Đường đua Oscar 2022 dễ gây tranh cãi vì thiếu đa dạng

Lễ trao giải Oscar lần thứ 93 diễn ra được ca ngợi là lễ trao giải mang tính hòa nhập nhất từ trước đến nay. Trong số nhiều chiến thắng tạo nên lịch sử, có thể kể đến là Chloé Zhao, phụ nữ da màu đầu tiên giành giải Đạo diễn xuất sắc nhất; Yun Yuh Jung của "Minari" với tư cách nữ diễn viên Hàn Quốc đầu tiên giành được giải thưởng của Viện Hàn lâm hay Mia Neal và Jamika Wilson, đội ngũ hóa trang và làm tóc của bộ phim "Ma Rainey's Black Bottom" là những phụ nữ da đen đầu tiên giành được giải thưởng tại hạng mục này. 

Oscar 2021 là lễ trao giải mang tính hòa nhập nhất từ trước đến nay.

Mia Neal đã phát biểu khi nhận giải: "Jamika và tôi đã có thể phá vỡ rào cản vô hình này với rất nhiều sự phấn khích. Tôi biết rằng một ngày nào đó, việc giành được chiến thắng như này sẽ không còn gây bất ngờ hay mang tính đột phá nữa. Nó sẽ mang ý nghĩa như một chiến thắng bình thường mà thôi".

Dường như đã có bước tiến lớn trong ngành điện ảnh khi 5 năm kể từ lúc Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh bắt đầu đưa ra những thay đổi toàn diện đối với cơ chế bỏ phiếu, số lượng nữ giới và người da màu tham gia đã tăng gấp đôi, đạt mục tiêu năm 2020.

Mặc dù vậy, theo thống kê của tờ New York Times thì chỉ có 33% số thành viên hiện tại của Viện là phụ nữ và 19% là người da màu. Khi cuộc đua Oscar năm 2022 bắt đầu, có vẻ như lễ trao giải danh giá này lại một lần nữa thiếu đi sự đa dạng đáng kể, đặc biệt là trong các hạng mục quan trọng nhất.

April Reign, người khởi xướng phong trào #OscarsSoWhite, đã có lời phát biểu: "Có vẻ như chúng ta luôn tiến về phía trước rồi lại lùi về phía sau như sự dịch chuyển của một con lắc. Năm vừa rồi chúng ta được chứng kiến những thành công rực rỡ và đa dạng, vậy nên có lẽ năm tới đây sẽ là một năm thiếu vắng sự hòa nhập". Cô cũng từng lên tiếng về danh sách đề cử chỉ toàn người da trắng của Oscar năm 2015 và 2016 trong một chiến dịch truyền thông xã hội quy mô lớn nhằm mục đích thúc đẩy sự thay đổi cơ cấu thành viên của Viện Hàn lâm. 

Will Smith và Denzel Washington là những ứng cử viên sáng giá hạng mục "Nam chính xuất sắc nhất" năm nay.

Giải Oscar năm 2021 đã tạo nên lịch sử với 9 diễn viên da màu được đề cử. Năm nay, bên cạnh việc Will Smith với vai diễn trong "King Richard" và Denzel Washington với "Tragedy of Macbeth" được biết đến như những đối thủ nặng ký thì có rất nhiều thắc mắc xoay quanh những đề cử ít ỏi dành cho các diễn viên da màu khác.

Có rất nhiều màn trình diễn ấn tượng công chúng trong những bộ phim lớn như "The harder falls" (Idris Elba, Jonathan Majors, và Regina King), "In the heights" (Anthony Ramos, Corey Hawkins, và Leslie Grace), "Passing" (Tessa Thompson và Ruth Negga), "Respect" (Jennifer Hudson, Forest Whitaker), "Zola" (Taylour Paige và Colman Domingo) hay "Tick, Tick, Tick... Boom!" (Robin de Jesus và Vanessa Hudgens)...

Tuy nhiên vẫn còn quá sớm để dự đoán xem liệu những bộ phim này có trở thành một phần của cuộc tranh luận tại lễ trao giải hay không. Cho đến nay, các bộ phim cạnh tranh hàng đầu bao gồm "Belfast", "C'mon C'mon", "Spencer", "The Power of the Dog", "The Lost Daughter" và "Dune". Tất cả đều chủ yếu là những bộ phim với dàn diễn viên da trắng.

Theo Vanity Fair, đại dịch cũng là lý do cho sự thay đổi có vẻ khắc nghiệt này. Ana-Christina Ramón, giám đốc nghiên cứu và thúc đẩy tinh thần cộng đồng tại UCLA, đồng tác giả của loạt báo cáo "Hollywood Diversity Report" hàng năm chia sẻ: "Tôi nghĩ lý do giải Oscar năm ngoái đa dạng đến vậy là vì chúng ta có cơ hội cho một Hollywood mới tỏa sáng. Nhiều tác phẩm hàn lâm với mục đích tranh giải Oscar của các nhà sản xuất đã bị lùi sang năm nay. Những bộ phim quy mô nhỏ hơn, gần gũi hơn được sản xuất bởi các nhà làm phim trẻ tuổi hơn và đa dạng hơn đã có cơ hội được tỏa sáng".

