Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành cho thế hệ trẻ tình cảm vô cùng yêu thương, trìu mến. Người nhiều lần nhấn mạnh: “TN là người chủ tương lai của nước nhà”, “Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội”.
Lịch sử mãi mãi còn ghi danh C.Mác và Ph.Ăngghen, hai nhà tư tưởng vĩ đại của thế giới khai sinh ra chủ nghĩa xã hội khoa học, viết nên “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” bất hủ ở độ tuổi 28-30.
Ở Việt Nam, tự hào có nhiều anh hùng, danh nhân nổi tiếng như Bà Trưng, Bà Triệu, Đinh Bộ Lĩnh, Lý Thường Kiệt, Trần Quốc Tuấn, Lê Lợi, Nguyễn Trãi, Nguyễn Huệ,... lập nên những chiến công vang dội hầu hết đều ở tuổi TN.
Trong thế kỷ XX, có Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh, 21 tuổi ra đi tìm đường cứu nước, 35 tuổi sáng lập Hội Việt Nam Cách mạng TN, 40 tuổi sáng lập Đảng Cộng sản Việt Nam. Người đã đào tạo nên và cùng với những học trò xuất sắc của mình, đó là Trần Phú, Lê Hồng Phong, Hà Huy Tập, Nguyễn Văn Cừ, Ngô Gia Tự, Lê Duẩn, Trường Chinh, Phạm Văn Đồng, Võ Nguyên Giáp,... đã làm nên những chiến thắng oanh liệt, đánh đuổi giặc ngoại xâm, đưa nước ta độc lập, tự do, thống nhất.
Trong suốt chiều dài lịch sử của đất nước, TN luôn nêu cao truyền thống yêu nước, chí khí anh hùng, bất khuất của dân tộc, hăng hái đi tiên phong trên mọi lĩnh vực, có nhiều cống hiến to lớn cho sự nghiệp dựng nước và giữ nước.
Dù ở giai đoạn cách mạng nào, thế hệ TN luôn khao khát tự do, dấn thân vào những nơi gian khổ, dám đón lấy những nhiệm vụ khó khăn và sẵn sàng vượt qua mọi thử thách, cùng với cả dân tộc làm nên những chiến thắng lịch sử, giành trọn vẹn độc lập và thống nhất Tổ quốc, đưa cả nước tiến vào kỷ nguyên mới.
“Dù có phải đốt cháy dãy Trường Sơn cũng phải giành cho được độc lập, tự do” làm nên Cách mạng Tháng Tám lịch sử; đó là thế hệ TN “Cảm tử cho Tổ quốc quyết sinh”, “Tòng quân giết giặc lập công” trong kháng chiến chống thực dân Pháp; “Ba sẵn sàng”, “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”, “Năm xung phong” trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ,... Đi đầu trong đổi mới, bằng niềm tin, trí tuệ, sức trẻ, vượt qua khủng hoảng KT-XH với các phong trào: “TN lập nghiệp”, “Tuổi trẻ giữ nước”, “TN tình nguyện”, “5 xung kích phát triển KT-XH và bảo vệ Tổ quốc” và “4 đồng hành với TN lập thân, lập nghiệp”,...
Trong 40 năm đổi mới đã đạt những thành tựu có ý nghĩa và lịch sử, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Thông qua các hoạt động thực tiễn, tổ chức Đoàn tích cực tham gia xây dựng Đảng và hệ thống chính trị ngày càng trong sạch, vững mạnh. Đã có hàng triệu TN tiên tiến được đứng vào hàng ngũ của Đoàn và hàng vạn đoàn viên, TN ưu tú được kết nạp vào Đảng, trở thành nguồn cán bộ trẻ dồi dào của Đảng, chính quyền và đoàn thể.
Thế hệ TN hôm nay vừa có tri thức, sức khỏe, tư duy năng động và hành động sáng tạo; tiếp nối truyền thống hào hùng của dân tộc, của Ðảng, sẵn sàng hy sinh vì sự nghiệp cách mạng, có ý chí vươn lên trong học tập, lao động, công tác, lập thân, lập nghiệp, làm giàu chính đáng; mong muốn được cống hiến cho đất nước.
Nhiều tấm gương TN tiêu biểu trong học tập, lao động, sản xuất, làm kinh tế, hoạt động văn hóa - xã hội, bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội,... góp phần tô thắm thêm truyền thống vẻ vang và niềm tự hào về thế hệ trẻ Việt Nam trong giai đoạn cách mạng mới.
Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận TN có biểu hiện suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; phai nhạt lý tưởng, giảm sút niềm tin và ít quan tâm đến tình hình đất nước; thiếu ý thức chấp hành pháp luật, dễ bị kích động, lôi kéo tham gia các hoạt động trái pháp luật; sống thực dụng, thiếu trách nhiệm với bản thân và xã hội.
Mặt khác, công tác giáo dục của tổ chức Đoàn tuy rộng nhưng chưa sâu, một số hoạt động còn nặng hình thức, một số hoạt động phong trào mới của TN thiếu tính bền vững.
Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng tiếp tục khẳng định: “Tăng cường giáo dục thế hệ trẻ về lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa, nâng cao lòng yêu nước, tự hào dân tộc, nuôi dưỡng hoài bão, khát vọng vươn lên; nêu cao tinh thần trách nhiệm đối với đất nước, với xã hội”(*).
Để tuổi trẻ phát huy được vai trò xung kích, sáng tạo, vững tin bước vào kỷ nguyên vươn mình, cần thực hiện những giải pháp sau:
Một là, các cấp ủy Đảng, nhất là người đứng đầu phải thường xuyên nắm, định hướng và kiểm tra việc thực hiện công tác TN. Tổ chức gặp gỡ, đối thoại với TN; đưa kết quả lãnh, chỉ đạo công tác TN trở thành một trong các tiêu chí đánh giá, xếp loại các tổ chức cơ sở Đảng hàng năm. Lan tỏa việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh nhằm giáo dục TN học tập và noi theo.
Hai là, đổi mới công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, lý tưởng, đạo đức và lối sống của TN. Tăng cường định hướng giá trị, phát huy tính tự giác và khả năng sáng tạo của TN trong tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống; rèn luyện khả năng tự nghiên cứu, tự học tập để có năng lực nhận biết và chủ động đấu tranh phản bác các luận điệu sai trái, thù địch; nhân rộng nhiều cá nhân, tập thể TN điển hình tiên tiến, có ý chí vươn lên, có bản lĩnh hội nhập, có quyết tâm hành động.
Ba là, phát huy vai trò xung kích, sáng tạo của thế hệ trẻ. Đoàn cần có nhiều hình thức hoạt động phong phú, đa dạng, phù hợp với tuổi trẻ, lôi cuốn TN tham gia tích cực các phong trào cách mạng nhằm khơi dậy tính đổi mới, sáng tạo, tình nguyện, tiềm năng to lớn của TN.
Bốn là, không ngừng xây dựng, củng cố tổ chức Đoàn vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và hành động. Nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở Đoàn và chất lượng đội ngũ cán bộ Đoàn có tâm huyết, có đạo đức, có trí tuệ và năng lực tổ chức hoạt động thực tiễn, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới, sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, thử thách và dám hành động vì lợi ích chung. Tham gia đóng góp ý kiến xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước và tăng cường gắn bó với Nhân dân.
Năm là, giáo dục cho TN hiểu biết và quý trọng những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Cụ thể hóa, triển khai bằng nhiều hoạt động, hình thức phong phú, đa dạng: Viết bài xây dựng Đảng, Đoàn; triển khai các cuộc vận động, trao đổi, tọa đàm, kể chuyện chiến đấu, mít-tinh kỷ niệm,... giúp TN nâng cao nhận thức về Đảng, Đoàn TN; về những sự kiện lịch sử, ngày lễ của đất nước; có thái độ đúng đắn trong việc đánh giá, nhận thức những giá trị truyền thống của dân tộc.
Sáu là, chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ Đoàn có phẩm chất, đạo đức tốt và năng lực, trí tuệ. Quan tâm hơn nữa việc phát hiện, trọng dụng nhân tài trẻ, tạo bước chuyển có tính đột phá trong bố trí và sử dụng cán bộ trẻ phù hợp với tình hình mới; xây dựng môi trường, điều kiện học tập, rèn luyện, lao động, giải trí để TN phát triển lành mạnh, toàn diện.
Tuổi trẻ Việt Nam luôn vững tin vào nghị lực của mình - tuổi trẻ sức xuân nhất định sẽ giành thắng lợi, hiện thực hóa khát vọng đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, giàu mạnh, phồn vinh, thịnh vượng./.
Nguyễn Thanh Hoàng
(*) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập I, Nxb CTQG-ST, H.2021, tr.167.