Lần đầu một nhà văn Arab giành giải văn học Man Booker quốc tế

Nhà văn Jokha Alharthi. (Nguồn: EPA)
Sáng 22/5 (giờ Việt Nam), nữ văn sỹ người Oman, Jokha Alharthi đã vượt qua nhiều đối thủ nặng ký để trở thành chủ nhân của giải thưởng Man Booker Quốc tế năm 2019, với tác phẩm ''Celestial Bodies.''

Đây là lần đầu tiên giải thưởng văn học danh giá thế giới này được trao cho một tác giả người Arab.

''Celestial Bodies'' lấy bối cảnh trong ngôi làng al-Awafi của Oman, kể về những câu chuyện đời của ba chị em gái gồm Mayya - người đã kết hôn với con trai của một gia đình giàu có sau khi trải qua một chuyện đau lòng; Asma - người kết hôn vì nghĩa vụ và Khawla - đang chờ đợi một người đàn ông đã di cư sang Canada.

Chủ tịch Ban giám khảo Man Booker Quốc tế 2019, nhà sử học Bettany Hughes nhận định: “Thông qua những mô tả khác nhau về cuộc sống, tình yêu và những sự mất mát của con người, chúng ta hiểu về xã hội này với tất cả mọi cấp bậc, từ những các gia đình nô lệ nghèo đói nhất cho tới những người kiếm tiền thông qua sự thịnh vượng mới ở Oman và Muscat. Câu chuyện bắt đầu trong một căn phòng và kết thúc trong một thế giới. Chúng tôi cảm thấy mình đã tiếp cận được với những ý tưởng, suy nghĩ và trải nghiệm mà không thường được đề cập trong các tác phẩm tiếng Anh. Tác phẩm này trách mọi khuôn mẫu trong việc phân tích về giới và chủng tộc, về sự phân biệt xã hội và nô lệ. Có những bất ngờ trong quá trình đọc tiểu thuyết. Chúng tôi yêu thích Celestial Bodies vì điều đó."

Theo Chủ tịch Ban giám khảo B.Hughes, các thành viên giám khảo đánh giá cao “nghệ thuật tinh tế” trong tiểu thuyết của Alharthi. “Tác phẩm ít hoa mỹ hơn một số cuốn sách khác nhưng đầy chất thơ. Câu chuyện bắt đầu như một câu chuyện đầy kịch tính trong một thế giới huyền ảo, song với nhiều tầng triết lý, tâm lý và chất thơ, bạn bị cuốn vào những áng văn, thông qua mối quan hệ giữa các nhân vật. Câu chuyện này thúc giục chúng ta đọc theo một cách hơi khác."

''Celestial Bodies'' do nhà xuất bản Sandstone Press phát hành và đây là cuộc phiêu lưu đầu tiên vào nền văn học Arab của nhà xuất bản này. Cùng góp công đưa tác phẩm này vào ''bản đồ văn học thế giới'' còn có dịch giả-viện sỹ Mỹ Marilyn Booth.

Nữ văn sỹ Jokha Alharthi từng cho ra đời hai tiểu thuyết, tuyển tập truyện ngắn và một cuốn sách thiếu nhi. Các tác phẩm của cô đã được chuyển ngữ sang tiếng Đức, Italy, Hàn Quốc và Serbia. Alharthi hy vọng cuốn ''Celestial Bodies'' sẽ giúp “độc giả quốc tế khám phá ra rằng Oman có một cộng đồng viết lách tích cực và tài năng, những người sống và làm việc cho nghệ thuật của họ."

Man Booker Quốc tế là giải thưởng văn học quốc tế, được trao hai năm một lần cho một tác giả còn sống thuộc bất cứ quốc tịch nào, cho toàn bộ tác phẩm xuất bản bằng tiếng Anh hoặc có thể dịch sang tiếng Anh.

Giải Man Booker Quốc tế thành lập vào năm 2004 để bổ sung cho giải Man Booker danh giá - vốn chỉ vinh danh tác giả viết bằng tiếng Anh thuộc Khối Thịnh vượng chung Anh, Ireland và Zimbabwe.

Năm nay, lần đầu tiên các nhà văn nữ hiện diện mạnh mẽ tại Man Booker Quốc tế. Danh sách chung khảo mùa giải 2019 cho thấy sự thống trị của các nhà văn nữ, với năm tác giả nữ và nhóm dịch giả toàn nữ - một hiện tượng chưa từng có trong lịch sử giải thưởng này.

Theo báo The Guardian (Anh), điều này chứng tỏ tiếng nói của phụ nữ trong văn chương đã có sức nặng hơn, họ không còn là những thiểu số trong văn học nữa mà đã khẳng định được vị trí riêng cho bản thân.

Ngoài việc mang lại giá trị tiền thưởng lớn (50.000 bảng Anh - khoảng 64.000 USD), tiểu thuyết đoạt giải Man Booker Quốc tế còn chắc chắn sẽ trở thành sách bán chạy trong nhiều năm liền, cũng như đưa vị thế của nhà văn có sách đoạt giải được các nhà xuất bản săn đón./.

Theo TTXVN