Hoạt động giám sát, chất vấn, giải trình phát huy hiệu quả

Giám sát các vấn đề bức xúc được cử tri quan tâm

Thời điểm năm 2016-2017, tỉnh Long An nổi lên là điểm đến thu hút rất nhiều nhà đầu tư khi tiếp nhận hàng loạt dự án (DA) phát triển công nghiệp, thương mại, dân cư đô thị. Cùng với sự phát triển đó, việc kê biên bồi thường, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư (TĐC) phục vụ việc thu hồi đất của các DA cũng được các địa phương thực hiện quyết liệt. Hàng ngàn hộ dân phải nhường lại phần đất ở, đất sản xuất để phục vụ quá trình phát triển KT-XH của tỉnh nhà.

Thường trực HĐND tỉnh cùng các đại biểu trực tiếp khảo sát tại các khu tái định cư để ghi nhận ý kiến, phản ánh của cử tri

Tuy nhiên, bên cạnh các nhà đầu tư tâm huyết với DA thì cũng có không ít nhà đầu tư vì nhiều nguyên nhân khác nhau chưa thực sự quan tâm đến đời sống người dân vùng thu hồi đất. Những DA TĐC mọc lên song hành cùng các DA thương mại nhưng nhiều nhà đầu tư chỉ lo “chăm bẵm” cho phần lợi nhuận mà “nhạt nhòa” trách nhiệm với nhân dân. Thời điểm đó, không phải là nhiều mà rất nhiều DA TĐC dù triển khai nhiều năm vẫn “ê hề” chưa được quan tâm đầu tư như cam kết ban đầu. Đó cũng là bức xúc của cử tri các huyện như Đức Hòa, Bến Lức, Cần Đước, Cần Giuộc và được phản ánh liên tục với các đại biểu (ĐB) HĐND.

Trước thực tế đó, cuối năm 2017, Thường trực HĐND tỉnh quyết định thực hiện chương trình giám sát nhằm tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với việc xây dựng các khu TĐC của các DA đầu tư ngoài ngân sách trên địa bàn tỉnh. Những chuyến đi khảo sát trực tiếp tại các DA TĐC tại các địa phương, lắng nghe tiếng nói từ chính cử tri trong vùng DA cho thấy, thời điểm đó, trong số gần 50 DA TĐC được triển khai nhưng không có một DA TĐC nào được đầu tư hạ tầng hoàn chỉnh và bàn giao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đầy đủ cho người dân. Có nhiều khu TĐC thậm chí hạ tầng kỹ thuật chỉ được hoàn thiện ở mức rất thấp, khiến cuộc sống người dân khó khăn, người nhận TĐC chịu nhiều thiệt thòi.

Trước băn khoăn của cử tri và trách nhiệm của cơ quan đại diện cho nhân dân, Thường trực HĐND tỉnh đã có nhiều ý kiến, kiến nghị đối với UBND tỉnh, các ngành liên quan và ban hành nghị quyết chuyên đề về vấn đề này. Cũng từ đó, UBND tỉnh có những chỉ đạo sát sao hơn, buộc các doanh nghiệp phải thực hiện theo đúng cam kết.

ĐB Nguyễn Hữu Tuấn - người trực tiếp tham gia các chuyến khảo sát, cho biết: “Thời điểm đó, vấn đề TĐC cho người dân vùng thu hồi đất rất được người dân, cử tri quan tâm, bởi đây là vấn đề ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích chính đáng của người dân. Giải quyết tốt vấn đề này không chỉ giúp chính người dân trong vùng DA mà còn tạo sức lan tỏa, đồng thuận trong nhân dân khi triển khai DA mới. Những vấn đề tồn đọng được chỉ ra rõ ràng đã giúp UBND tỉnh chấn chỉnh công tác quản lý nhà nước trên lĩnh vực đất đai, việc triển khai đầu tư các DA của doanh nghiệp cũng như giải quyết được kiến nghị, phản ánh của cử tri”. Trở lại các khu TĐC từng khảo sát như khu TĐC Thành Hiếu, khu TĐC Mỹ Yên, khu TĐC Phúc Long,… rõ ràng đã có bộ mặt rất khác. Các tuyến đường giao thông, hệ thống cấp, thoát nước, điện sinh hoạt được các chủ đầu tư hoàn thiện ngày càng tốt hơn.

