Phó Thủ tướng: Cần chủ động nguồn ngân sách ứng phó với hạn hán

Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải phát biểu chỉ đạo. (Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN)

Ngày 31/10, tại Hà Nội, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai tổ chức Hội nghị trực tuyến ứng phó hạn hán, xâm nhập mặn 2015-2016 do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino với sự tham gia của đại diện các Bộ, Ban, ngành liên quan và 63 tỉnh, thành phố trên cả nước. Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải chủ trì hội nghị.

Theo ông Hoàng Văn Thắng, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Phó Trưởng ban thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống thiên tai, năm 2015, do ảnh hưởng của hạn hán, gần 40.000ha phải dừng sản xuất do thiếu nước, diện tích cây trồng bị hạn lên tới 122.000ha và hàng chục ngàn người bị thiếu nước sinh hoạt.

Ảnh hưởng của hiện tượng El Nino cũng làm cho nền nhiệt độ tăng cao, thiếu hụt lượng mưa, là nguyên nhân gây ra hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn ở các khu vực Trung Bộ, Tây Nguyên, Nam Bộ và hiện tượng mùa đông ấm ở khu vực miền núi, Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ. El Nino đã ảnh hưởng đến Việt Nam từ cuối năm 2014 và có khả năng tiếp tục kéo dài đến đầu năm 2016.

Đối với hiện tượng El Nino, ông Hoàng Đức Cường, Giám đốc Trung tâm dự báo Khí tượng Thuỷ Văn Trung ương cho biết: Hiện tượng El Nino sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến nước ta, khả năng đạt cường độ của El Nino mạnh kỷ lục năm 1997 và năm 1998, kéo dài đến hết mùa Đông Xuân năm 2015, năm 2016.

Ngoài cường độ mạnh, nhiều khả năng El Nino năm 2014, năm 2016 sẽ trở thành một trong những El Nino kéo dài nhất trong khoảng 60 năm qua. Thống kê nhiều năm cho thấy trong các năm El Nino mạnh, nền nhiệt độ trung bình ở hầu hết các khu vực của nước ta có xu hướng cao hơn trung bình nhiều năm và xuất hiện nhiều hơn các kỷ lục về nắng nóng. Trong những tháng mùa đông, hiện tượng rét đậm - rét hại thường ít hơn trung bình nhiều năm và không kéo dài.

Mùa mưa đến muộn và kết thúc sớm, tổng lượng mưa phổ biến thiếu hụt so với trung bình nhiều năm ở các khu vực, đặc biệt là Trung Bộ, Nam Bộ và Tây Nguyên. Lượng mưa ở Trung Bộ có thể thiếu hụt đến 30-60% ngay trong những tháng mùa mưa và hạn hán nghiêm trọng thường diễn ra trên diện rộng trong mùa khô kế tiếp.

Ông Lưu Xuân Vĩnh, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Ninh Thuận, Trưởng ban chỉ đạo Phòng chống lụt bão và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh cho biết từ cuối năm 2014 đến nay, tình hình hạn hán của địa phương ngày càng gay gắt và diễn ra trên diện rộng.

Đây là đợt hạn hán khốc liệt nhất trong 10 năm trở lại đây trên địa bàn tỉnh. Tính đến ngày 29/10, lượng nước tích tại 20 hồ chứa trên địa bàn tỉnh chỉ còn 51,91 triệu m3/192,21 triệu m3 (tương đương mực nước cùng kỳ); lượng nước hồ Đơn Dương 137,56/165 triệu m3 (thấp hơn mực nước cùng kỳ 6,6 triệu m3).

Do đó, địa phương kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, các Bộ, ngành Trung ương hỗ trợ, giúp đỡ để giải quyết cho được bài toán về nước cho tỉnh luôn luôn khô hạn như Ninh Thuận. “Vấn đề đặt ra không chỉ là đầu tư hồ, đập mà quan trọng hơn là kết nối, điều tiết, phân bổ, quản lý, sử dụng nguồn nước trong phạm vi tỉnh, vùng cũng như trên toàn quốc” ông Vĩnh cho hay.

Ông Nguyễn Viết Hưng, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Nam Định cho rằng: Biến đổi khí hậu đã và đang ảnh hưởng đến Nam Định theo xu hướng nhiệt độ tăng từ 0,5-1 độ C, lượng sương mù và lượng mưa giảm, tần suất cũng như lượng mưa hàng tháng thay đổi. Các hiện tượng thời tiết cực đoan xuất hiện càng nhiều hơn như rét kéo dài hoặc nắng nóng bất bình thường ở vụ Đông Xuân đều làm cho mạ và cây lúa mới cấy sinh trưởng không bình thường.

Tại hội nghị, các địa phương như Đắk Lắk, Cà Mau, Nghệ An...cũng đã báo cáo những khó khăn sản xuất nông nghiệp và đời sống nhân dân do ảnh hưởng của EL Nino.

Phát biểu kết luận tại hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải đánh giá cao những phương án, giải pháp của các Bộ, ngành và các địa phương trong công tác ứng phó với hạn hán, xâm nhập mặn năm 2015-2016 do ảnh hưởng của hiện tượng EL Nino.

Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cho rằng, các Bộ, ngành cần tiếp tục đẩy mạnh truyền thông về hiện tượng El Nino để nhân dân hiểu rõ tầm quan trọng của việc tiết kiệm và sử dụng nguồn nước hiệu quả. Bên cạnh đó, ngành nông nghiệp tăng cường việc thực hiện điều hòa nguồn nước từ các nguồn thủy điện, thủy lợi và có các biện pháp tích trữ nước hiệu quả. Ngành điện lực hiện đã tăng nguồn sản xuất điện từ điện than, điện khí… để dành nước từ thủy điện phục vụ cho sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp.

Các địa phương cần sớm xây dựng kế hoạch ứng phó hạn hán và xâm nhập mặn trong đó ưu tiên vấn đề cân bằng nước theo vùng từ việc điều tiết nước từ hồ thủy lợi; tăng cường nguồn vốn dành cho việc khơi thông thủy lợi, nạo vét kênh mương, hồ chứa.

Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cũng đề nghị các địa phương cần chủ động sử dụng nguồn ngân sách địa phương ứng phó với hạn hán, xâm nhập mặn, không nên đợi nguồn kinh phí Trung ương rót về mới thực hiện. Những trường hợp cần ứng vốn Trung ương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch Đầu tư nhanh chóng phối hợp tính toán để trình Thủ tướng.

Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cho rằng, giải pháp căn cơ đối với hiện tượng thời tiết cực đoan do ảnh hưởng từ El Nino hiện nay chính là việc thay đổi cơ cấu giống, mùa vụ ứng phó với hạn hán và xâm nhập mặn. Ngành nông nghiệp và các địa phương cần chú trọng đến vấn đề cung cấp giống nhanh chóng đến nông dân.

Theo Phó Thủ tướng, nguồn nước cần được ưu tiên cho các mục tiêu: Sinh hoạt, dịch vụ, chăn nuôi gia súc, sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, sản xuất công nghiệp...Việc sử dụng công nghệ tưới nhỏ giọt cần được nghiên cứu kỹ lưỡng theo hướng giảm đầu tư bởi mức kinh phí 80 triệu đồng/ha đối với người nông dân là quá cao, dẫn đến việc khó áp dụng đại trà. Các Bộ, ngành liên quan cần quan tâm đến các vấn đề quan trọng khác như: phòng chống cháy rừng, bảo vệ môi trường, vệ sinh dịch tễ./. 

Thắng Trung/Vietnam+