Còn nhiều sai phạm trong đầu tư xây dựng cơ bản

Gần 83% cuộc thanh tra có phát hiện sai phạm

Cùng với quyết tâm xây dựng Long An trở thành địa phương phát triển bền vững, tỉnh đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông, đô thị hoàn thiện, đáp ứng sự phát triển. Việc đầu tư này được tỉnh thực hiện bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước, mang lại nhiều kết quả tốt. Qua đầu tư xây dựng từ nguồn vốn ngân sách nhà nước, tỉnh rút ra nhiều bài học kinh nghiệm và tiếp tục khắc phục những vấn đề tồn tại để công tác đầu tư XDCB được thực hiện ngày càng hiệu quả, phục vụ tốt nhu cầu của người dân.

Từ một địa phương có kết cấu hạ tầng kỹ thuật yếu kém, đến nay, công tác đầu tư XDCB của tỉnh được triển khai thực hiện tốt, mang lại hiệu quả KT-XH. Nhiều cây cầu, tuyến đường, khu dân cư được hình thành, góp phần vào việc phát triển kết cấu hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, qua đó đẩy mạnh thu hút đầu tư, nhất là đầu tư nước ngoài vào Long An.

Năm 2018, qua thanh tra đã phát hiện quyết toán thừa khối lượng thi công ở một số công trình

Bên cạnh những kết quả đã đạt, công tác đầu tư XDCB thời gian qua vẫn còn những bất cập, nhiều vi phạm được phát hiện qua công tác thanh tra, kiểm toán. Năm 2018, ngành thanh tra tiến hành 156 cuộc thanh tra KT-XH, trong đó, số cuộc thanh tra về thực hiện đầu tư XDCB là 29 cuộc. Trong các cuộc thanh tra về đầu tư XDCB, Thanh tra huyện, thị xã, thành phố thực hiện 11 cuộc; Thanh tra Sở Xây dựng thực hiện 9 cuộc; Thanh tra tỉnh thực hiện 9 cuộc.

Điều đáng nói là có 24/29 cuộc thanh tra đã phát hiện vi phạm (tỷ lệ sai phạm 82,75%) trong thực hiện đầu tư XDCB với tổng số tiền hơn 5,6 tỉ đồng. Trong đó, Thanh tra huyện, thị xã, thành phố có 6/11 cuộc phát hiện có sai phạm (chiếm 54,5%) với số tiền hơn 414 triệu đồng. Thanh tra Sở Xây dựng thực hiện 9 cuộc thì tất cả đều phát hiện có sai phạm với số tiền hơn 427 triệu đồng. Thanh tra tỉnh thực hiện 9 cuộc thì tất cả cũng đều phát hiện có sai phạm với số tiền hơn 4,8 tỉ đồng. 

Qua xác minh của phóng viên, có những cuộc thanh tra đã phát hiện quyết toán thừa so với khối lượng công trình.Từ đầu tháng 8 đến giữa tháng 9/2018, Thanh tra tỉnh tiến hành thanh tra việc chấp hành pháp luật về đầu tư xây dựng tại UBND huyện Mộc Hóa. Qua thanh tra, tại 30/139 hạng mục công trình do Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng làm chủ đầu tư thực hiện từ ngày 01/01/2016 đến 31/7/2018 với tổng giá trị quyết toán hơn 123,6 tỉ đồng, đã phát hiện hoàn công thừa khối lượng tại 14 hạng mục công trình. Từ đó, đã quyết toán, thanh toán thừa cho đơn vị thi công số tiền hơn 648 triệu đồng.

Ngoài ra, Thanh tra tỉnh cũng thanh tra 2/7 hạng mục công trình do Phòng Kinh tế Hạ tầng huyện Mộc Hóa làm chủ đầu tư và phát hiện hoàn công thừa khối lượng một số hạng mục của hệ thống chiếu sáng cặp Đường tỉnh 817 (đoạn từ cầu Bàu Hút đến ranh xã Thạnh Phước). Qua đó, đã quyết toán thừa hơn 21,6 triệu đồng.

Qua thanh tra, đoàn thanh tra kiến nghị Chánh Thanh tra tỉnh ban hành 9 quyết định thu hồi số tiền đã quyết toán thừa cho các đơn vị nhà thầu. Đến ngày 02/10/2018, các nhà thầu đã nộp đủ số tiền.

Ngoài ra, cuối tháng 02 đến đầu tháng 5/2018, Thanh tra tỉnh thanh tra 19 hạng mục tại 4 dự án do Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch làm chủ đầu tư gồm: Trung tâm Luyện tập và Sinh hoạt Đoàn Cải lương Long An; Khu Di tích lịch sử Ngã tư Rạch Kiến; Hạ tầng kỹ thuật khu du lịch thuộc Khu Căn cứ Xứ ủy và Ủy ban Hành chính - Kháng chiến Nam bộ; Khu Lưu niệm luật sư Nguyễn Hữu Thọ. Qua thanh tra, phát hiện có 6 hạng mục ở 3 dự án (Trung tâm Luyện tập và Sinh hoạt Đoàn Cải lương Long An; Hạ tầng kỹ thuật khu du lịch thuộc Khu Căn cứ Xứ ủy và Ủy ban Hành chính - Kháng chiến Nam bộ; Khu Lưu niệm luật sư Nguyễn Hữu Thọ) có sai sót, sai phạm về khối lượng nghiệm thu dẫn đến quyết toán, thanh toán thừa giá trị cho đơn vị thi công với tổng số tiền gần 449 triệu đồng. Đoàn thanh tra kiến nghị Chánh Thanh tra tỉnh ban hành quyết định thu hồi, tạm giữ số tiền sai phạm. 

