Cần thực hiện nghiêm kết luận của HĐND tỉnh về thu gom, xử lý chất thải rắn

Dự án Khu công nghệ Môi Trường Xanh với diện tích khoảng 1.760ha tại xã Tân Lập, huyện Thủ Thừa đã thực hiện thu hồi quyền sử dụng đất nhưng trên 10 năm chưa hoàn thành thủ tục đất đai

Còn nhiều hạn chế, vướng mắc

Thông tin từ HĐND tỉnh, thực hiện Nghị quyết của HĐND tỉnh, Thường trực HĐND tỉnh tổ chức giám sát chuyên đề về chấp hành pháp luật trong công tác quy hoạch và giải pháp XLCTR trên địa bàn tỉnh.

Qua thực tế giám sát, HĐND tỉnh khẳng định công tác quy hoạch, XLCTR tập trung được các địa phương ngày càng quan tâm, đạt nhiều kết quả. So với giai đoạn trước năm 2016, hệ thống thu gom, xử lý rác cơ bản đáp ứng yêu cầu phát triển đô thị và KT-XH của tỉnh. Hiện toàn tỉnh có 24 đơn vị thu gom chất thải rắn sinh hoạt tại các huyện, thị xã, thành phố và 10 điểm XLCTR tập trung, trong đó, có 5 điểm XLCTR nguy hại được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp giấy phép.

Dù đạt kết quả khả quan nhưng qua giám sát cho thấy, công tác quy hoạch, thu gom, XLCTR hiện còn nhiều hạn chế, vướng mắc. Trong đó, khu xử lý rác tập trung của các đô thị theo quy hoạch được UBND tỉnh phê duyệt nhưng chưa xây dựng xong dẫn đến bị động trong việc vận chuyển, xử lý và tăng chi phí vận chuyển, xử lý rác. Đa số địa phương chưa quy hoạch các trạm trung chuyển rác đối với khu vực, địa bàn rộng, dân cư thưa.

Bên cạnh đó, hiện nay, việc đầu tư xây dựng khu XLCTR theo quy hoạch chưa đáp ứng yêu cầu, các địa phương gần TP.HCM gặp khó khăn trong việc xử lý rác do phía TP.HCM hạn chế tiếp nhận xử lý rác. Trong khi đó, việc triển khai đầu tư dự án XLCTR của Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Tâm Sinh Nghĩa mới đạt tỷ lệ sử dụng đất giao 15/25ha, công nghệ và công suất XLCTR chưa đạt theo dự án đã cấp chứng nhận đầu tư; dự án Khu công nghệ Môi Trường Xanh với diện tích khoảng 1.760ha tại xã Tân Lập, huyện Thủ Thừa đã thực hiện thu hồi quyền sử dụng đất nhưng trên 10 năm chưa hoàn thành thủ tục đất đai.

Việc xử lý rác thải hiện nay còn nhiều bất cập, công nghệ xử lý rác lạc hậu, ảnh hưởng đến môi trường

Việc phân loại rác tại nguồn cũng còn hạn chế về quy mô và hiệu quả. Công tác thu gom chất thải rắn trên địa bàn tỉnh đạt tỷ lệ chưa cao, nhất là tại vùng nông thôn, các xã vùng ven. Tình trạng bỏ rác, đổ rác sinh hoạt không đúng nơi quy định còn xảy ra tại nhiều nơi. Việc thu gom bao bì thuốc bảo vệ thực vật mặc dù được quan tâm thực hiện nhưng số lượng thu gom chưa nhiều, mô hình thu gom chỉ làm theo phong trào, chưa nhân rộng tốt, khó bảo đảm lộ trình về thực hiện phân loại rác tại nguồn từ năm 2025.

Trong thu gom, xử lý rác, việc ký kết hợp đồng dịch vụ còn nhiều bất cập. Trong đó, Quyết định số 06 năm 2022 của UBND tỉnh về quy định giá cụ thể đối với dịch vụ thu gom, vận chuyển và XLCTR sinh hoạt đang có hiệu lực nhưng không thực hiện được do việc lập bộ tính theo khối lượng rác đối với hộ gia đình, hộ kinh doanh, cơ sở kinh doanh, doanh nghiệp.

