Chủ động ứng phó hiện tượng El Nino

Những năm gần đây, nhiều người thường nhắc đến hiện tượng El Nino và những hậu quả của nó. Mùa khô đang đến, vấn đề này càng được quan tâm.

Theo các chuyên gia, El Nino là từ dùng để chỉ hiện tượng nhiệt độ nước biển bề mặt ở khu vực xích đạo trung tâm và phía Đông Thái Bình Dương cao hơn so với trung bình nhiều năm từ 0,50C trở lên, thường kéo dài từ 8-12 tháng, với tần suất lặp lại khoảng 3-4 năm 1 lần.

El Nino có thể gây ra những thay đổi lớn trong khí hậu toàn cầu, từ việc làm tăng nhiệt độ đến gây ra các cơn bão, lũ lụt, hạn, nóng bức và cháy rừng trên nhiều khu vực. Tác hại của hiện tượng El Nino rất lớn và phức tạp. Một số khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất là Đông Nam Á, Nam Mỹ, châu Phi và châu Úc.

Tại Việt Nam, El Nino thường gây ra mưa ít hơn bình thường và nhiệt độ cao hơn, khô hạn và thiếu nước cho các vùng trồng trọt. Từ đó, gây ra những thiệt hại lớn cho nền kinh tế, nhất là sản xuất nông nghiệp và thủy điện.

Theo các nhà khoa học, El Nino chính thức xuất hiện ở Việt Nam từ giữa tháng 6-2023. Dự báo, nếu El Nino tiếp tục kéo dài thì khả năng mùa khô năm 2023-2024 sẽ rất khốc liệt và gây ra nhiều tác động đến tình hình sản xuất, sinh hoạt của người dân.

Liên quan El Nino, hậu quả từ những đợt hạn, mặn xâm nhập luôn là bài học kinh nghiệm cho chúng ta. Đợt hạn, mặn năm 2015-2016 đã gây tổng thiệt hại về cây trồng tại Long An gần 195 tỉ đồng và 15.500 hộ dân ở vùng hạ của tỉnh thiếu nước sinh hoạt. Đợt hạn, xâm nhập mặn năm 2019-2020 gây tổng thiệt hại khoảng 57,5 tỉ đồng,…

Trước tình hình này, chuẩn bị nguồn nước phục vụ sản xuất, đời sống là một yêu cầu bức thiết và cực kỳ quan trọng. Chủ động ứng phó với El Nino, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch cấp nước an toàn, bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu khu vực nông thôn tỉnh Long An đến năm 2025. Mục tiêu của kế hoạch là thực hiện cấp nước an toàn, bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu; quản lý rủi ro và khắc phục sự cố có thể xảy ra từ nguồn nước, cơ sở xử lý nước và hệ thống truyền dẫn, phân phối nước đến khách hàng sử dụng; bảo đảm cung cấp nước liên tục, đủ lượng nước, duy trì đủ áp lực, chất lượng nước phù hợp quy chuẩn, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, giảm thiểu các bệnh tật liên quan đến nước, phòng ngừa dịch bệnh và phát triển KT-XH; giảm tỷ lệ thất thoát nước, tiết kiệm tài nguyên nước và bảo vệ môi trường.

Tỉnh phấn đấu đến cuối năm 2025 có 50% công trình cấp nước khu vực nông thôn cấp nước cho 300 hộ trở lên được lập và thực hiện kế hoạch cấp nước an toàn, có lộ trình từng năm. Tỷ lệ hộ dân nông thôn sử dụng nước sạch đến năm 2025 theo quy chuẩn hiện hành đạt 65%.

Theo kế hoạch, các sở, ngành, địa phương, tổ chức, cá nhân, cơ sở cấp nước tham gia đầu tư xây dựng và quản lý cấp nước nông thôn phải nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của nước sạch đối với đời sống con người và phát triển KT-XH; có hành động thiết thực để bảo vệ môi trường, bảo vệ nguồn nước, công trình cấp nước và sử dụng nước sạch tiết kiệm, hướng đến mục tiêu cấp nước an toàn, bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Nguồn nước, công trình cấp nước và quy trình sản xuất, hệ thống tuyến ống truyền tải, cung cấp nước sạch phải được giám sát nghiêm ngặt, liên tục để bảo đảm nguồn nước có chất lượng tốt nhất và tuyệt đối an toàn phục vụ đời sống, sinh hoạt của nhân dân. Mọi hành vi xâm hại gây ô nhiễm nguồn nước, mất an toàn trong sản xuất, truyền tải, cung cấp nước sạch phải được xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

UBND tỉnh chỉ đạo phải chú trọng nghiên cứu, xây dựng, hoàn thiện thể chế, tháo gỡ những vướng mắc, rào cản để huy động các nguồn lực, ưu tiên đầu tư công trình cấp nước an toàn có quy mô lớn, liên xã, liên huyện nhằm cung ứng đầy đủ, liên tục và bảo đảm chất lượng nguồn nước sạch phục vụ nhu cầu sinh hoạt của nhân dân, nhất là các khu vực khô hạn, thiếu nước, nhiễm mặn, vùng sâu, vùng xa, biên giới; đồng thời, bảo đảm yêu cầu xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật đi trước một bước, phục vụ phát triển KT-XH của địa phương.

Khắc phục những hậu quả do hiện tượng El Nino gây ra là nhiệm vụ hết sức quan trọng nhằm giảm thiểu những thiệt hại với sản xuất và đời sống. Trong các biện pháp để thực hiện thì ý thức đóng vai trò rất quan trọng. Đó là tiết kiệm và sử dụng hiệu quả nguồn nước để tránh bị thiếu nước; ứng dụng các biện pháp canh tác thích ứng với khô hạn hoặc mưa lớn để giảm thiểu những ảnh hưởng xấu; bảo vệ, phục hồi môi trường sinh thái để giữ cho các hệ sinh thái có thể tồn tại và phát triển.

Các ngành, các cấp cần chủ động xây dựng các phương án cụ thể để ứng phó với El Nino trong thời gian tới./.

Kim Quy