Thông tin từ HĐND tỉnh, nhiệm kỳ qua, Thường trực HĐND và các Ban HĐND tỉnh tổ chức giám sát đối với 45 chuyên đề trên tất cả lĩnh vực phát triển KT-XH, xây dựng chính quyền, thực thi pháp luật với nội dung giám sát tập trung vào những vấn đề được dư luận xã hội và ĐB HĐND quan tâm như phát triển đô thị; phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; hiệu quả ứng dụng của các đề tài, DA khoa học - công nghệ; hoạt động của các hợp tác xã; xây dựng nông thôn mới, đầu tư xây dựng cơ bản; thu - chi ngân sách nhà nước; bảo vệ môi trường, quản lý đất đai, trật tự xây dựng; quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm, chương trình giảm nghèo; hoạt động của các cơ sở giáo dục ngoài công lập và việc xây dựng trường chất lượng cao; việc xử lý tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tạm giữ, tịch thu; công tác phòng, chống tham nhũng, buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; công tác cải cách hành chính;…

Đổi mới các phiên chất vấn và trả lời chất vấn

Bên cạnh công tác giám sát trực tiếp, giám sát chuyên đề, một trong những điểm sáng trong hoạt động HĐND nhiệm kỳ qua là việc HĐND tỉnh tiếp tục đổi mới tại các phiên chất vấn và trả lời chất vấn, nhất là về chiều sâu, chú trọng về chất lượng, với tinh thần xây dựng, trách nhiệm, dân chủ, công khai.

Theo đánh giá của HĐND tỉnh, các ĐB tham gia chất vấn đã đặt ra các vấn đề chất vấn sâu sắc, thẳng thắn, trách nhiệm liên quan đến những vấn đề được dư luận quan tâm: Tiến độ đầu tư các DA hạ tầng công nghiệp, dân cư đô thị; việc nâng cấp, sửa chữa hệ thống giao thông; việc quản lý và chất lượng các công trình xây dựng cơ bản; việc đầu tư phát triển nông nghiệp; công tác quản lý đất đai, môi trường, cung cấp nước sạch; việc nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo, chăm sóc sức khỏe nhân dân; vấn đề tội phạm và tệ nạn xã hội;… Qua chất vấn, việc thực hiện các lời hứa, cam kết của người trả lời chất vấn được ĐB HĐND tỉnh theo dõi, giám sát khá chặt chẽ và sau chất vấn hoạt động quản lý, điều hành có chuyển biến tích cực hơn. Nhiều vấn đề đã được giải quyết, trong đó nổi bật là việc tập trung rà soát quy hoạch, xử lý các DA chậm triển khai; giải quyết TĐC; tập trung xử lý các “điểm nóng, điểm đen” về ô nhiễm môi trường; tập trung khắc phục những hạn chế trong sản xuất nông nghiệp; đầu tư sửa chữa, nâng cấp nhiều công trình giao thông;...

Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh - Nguyễn Văn Được khẳng định, các phiên chất vấn, giải trình trong các kỳ họp ngày càng được đổi mới, có chiều sâu. Qua đó, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả trong hoạt động HĐND và đóng góp tích cực vào việc tháo gỡ nhiều khó khăn, vướng mắc, khắc phục tồn tại, hạn chế trong quản lý, điều hành thực hiện nhiệm vụ phát triển KT-XH, xây dựng chính quyền và thực thi pháp luật ở địa phương./.

Nhật Minh