Theo số liệu của các ngành chức năng, trong những năm qua, số lượng án hành chính tăng hàng năm. Năm 2021 Tòa án thụ lý 272 vụ, năm 2022 là 402 vụ và năm 2023 tăng lên 432 vụ.
Trong đó, khiếu kiện liên quan đến lĩnh vực quản lý đất đai chiếm trên 90%. Các dạng khiếu kiện hành chính phổ biến là cấp, thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất; quyết định cưỡng chế thu hồi đất; xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai,…
Đại diện Viện kiểm sát thông tin việc kiểm sát giải quyết án hành chính và kiểm sát thi hành án hành chính
Trong 3 năm qua, Tòa án 2 cấp đưa ra xét xử 517 vụ; chấp nhận yêu cầu khởi kiện 312 vụ; bác yêu cầu 164 vụ và đình chỉ tại tòa là 41 vụ. Trong giải quyết các vụ án hành chính của Tòa án 2 cấp tỉnh được thực hiện đúng theo quy định của pháp luật, chủ động, tích cực yêu cầu cơ quan nhà nước cung cấp tài liệu, chứng cứ phục vụ việc giải quyết vụ án.
Các đại biểu đặt ra nhiều vấn đề cần khắc phục trong xét xử và thi hành án hành chính hiện nay
Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng nhiều cơ quan không cung cấp hoặc cố tình kéo dài, trì hoãn việc cung cấp tài liệu chứng cứ theo yêu cầu của Tòa án diễn ra tương đối phố biến.
Có nhiều vụ đã có quyết định đưa vụ án ra xét xử, nhưng cơ quan bị kiện không cử người đại diện, không cung cấp tài liệu, chứng cứ và cũng không có ý kiến gì, không tham gia đối thoại để xem xét thấu tình đạt lý các yêu cầu khởi kiện, làm ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng, hiệu quả công tác giải quyết các vụ án hành chính.
Trưởng ban Nội chính Tỉnh ủy, Trưởng ban Pháp chế HĐND tỉnh - Nguyễn Thành Vững phát biểu tại phiên giải trình
Tại phiên giải trình, lãnh đạo UBND tỉnh và các ngành chức năng liên quan đã trả lời, giải trình khá đầy đủ, nêu bật những kết quả đạt được trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ tham gia tố tụng án hành chính theo quy định pháp luật.
Đặc biệt, các ngành chức năng tập trung phân tích sâu, kỹ nguyên nhân của khó khăn, tồn tại, hạn chế; tiếp tục đưa ra nhiều giải pháp mạnh mẽ, quyết liệt, khả thi nhằm tháo gỡ vướng mắc, khắc phục tồn tại, hạn chế, thực hiện hiệu quả các quy định pháp luật về giải quyết án hành chính.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh - Huỳnh Văn Sơn thông tin, giải trình một số nội dung các đại biểu đặt ra
Phát biểu tại phiên họp giải trình, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh – Mai Văn Nhiều ghi nhận, đánh giá cao UBND tỉnh, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh, Tòa án nhân dân tỉnh, Cục Thi hành án dân sự tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường cùng các ngành chức năng, địa phương có liên quan trong thời gian qua, đã có những quan tâm chỉ đạo, phối hợp chặt chẽ trong thực hiện nhiệm vụ, chất lượng công tác xét xử, kiểm sát và thi hành án hành chính ngày càng được nâng lên. Từ đó, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý hành chính nhà nước tại địa phương; tạo điều kiện thuận lợi cho người dân khởi kiện và tham gia tố tụng, bảo đảm sự bình đẳng giữa người dân với cơ quan công quyền trước pháp luật, bảo đảm dân chủ và công bằng xã hội.
Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh – Mai Văn Nhiều đề nghị, UBND tỉnh và các ngành, địa phương có liên quan thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các giải pháp, cam kết đã đưa ra tại phiên giải trình. Trong đó, UBND tỉnh cần tổ chức quán triệt, thực hiện và chỉ đạo thực hiện nghiêm túc, hiệu quả Luật Tố tụng hành chính, Nghị định số 71/2016/NĐ-CP ngày 01/7/2016 của Chính phủ và Chỉ thị số 26/CT-TTg ngày 15/11/2019 của Thủ tướng Chính phủ; khắc phục những tồn tại, hạn chế trong việc chấp hành pháp luật tố tụng hành chính và thi hành án hành chính tại các cơ quan, đơn vị, địa phương thuộc phạm vi quản lý. Chấp hành, chỉ đạo chấp hành nghiêm Điều 55, Điều 60 và Điều 78 Luật Tố tụng hành chính về trách nhiệm tham gia tố tụng, tham gia đối thoại, giải trình và cung cấp kịp thời, đầy đủ hồ sơ, tài liệu có liên quan đến quyết định hành chính, hành vi hành chính bị khởi kiện theo đúng quy định của pháp luật.
Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh – Mai Văn Nhiều phát biểu tại phiên giải trình
Đặc biệt, UBND tỉnh cần chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, người có thẩm quyền ban hành quyết định hành chính, thực hiện hành vi hành chính tuân thủ đúng quy định của pháp luật, nhất là trong các lĩnh vực dễ phát sinh khiếu kiện như đất đai, xây dựng, xử lý vi phạm hành chính; chủ động kiểm tra, rà soát, xử lý kịp thời các sai phạm trong việc ban hành, thực hiện quyết định hành chính, hành vi hành chính, bảo đảm quyền lợi và ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Đồng thời, nghiêm túc tổ chức thi hành, chỉ đạo thi hành dứt điểm các bản án, quyết định của Tòa án về vụ án hành chính đã có hiệu lực pháp luật nhưng chưa được thi hành xong, các bản án tồn đọng, kéo dài; xử lý hoặc đề nghị xử lý nghiêm trách nhiệm của cá nhân, tổ chức có vi phạm trong việc chấp hành pháp luật tố tụng hành chính và thi hành án hành chính theo quy định pháp luật.
Ngoài ra, Thường trực HĐND tỉnh đề nghị, UBND tỉnh và các cơ quan có liên quan theo chức năng, nhiệm vụ tập trung thực hiện mạnh mẽ, quyết liệt các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác xét xử và thi hành án hành chính trên địa bàn tỉnh như đã cam kết đưa ra tại phiên họp giải trình.
Đối với các Ban của HĐND tỉnh, các đại biểu HĐND tỉnh, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh – Mai Văn Nhiều đề nghị, chủ động theo dõi, giám sát UBND tỉnh và các cơ quan có liên quan thực hiện tốt các giải pháp, cam kết nhằm góp phần thực hiện tốt việc tuân thủ pháp luật khi giải quyết án hành chính, tạo môi trường bình an, an toàn, lành mạnh cho người dân và doanh nghiệp, bảo đảm trật tự xã hội và pháp chế xã hội chủ nghĩa, góp phần thúc đẩy phát triển KT-XH./.
Kiên Định