Chung sức thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới

Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: Tham ô, lãng phí và bệnh quan liêu là kẻ thù của nhân dân, bộ đội và Chính phủ. Chính vì tham ô, lãng phí, quan liêu là một thứ giặc ở trong lòng nên việc phòng, chống rất khó khăn, khó hơn cả việc chống lại giặc ngoại xâm.

Nhìn vào lịch sử văn hóa của dân tộc, ông cha ta thường xuyên nhắc nhở việc THTK: Tích tiểu thành đại; góp gió thành bão;... phê phán thói lãng phí: Ném tiền qua cửa sổ; Thừa tiền mua pháo đốt chơi/ Pháo nổ lên trời tiền vứt xuống ao;... Do đó, đức tính tiết kiệm, “thắt lưng buộc bụng” trong cuộc sống hàng ngày càng được đề cao.

Theo Bác Hồ, “THTK phải đi đôi với CLP”. Muốn THTK, toàn Đảng, toàn dân phải ra sức CLP. Do nguy cơ lãng phí hiện hữu mọi lúc, mọi nơi nên cuộc đấu tranh CLP phải được tiến hành thường xuyên, triệt để, rộng khắp, có kế hoạch, có tổ chức, có lãnh đạo, có phương pháp.

Lãng phí đã trở thành một vấn đề nghiêm trọng, là một loại hành vi nguy hiểm cho xã hội. Trước đây, khi nói về lãng phí, chúng ta hay nhắc đến và phê phán sự lãng phí về thời gian, tiền bạc và công sức. Nhưng ngày nay còn có lãng phí tài sản công do quản lý, sử dụng chưa hiệu quả, tình trạng lập dự án để tranh thủ nguồn vốn tài trợ, vốn đầu tư công, trong khi chưa có nhu cầu cấp thiết. Lãng phí cơ hội phát triển; lãng phí tài nguyên thiên nhiên; lãng phí nguồn lực con người; lãng phí trong sản xuất, tiêu dùng của cá nhân hay tổ chức đều gây ra những hậu quả nghiêm trọng.

Nhìn vào các vụ đại án đã được xét xử, vụ nào cũng cho thấy phần thất thoát, lãng phí này nhưng tòa án rất khó lượng hóa và phán xử, do các điều luật chưa khép kín và hoàn thiện. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến tệ tham nhũng ngày càng phát triển.

Đã tới lúc phải quy định hành vi lãng phí là hành vi cấu thành tội phạm, người gây lãng phí đều có nguy cơ dẫn tới tham nhũng, tiêu cực và trở thành tội phạm. Tham nhũng, lãng phí, tiêu cực là những chiếc bình thông nhau.

Trong các bài viết và phát biểu Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định: “CLP không chỉ là biện pháp tiết kiệm tài nguyên mà còn là chiến lược quan trọng để bảo đảm sự phát triển bền vững của đất nước”.

Đất nước đang đứng trước cơ hội lịch sử để bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Ðây cũng là thời điểm để định hình tương lai. Ðể tự tin bước vào kỷ nguyên mới, sánh vai với các cường quốc năm châu, đòi hỏi chúng ta phải có đủ thế và lực, có sức mạnh nội sinh vững vàng.

Huy động mọi nguồn lực trong xã hội nhằm tăng cường sức mạnh nội sinh quốc gia là yêu cầu khẩn trương, cấp thiết hiện nay. Xây dựng và thực hành văn hóa tiết kiệm, phòng, CLP là một trong những giải pháp căn cơ, vừa cấp thiết, vừa lâu dài để hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước.

Tuy nhiên, vấn nạn lãng phí ở nước ta còn đáng báo động, đã và đang gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho phát triển. Trong đó, gây suy giảm nguồn lực con người, nguồn lực tài chính, giảm hiệu quả sản xuất, tăng gánh nặng chi phí, gây cạn kiệt tài nguyên, gia tăng khoảng cách giàu nghèo. Lãng phí còn gây suy giảm lòng tin của người dân với Đảng, Nhà nước, tạo rào cản vô hình trong phát triển KT-XH, bỏ lỡ thời cơ phát triển của đất nước.