Hiện nay, mỗi địa phương thu giá dịch vụ khác nhau, đa số áp dụng theo quyết định cũ mặc dù quyết định này đã hết hiệu lực do bị bãi bỏ. Cá biệt, có trường hợp người dân đóng bao nhiêu thì thu bấy nhiêu như tại TP.Tân An.

Qua thực tế cho thấy, mặc dù trách nhiệm thu tiền các hộ dân thuộc đơn vị dịch vụ nhưng ngân sách nhà nước vẫn phải thanh toán phần không thu được theo sổ bộ, hiện chưa thống nhất giữa khối lượng thu gom và xử lý. Một số địa phương, ý thức của người dân về bảo vệ môi trường, bỏ rác đúng nơi quy định, phân loại rác tại nguồn và tự nguyện nộp tiền xử lý rác chưa cao dẫn đến những bất cập trong thu gom, xử lý rác hiện nay.

Tập trung khắc phục hạn chế

Thông tin từ HĐND tỉnh, để bảo đảm thực hiện nghiêm việc chấp hành pháp luật trong công tác thu gom, XLCTR trên địa bàn tỉnh, Thường trực HĐND tỉnh đề nghị UBND tỉnh cần xây dựng kế hoạch, khắc phục triệt để những tồn tại, hạn chế được chỉ ra trong giám sát. Trong đó, về công tác quy hoạch, cần nâng cao nhận thức và năng lực trong thực hiện quy hoạch, chú trọng các cơ chế, nguồn lực để bảo đảm các quy hoạch, hoạt động liên quan đến XLCTR được thực hiện đầy đủ, hiệu quả.

Trong đó, có giải pháp đẩy nhanh tiến độ đầu tư dự án Nhà máy XLCTR của Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Tâm Sinh Nghĩa theo dự án được duyệt; tổ chức triển khai dự án nhà máy đốt rác phát điện, cải tiến công nghệ và tăng công suất XLCTR để đáp ứng yêu cầu của tỉnh; sớm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến thủ tục pháp lý và đất đai đối với dự án Khu công nghệ Môi Trường Xanh và Công ty TNHH Môi trường Chân Lý, Cụm công nghiệp Hoàng Gia, bảo đảm quản lý chặt chẽ theo quy định pháp luật về đầu tư.

Đối với hoạt động XLCTR hiện nay, UBND tỉnh cần chỉ đạo các sở, ngành, địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nhằm nâng cao ý thức trong việc chấp hành pháp luật của người dân liên quan đến XLCTR nguy hại, chất thải sinh hoạt, nhất là phân loại rác thải rắn tại nguồn.

Đối với những vướng mắc do liên quan các cơ chế trong thu gom, XLCTR từ thực tế tại các địa phương, UBND tỉnh sớm rà soát cơ chế, khắc phục chồng chéo, vướng mắc, khẩn trương ban hành văn bản sửa đổi, bổ sung Quyết định số 06 năm 2022 của UBND tỉnh trong việc lập bộ tính theo khối lượng rác đối với hộ gia đình, hộ kinh doanh, cơ sở kinh doanh, doanh nghiệp.

Đặc biệt, UBND tỉnh cần sớm đề xuất HĐND tỉnh ban hành nghị quyết về giá dịch vụ thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt đúng quy định hiện hành và phù hợp với thực tế của tỉnh.

Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh - Mai Văn Nhiều phát biểu trong giám sát chuyên đề về chấp hành pháp luật trong công tác quy hoạch và hoạt động xử lý chất thải rắn

Theo Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh - Mai Văn Nhiều, qua công tác giám sát, HĐND tỉnh tiếp thu nhiều kiến nghị của các địa phương. Do đó, HĐND tỉnh đề nghị UBND tỉnh cần quan tâm thực hiện hiệu quả các kiến nghị, nhất là việc đẩy mạnh công tác thu hút đầu tư nhà máy XLCTR sinh hoạt theo quy hoạch; sớm hướng dẫn thanh toán, quyết toán, cấp bù ngân sách để các địa phương giải quyết nợ đọng đối với các đơn vị dịch vụ thu gom, xử lý rác thải.

Ngoài ra, UBND tỉnh cần tiếp thu và có giải pháp khắc phục tồn tại, hạn chế theo các kết luận giám sát trước đây của HĐND tỉnh để bảo đảm công tác thu gom, XLCTR được thực hiện hiệu quả, đúng quy định./.

Kiên Định