Triển khai các nhóm giải pháp tăng cường quản lý

Từ những cuộc thanh tra trên cho thấy, đa số các sai phạm trong XDCB thường xuất phát từ khâu thiết kế lập dự toán, nhà thầu thi công dẫn đến thất thoát nguồn tiền đầu tư. Hồ sơ thiết kế, dự toán lập không đúng quy định, áp sai định mức, đơn giá XDCB, thiết kế thiếu các thông số kỹ thuật, tính sai, tính trùng lặp khối lượng dẫn đến việc xác định giá trị dự toán không chính xác. Chất lượng hồ sơ thiết kế, dự toán còn nhiều hạn chế, thiếu chuẩn xác, nhiều trường hợp tính thừa khối lượng, sai định mức làm tăng chi phí đầu tư. 

Năm 2018 có nhiều cuộc thanh tra về lĩnh vực xây dựng cơ bản.

Nguyên nhân do chủ đầu tư, cơ quan điều hành dự án chưa quan tâm, xem xét kỹ năng lực của đơn vị tư vấn. Lựa chọn các đơn vị tư vấn thiết kế không đủ năng lực. Nhiều đơn vị tư vấn chỉ lấy tư cách pháp nhân để ký hợp đồng rồi lại thuê đơn vị khác năng lực yếu để thực hiện dẫn đến tình trạng thiết kế còn nhiều sai sót, trong quá trình thực hiện phải điều chỉnh nhiều lần, kéo dài thời gian thi công, tăng chi phí và các vấn đề phát sinh khác. Công tác giám sát trong thi công còn sơ sài, thiếu trách nhiệm, nghiệm thu khối lượng không chặt chẽ, tạo cho đơn vị thi công lập khống khối lượng thanh toán. Các giám sát viên, tư vấn giám sát không thường xuyên giám sát công trình, cùng lúc tham gia giám sát nhiều công trình dẫn đến việc bỏ mặc đơn vị thi công triển khai, vì vậy công trình thi công không bảo đảm chất lượng.

Để bảo đảm kế hoạch vốn, phát huy hiệu quả đầu tư, đồng thời chấn chỉnh những yếu kém, tồn tại, Ban Thường vụ Tỉnh ủy vừa giao Ban Nội chính Tỉnh ủy tham mưu ban hành đảng văn chỉ đạo tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng đối với công tác quản lý đầu tư XDCB trên địa bàn tỉnh.

Nguồn tin từ Ban Nội chính Tỉnh ủy cho biết: Tỉnh sẽ chỉ đạo siết chặt quản lý đầu tư công từ nguồn vốn ngân sách và đưa ra các nhóm giải pháp thống nhất, phù hợp với thực tế địa phương.

Theo đó, sẽ triển khai rà soát, hoàn chỉnh các quy định của tỉnh về quản lý đầu tư, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính; quản lý chặt chẽ công tác quy hoạch và kế hoạch; đánh giá kỹ lưỡng chủ trương đầu tư. Nghiêm túc thực hiện lập, thẩm định, phê duyệt dự án và thiết kế, dự toán; nâng cao ý thức, trách nhiệm của các chủ thể tham gia vào hoạt động đầu tư xây dựng. Linh động, kịp thời trong giải phóng mặt bằng và tái định cư; đấu thầu minh bạch, lựa chọn nhà thầu đủ năng lực.Quản lý chặt chẽ chất lượng công trình, chi phí xây dựng; kiểm soát chặt chi đầu tư, thanh toán, quyết toán. Ưu tiên bố trí vốn thanh toán nợ đọng XDCB, xác định rõ nguồn vốn, cân đối đầu tư. Tăng cường công tác bảo trì, bảo dưỡng công trình; đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, tăng cường giám sát của cộng đồng.

Song song đó, kiện toàn lại các ban quản lý dự án, xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác xây dựng có chuyên môn và xử lý nghiêm bất kỳ cá nhân hay đơn vị nào để xảy ra sai phạm trong đầu tư XDCB.

Theo Ban Nội chính Tỉnh ủy, bắt “bệnh” được những yếu kém, tồn tại để từ đó đưa ra những giải pháp căn cơ siết chặt quản lý nhằm góp phần đưa lĩnh vực đầu tư XDCB của tỉnh đi vào nề nếp và phát huy tối đa hiệu quả đầu tư các công trình từ nguồn vốn ngân sách nhà nước./.

Hoàng Anh - Vũ Quang