Nguyên nhân là chất lượng xây dựng, hoàn thiện pháp luật chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Lãng phí thời gian, công sức của doanh nghiệp, cá nhân khi thủ tục hành chính rườm rà. Lãng phí cơ hội phát triển của địa phương, của đất nước do bộ máy nhà nước có lúc, có nơi hoạt động chưa hiệu quả, một bộ phận cán bộ nhũng nhiễu, thiếu năng lực, né tránh, đùn đẩy, sợ trách nhiệm. Lãng phí tài nguyên thiên nhiên; lãng phí tài sản công do quản lý, sử dụng chưa hiệu quả; xử lý lãng phí chưa được đề cao;...

Phiên họp thứ nhất của Ban Chỉ đạo phòng, CLP do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì, vào ngày 25-02-2025 đã đánh giá công tác CLP thời gian qua đạt những kết quả bước đầu đáng khích lệ, đặc biệt là xử lý các dự án tồn đọng nhằm giải phóng nguồn lực cho phát triển; giải quyết tồn tại kéo dài đối với dự án Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2 và dự án Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2; chuyển giao bắt buộc 4 ngân hàng thương mại yếu kém; xử lý toàn bộ 12 dự án thua lỗ, kém hiệu quả của ngành Công Thương trước đây; thúc đẩy các dự án kéo dài như chuỗi dự án điện khí Lô B - Ô Môn kéo dài 20 năm;...

Thủ tướng cho biết, đất nước đang nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng với mục tiêu đạt 8% trở lên trong năm nay, gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; tạo đà, tạo thế, tạo lực để phấn đấu tăng trưởng kinh tế 2 con số trong giai đoạn tới, hiện thực hóa các mục tiêu chiến lược tới năm 2030 kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng và năm 2045 kỷ niệm 100 năm thành lập nước.

Để thực hiện hiệu quả công tác phòng, CLP trong thời gian tới, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, cần thực hiện một số giải pháp sau:

Một là, đẩy mạnh tuyên truyền sâu, rộng, nâng cao nhận thức về vai trò, tầm quan trọng của công tác phòng, CLP trong tất cả các cấp, các ngành, các lĩnh vực, cả khu vực công và tư; tiếp tục rà soát, khẩn trương hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật trên các lĩnh vực quản lý KT-XH và phòng, CLP, chỉ rõ vướng mắc, ách tắc ở đâu, thẩm quyền của ai. THTK, CLP phải được thể hiện rõ nét qua những cam kết, kế hoạch, có lãnh đạo, chỉ tiêu cụ thể, tiến hành thường xuyên, triệt để.

Hai là, sớm xây dựng, hoàn thiện dự án Luật Tiết kiệm, CLP để trình Quốc hội, đề xuất sửa đổi các luật, quy định về ngân sách, đầu tư công, đấu thầu, hợp tác công tư, quy hoạch,...; đưa THTK, CLP trở thành “tự giác”, “tự nguyện” ở mọi lúc, mọi nơi.

Ba là, rà soát, sửa đổi, cắt giảm các thủ tục hành chính mà gây ách tắc, lãng phí nguồn lực; các dự án lãng phí, kéo dài và đề xuất cơ chế, chính sách xử lý phù hợp, kịp thời, hiệu quả. Tăng cường phân cấp, phân quyền, nhất là trong quản lý các dự án đầu tư công theo tinh thần địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm.

Bốn là, phát huy vai trò của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu phải tiên phong, gương mẫu trong THTK, CLP, thực hiện tốt nhiệm vụ được giao gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; thực hiện tốt quy chế dân chủ, xây dựng môi trường tập thể lành mạnh, chung sức, đồng lòng xây dựng đất nước.

Năm là, thực hiện quản trị thông minh và chuyển đổi số gắn với chuyển đổi xanh ở tất cả các cấp, các ngành. Nêu cao tinh thần trách nhiệm, đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám hành động vì lợi ích chung để phòng, CLP hiệu quả. Mỗi bộ, ngành, địa phương phải là những hạt nhân tiên phong chung sức, đồng lòng THTK, CLP, khơi dậy mọi tiềm năng đưa đất nước vững tin bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, giàu mạnh, thịnh vượng./.

Nguyễn Thanh Hoàng