nhân cách cho con trẻ. Ngay từ lứa tuổi đầu đời, cha mẹ nên định hướng cho con những điều hay, lẽ phải để con hiểu và mai này khi va chạm sẽ biết chọn lọc, tiếp thu. Ngoài ra, giới trẻ ngày nay thiếu sân chơi bổ ích, những lúc rảnh rỗi chỉ cắm cúi xem tivi, lên mạng lướt web nên dễ dàng bị “tiêm nhiễm” bởi những điều chưa hợp chuẩn. Vì vậy, xã hội cần có những sân chơi thật lành mạnh, bổ ích như một chất xúc tác để giới trẻ có cơ hội tiếp cận, hình thành cảm xúc từ thực tế cuộc sống.

Việc tạo nên những sân chơi bổ ích cũng được các ngành, các cấp quan tâm thực hiện, trong đó nòng cốt là tổ chức Đoàn Thanh niên các cấp. Thời gian qua, những lớp dạy kỹ năng sống, những hình thức tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho đoàn viên, thanh niên được thực hiện khá nhiều và sâu rộng nhưng so với sức mạnh ảnh hưởng của những làn sóng giải trí thì vẫn chưa đủ.

“Thời đại của tôi ngày trước chỉ nghe cải lương, nhạc bolero,... còn giới trẻ bây giờ, có mấy người nghe những loại hình truyền thống này mà chỉ đam mê nhạc Hàn Quốc, nhạc dance xập xình,... Vì vậy, tôi nghĩ, gia đình, nhà trường, xã hội cần chung tay giáo dục, định hướng những người trẻ lòng tự tin, tự lập, hiểu và yêu quý truyền thống văn hóa dân tộc để có đủ sức “đề kháng” trước những trào lưu văn hóa chưa phù hợp”- chị Lê Thị Loan, ở phường 2, TP. Tân An chia sẻ.

Những dòng văn hóa ngoại lai ngày càng du nhập vào nước ta thông qua nhiều con đường, trong đó có làn sóng giải trí. Đã đến lúc, toàn xã hội và gia đình phải nâng cao hơn nữa trách nhiệm để giới trẻ ngày nay nâng cao ý thức, đủ bản lĩnh và có kiến thức như một hành trang để bảo đảm an ninh văn hóa./.

Thùy Hương