Nguyễn Trung Trực (Anh chài Lịch)*

Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực

Quê nghèo dốc Sáu thôn Vĩnh Hội
Cát Hải vạn chài trải gió sương
Phù Cát ngàn trùng khơi biển lộng
Bình Định vô Nam vạn nẻo đường

Quê cha đất tổ miền gió cát
Định cư lập nghiệp trấn Phiên An**
Đất mới sinh ra người Hổ Tướng
Trung Trực anh hùng trải lá gan

Căm thù lũ giặc Phú Lang Sa
Chiêu mộ nghĩa quân cứu nước nhà
Kỳ Hòa thành trấn phò Trương Định
Quản cơ chống giặc quyết xông pha

Kỳ Hòa thất thủ cơn quặn thắt
Quản cơ binh đạo phải lui quân
Về lại Tân An bày thế trận
Diệt lũ hồng mao cứu dân lành

Trung Trực kiên cường gương dũng tướng
Đầu Vàm Nhựt Tảo đốt tàu Tây
Bừng lên ngọn lửa ran trời đất
Sáng rực phương Nam khí phách đầy

Cần Giuộc chiến công lưu sử sách
Nghĩa sĩ công đồn diệt Lang Sa
Cụ Đồ Chiểu viết bài văn tế
Não nùng ai oán khúc bi ca

Nhục thay hòa ước năm Nhâm Tuất
Ba tỉnh miền Đông mất từ đây
Phan Lâm ký kết đau Tổ quốc
Triều đình nhu nhược nỗi hận đầy

Phong chức Hà Tiên thành Thủ úy
Nhà Vua sắp đặt vị công thần
Người đi chưa đến thành đã mất
Triều đình hối thúc phải lui quân

Noi gương Trương Định không tuân lệnh
Về đất Sân Chim*** lập chiến khu
Hòn Chông căn cứ thêm vững chắc
Chuẩn bị thời cơ diệt quân thù

Trung Trực xuất kích từ Tà Niên
Dẫn quân đánh úp đồn Kiên Giang
Chiếm đồn giết giặc thu vũ khí
Nhân dân nổi dậy tiếng hô vang

Chiến công lừng lẫy Vàm Nhựt Tảo
Hỏa công rực lửa đốt tàu Tây
Kiên Giang đánh chiếm đồn binh giặc
Tập kích bất ngờ mưu lược thay

Lần đầu nghĩa quân ta đánh thắng
Chiếm ngay đồn giặc quả xuất thần
Ngay tại trung tâm đầu não Tỉnh
Vang danh Trung Trực chiến công thành

Giặc Pháp phản công hòng tiêu diệt
Nghĩa binh lui quân về Hòn Chông
Phú Quốc chiến khu xây dựng mới
Căn cứ Cửa Cạn núi Hàm Ninh

Giặc Pháp điên cuồng như quỷ dữ
Trả thù gây tang tóc đau thương
Thẳng tay bắn giết người vô tội
Khói lửa điêu tàn cảnh thê lương

Triều đình nhu nhược xin hàng giặc
Quan nha một lũ sớm đầu Tây
Bọn Tổng Đốc Phương, Huỳnh Công Tấn
Bè lũ Việt gian mặt rất dày

Chúng đem binh mã theo chân giặc
Về đất Kiên Giang truy nghĩa binh
Bức hại dân lành gây tội ác
Đầu rơi máu chảy ngàn sinh linh

Lãnh binh Tấn bày mưu tính kế
Bắt mẹ già và giết hiền thê
Con thơ mất mẹ nhờ bú thép
Rồi chết mỏi mòn trong bơ vơ

Giặc Pháp mạnh tàu đồng súng cối
Mã tà ma ní súng thần công
Chúng treo giải lấy đầu Trung Trực
Bao vây căn cứ để dụ hàng

Căn cứ Cửa Cạn chờ giặc tới
Với ba trại trong ba trại ngoài
Đốn gỗ trên rừng xây chiến lũy
Quân dân quyết chí thế trận bày

Giặc ra sức tấn công chiến lũy
Nhiều lần công phá song bất thành
Nghĩa binh dũng cảm phò Trung Trực
Chống giặc kiên gan quyết một lòng

Súng giặc nổ rền vang trời đất
Đại bác thần công bắn tơi bời
Vỡ tan chiến lũy quân tao tác
Ngay trận tiền máu chảy đầu rơi

Lui quân lên núi Hàm Linh
Nghe hồn nghĩa sĩ anh linh lệ trào
Cạn lương giặc truy gắt gao
Tuyệt đường thoát hiểm lao đao quân mình

Đầu rơi máu chảy cơn binh lửa
Uất hận trời Nam bao đắng cay
Cứu lấy mẹ già và binh sĩ
Trung Trực trói mình đau đớn thay

Huỳnh Công Tấn tấm gương ô nhục
Tên Lãnh binh phản nước hại dân
Đem tấc lưỡi dụ hàng Trung Trực
Khuyển mã sợ run trước Linh Thần

Sài Gòn khám tối ngục đề lao
Giam hãm đời trai đấng anh hào
Một võ tướng mới ba mươi tuổi
Khí phách ngang trời chí khí cao

Thống Đốc Nam Kỳ đến dụ hàng
Trung Trực hiên ngang đáp lời giặc:
“Tôi đã không cứu nguy được nước
Các ông hãy kết liễu đời tôi”

Giặc đưa Ông Trực về Rạch Giá
Để chém đầu thị chúng ra oai
Trời đất Kiên Giang ngày u ám
Gió thét gào mây phủ bi ai

Tà Niên bô lão rơi nước mắt
Tế sống vong linh Thượng Đẳng Thần
Chiếu bông chữ Thọ ngài sống mãi
Khóc anh hùng vị quốc vong thân

Bòn Tưa hung dữ tên vô lại
Giặc thuê thực hiện cuộc hành hình
Trung Trực hiên ngang nhìn thẳng mặt
Đao phủ rụng rời cả tay chân

Đầu rơi dũng tướng ôm trước ngực
Mắt trừng giặc Pháp lũ tay sai
Khí phách kiêu hùng chân trụ vững
Phi phàm cốt cách chí làm trai

Đất trời chứng giám gương trung liệt
Câu nói ngàn năm lưu sử xanh
"Đất này chưa hết cỏ non 
Thì người Nam quyết vẫn còn đánh Tây"

Rạch Giá Kiên Giang ngày tang tóc
Đầu rơi máu chảy khí phách thăng
Tỏa sáng trời Nam trang nghĩa dũng
Khóc hồn tử sĩ áng sao băng

"Hỏa hồng Nhựt Tảo oanh thiên địa
Kiếm bạt Kiên Giang khấp quỷ thần” ****
Trời Nam rực sáng gương tiết liệt
Tượng đài Trung Trực giữa lòng dân

Sanh vi tướng tử vi thần
Cầu vồng bảy sắc ánh hồng chói chang
Ngàn năm trung nghĩa đá vàng
Linh Thần Thượng Đẳng sắc ban phẩm ngời./.

Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ - Trương Hòa Bình, 18/10/2020

*Tên thật của Nguyễn Trung Trực là Nguyễn Văn Lịch

**Nay thuộc huyện Bến Lức, tỉnh Long An

***Sân Chim - An Biên, Kiên Giang

****Thơ Huỳnh Mẫn Đạt