Kristen Stewart nhận được nhiều lời khen ngợi cho vai diễn "Công nương Diana" trong "Spencer".

Reign đồng ý rằng đại dịch Covid-19 buộc ngành công nghiệp điện ảnh phải tạo không gian trong cuộc đua Oscar cho những câu chuyện và lối kể chuyện không phải lúc nào cũng được hỗ trợ đầy đủ. "Chúng tôi đã ở nhà suốt một năm qua, và các hãng phim phải tìm cách trở nên sáng tạo hơn. Do sự phát triển của Netflix trong thời buổi dịch bệnh mà dường như đã có nhiều cơ hội hơn được trao cho các nhóm người từng thiếu thốn sự đại diện". Thật vậy, Netflix đã bỏ túi nhiều tượng vàng Oscar nhất tại lễ trao giải năm 2021. Bên cạnh đó, tác phẩm đoạt giải "Bộ phim xuất sắc nhất", "Nomadland" của hãng phim Searchlight, là một bộ phim có ngân sách thấp được đạo diễn bởi một phụ nữ da màu. 

Giải Oscar 2022 có thể là một bước lùi lại trong việc thúc đẩy sự đa dạng và hòa nhập, đặc biệt mang tính châm biếm. Vì đây là năm đầu tiên Viện Hàn lâm yêu cầu các hãng phim phải nộp một mẫu bảo mật đảm bảo Tiêu chuẩn hòa nhập để được xem xét tranh giải "Phim xuất sắc nhất".

Đây là một phần của sáng kiến tăng sự đa dạng vào năm 2025 của Viện Hàn lâm. Đối với giải Oscar năm 2022 và 2023, các nhà sản xuất phải nộp mẫu, nhưng sẽ không cần phải đáp ứng các ngưỡng nêu trong tài liệu cho đến năm 2024. 

Tuy vậy nhưng vẫn còn nhiều chỉ trích xoay quanh sáng kiến này. April Reign ví von rằng sáng kiến này của Viện Hàn lâm giống như "một chiếc rèm che mắt". Cô còn chia sẻ: "Đã có nhiều tranh luận về việc những đổi mới này không thực sự thay đổi điều gì cả. Một bộ phim như "Gone with the wind" vẫn có thể đạt tiêu chuẩn nhưng chúng ta đều biết rằng tác phẩm này không hẳn là nhân tố sáng để nêu lên mối quan hệ về chủng tộc ở Mỹ..."

Và mặc dù thiếu đi sự đa dạng tại giải Oscar vẫn luôn là vấn đề gây thất vọng mà có thể tiếp diễn trong năm nay thì hầu hết những người trong cuộc và các chuyên gia đều cho rằng việc này bắt đầu sớm hơn rất nhiều so với những năm trước. 

Rámon cũng chia sẻ thêm: "Thay đổi là một điều khó khăn. Thử thách thực sự của Hollywood là tầng lớp da trắng vẫn luôn nắm quyền lực. Bởi vậy nên họ muốn mọi việc trở lại như cũ, mặc cho đại dịch này đã cho thấy những thay đổi tiềm năng trong tương lai có thể giúp ngành công nghiệp điện ảnh trở nên tốt đẹp hơn."

"The power of dog" do Jane Campion đạo diễn.

Một điểm tích cực từ giai đoạn đại dịch này có thể được giữ lại đó là việc đường đua tranh giải tại hạng mục "Đạo diễn" đang trở nên đa dạng và hòa nhập hơn, ít nhất là về sự cân bằng giới tính. Jane Campion ("The power of the dog"), Maggie Gyllenhaal ("The lost daughter") và Sian Header ("CODA") là những cái tên sáng, đi kèm với những tác phẩm thu hút được nhiều sự quan tâm của công chúng, vậy nên có vẻ rất khó để có một danh sách các ứng cử viên chỉ toàn nam giới.

Bên cạnh đó, một số đạo diễn với bối cảnh đa dạng cũng đã đem đến các tác phẩm có sức ảnh hưởng trong năm nay như Reinaldo Marcus Green ("King Richard"), Halle Berry("Bruised"), Lin-Manuel Miranda ("Tick, Tick... Boom!"), và Jon M. Chu ("In The Heights").

Hiện tại Oscar vẫn còn thời gian để thay đổi danh sách ứng cử trước khi được công bố vào ngày 8/2. Nhưng ngay cả khi danh sách cuối cùng của các ứng cử viên và những người chiến thắng Oscar không đạt được mức độ đa dạng như mong đợi thì vẫn còn nhiều bất ngờ đến từ Viện hàn lâm./.

Lê Anh/VOV.VN