Tản mạn mùa xuân

Bác Hồ trồng cây đa trên đồi Vật Lại (Ba Vì, Hà Tây) mùng 1 Tết Kỷ Dậu 1969

1.
Em chở xuân đi những bến xa
Đầy thuyền nào kiểng với nào hoa
Với nguồn xuân dậy trong hồn trẻ
Chuyển sức xuân tươi đến cội già...

Thế là đã đến hẹn, giới thương hồ hoa kiểng từ miền Tây với nhiều loại ghe xuồng chất đầy cây hoa và cây cảnh (kiểng) đi tới những bến xa để đưa hàng vào các chợ hoa xuân. “Có nghèo cũng ba bữa tết, có hết cũng ba ngày xuân”, một bình bông vạn thọ hay mươi cành bông cúc, một cành mai vàng, thế là đủ đầy hoa kiểng tết.

2. “Xã hội là một tổng hòa giữa con người với con người, một tổng hòa giữa con người với thiên nhiên”, sinh thời, Đại tướng Võ Nguyên Giáp từng nói như thế tại Hội thảo Văn hóa sinh vật cảnh Hà Nội, ngày 6-9-1992, theo Việt Nam Hương Sắc. Đại tướng cho biết: “Từ ngày về nước, Bác Hồ luôn luôn thích sống gần thiên nhiên. Mỗi khi tìm nơi làm việc, chỗ ở, Bác đều chọn những nơi có suối nước trong bên cạnh núi cao, những nơi “sơn thủy hữu tình”. Do vậy mà thơ Bác bàng bạc phong cảnh núi rừng Việt Bắc hay non xanh, nước biếc trên mọi miền đất nước gấm hoa.“Cử đầu hồng nhật cận/Đối ngạn nhất chi mai” (Ngẩng đầu mặt trời đỏ/Bên suối một nhành mai), 2 câu thơ chữ Hán của Bác Hồ được nhà thơ Tố Hữu dịch như vậy.

Thật là một bức tranh xuân ở chiến khu sống động và nên thơ. Ai đến Hà Nội viếng nhà sàn Bác Hồ sẽ thấy một khung cảnh thiên nhiên hài hòa với các loại cây phong cảnh, cây hoa, ao cá và các hàng rào dâm bụt nở hoa 4 mùa; cũng sẽ thấy “Đường xoài hoa trắng, nắng đu đưa” (Tố Hữu) bên nhà sàn của Bác và xa hơn tí nữa là những khóm trúc, lùm cây tượng trưng cho mọi miền đất nước.

Chậu kiểng Lộc vừng cổ thụ (bonsai, thế trực “đầu voi đuôi chuột”) tại điểm bán hoa kiểng bên góc đường Trương Định - Mai Thị Tốt (TP.Tân An)

Ngày 18-11-1959, hướng tới kỷ niệm 30 năm Ngày thành lập Đảng và đón Tết Nguyên đán, Bác Hồ phát động Tết trồng cây. “Mùa xuân là Tết trồng cây/Làm cho đất nước càng ngày càng xuân” và tự tay Bác trồng một cây đa. Cây đa tượng trưng cho sự trường thọ; cây đa cũng là biểu tượng của làng quê truyền thống Việt Nam.

3. Khu Bảo tồn đất ngập nước Láng Sen ở Tân Hưng vừa được công nhận là khu Ramsar thứ 7 của Việt Nam và khu thứ 2.227 của thế giới với mục tiêu bảo tồn các quá trình và sinh thái bằng bảo tồn sự đa dạng của gien, các giống loài và hệ sinh thái; bảo đảm sử dụng bền vững và lâu dài các tài nguyên tái tạo vì sự sống trên trái đất, thúc đẩy các hoạt động giảm thiểu ô nhiễm, chống khai phá và tiêu thụ một cách lãng phí tài nguyên và năng lượng.

Theo Tiến sĩ Phạm Thanh Hải, do tầm nguy hại khủng khiếp của biến đổi khí hậu mà chương trình môi trường Liên Hiệp Quốc (UNEP) kêu gọi các nước trên thế giới áp dụng các biện pháp hạn chế, trong đó, trồng cây xanh là biện pháp hiệu quả nhất. Cây xanh và rừng đóng vai trò sống còn trong đối phó với biến đổi khí hậu, không khí nhờ khả năng hấp thu năng lượng mặt trời, xả hơi nước mát vào không khí; hấp thu các khí độc hại trong môi trường, đồng thời nhả khí oxy vào môi trường cho ta thở để sống. Cây xanh còn nhả ra khí ion âm rất có lợi cho sức khỏe con người qua hô hấp. Và còn bao nhiêu lợi ích từ cây xanh mang đến cho con người. Chính vì vậy, giáo dục tình yêu thiên nhiên, trồng và bảo vệ cây xanh vô cùng cần thiết.

4. Tôi viết bài này khi chợ hoa tết tại Công viên TP.Tân An, tỉnh Long An đang nhộn nhịp, các loại cây hoa và cây cảnh từ các ghe, xuồng dưới bến sông Bảo Định đang ồ ạt “đổ bộ” lên đây. Tuy nhiên, vẫn như mọi năm, chợ hoa - mà hoa bản địa rất ít so với hoa kiểng của các làng hoa truyền thống: Cái Mơn, Chợ Lách (Bến Tre) hay Sa Đéc (Đồng Tháp).

Một điểm bán hoa tết bên Sân vận động Long An

Theo Tạp chí Việt Nam Hương Sắc (Hội Sinh vật cảnh Việt Nam), hiện nay, Hội Sinh vật cảnh nhiều tỉnh ở phía Bắc và phía Nam góp phần làm thay đổi diện mạo nông thôn qua chương trình xây dựng nông thôn mới. Qua Hội Sinh vật cảnh cung cấp cây, con giống và hướng dẫn kỹ thuật nuôi trồng, chẳng những làm phong phú thêm đời sống văn hóa, tinh thần của người dân mà còn làm đẹp cảnh quan từng góc nhỏ thôn, ấp. Cây phong lan, đặc biệt các giống Hồ điệp, Mokara, Dendrobium rất được nông dân ưa thích vì dễ ươm trồng và tiêu thụ, lại rất có giá trên thị trường./.

Quang Hảo