Nghị định 28/2020/NĐ-CP: Nghiêm khắc xử lý các hành vi trục lợi từ bảo hiểm xã hội

Cố tình trục lợi từ bảo hiểm xã hội

Mới đây, BHXH tỉnh lập biên bản vi phạm và trình UBND tỉnh ra quyết định xử phạt đối với 2 công ty (Cty) có hành vi chậm đóng BHXH và bảo hiểm y tế (BHYT) cho NLĐ. Cả 2 Cty đều có thời gian chậm đóng kéo dài khoảng 6 tháng, tới thời điểm BHXH kiểm tra, xử lý, với mức tiền chậm đóng lên đến hàng trăm triệu, thậm chí hàng tỉ đồng.

Nghị định 28/2020/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 15-4-2020. Tuy nhiên, từ đầu năm 2020 đến nay, do tình hình dịch Covid-19, Bảo hiểm Xã hội tỉnh tạm thời chưa tiến hành thanh tra, kiểm tra, nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp tập trung khôi phục sản xuất, vượt qua giai đoạn khó khăn (Ảnh minh họa)

Cụ thể, đến cuối tháng 11- 2019, Cty Cổ phần Phát triển sản xuất Chấn Hưng (huyện Đức Hòa) chỉ mới thực hiện đóng BHXH bắt buộc cho 136 lao động của đơn vị đến hết tháng 7-2019 và đóng bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) đến hết tháng 8-2019. Số tiền chậm đóng BHXH bắt buộc và BHTN đến cuối tháng 11-2019 tính cả tiền lãi là gần 500 triệu đồng. BHXH đã lập biên bản vi phạm; đồng thời có văn bản gửi UBND tỉnh ra quyết định xử phạt Cty. Kết quả xử phạt vi phạm hành chính trên 130 triệu đồng; đồng thời yêu cầu Cty hoàn tất nghĩa vụ đóng BHXH, BHTN đúng quy định.

Cũng với vi phạm tương tự, Cty Cổ phần Đầu tư và Phát triển hạ tầng 620 đã chậm đóng BHXH bắt buộc, BHTN cho 146 lao động với số tiền lên đến gần 3 tỉ đồng. Ngoài ra, Cty còn đóng BHYT không đủ số tiền phải đóng. Căn cứ các quy định của pháp luật, BHXH tỉnh đã trình UBND tỉnh ra quyết định xử phạt Cty trên 210 triệu đồng và yêu cầu đóng đủ số tiền BHXH, BHTN, BHYT chậm đóng, bao gồm cả tiền lãi.

Trưởng phòng Kiểm tra BHXH tỉnh - Dương Quang Hớn cho biết: các vi phạm về lĩnh vực BHXH rất đa dạng và tất cả đều được quy định cụ thể hình thức xử phạt. Năm 2019, các đơn vị, cá nhân vi phạm chủ yếu được xử lý theo Nghị định số 95/2013/ NĐ-CP và Nghị định 88/2015/ NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 95/2013/ NĐ-CP. Đến năm 2020, các hành vi vi phạm sẽ được xử lý theo Nghị định 28/2020/NĐ-CP. Được biết, Nghị định 28/2020/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 15-4-2020 và có nhiều điểm mới, bổ sung một số quy định về các trường hợp vi phạm khác nhau. Từ đầu năm 2020 đến nay, do tình hình dịch Covid-19, BHXH tỉnh tạm thời chưa tiến hành thanh tra, kiểm tra, nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp tập trung khôi phục sản xuất, vượt qua giai đoạn khó khăn.

Tuy nhiên, cũng không phải vì vậy mà các Cty, doanh nghiệp, người sử dụng lao động và NLĐ có thể cố ý tìm cách làm sai nhằm trục lợi từ BHXH. Những hành vi sai trái đều sẽ bị xử lý nghiêm minh với mức phạt không hề nhẹ.

Những điểm mới trong Nghị định 28

Nghị định số 28/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, BHXH, đưa NLĐ Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng được ban hành vào đầu tháng 3-2020, có hiệu lực ngày 15-4-2020. Văn bản quy định về hành vi vi phạm, hình thức xử phạt, mức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả, thẩm quyền xử phạt, thẩm quyền lập biên bản, thủ tục xử phạt vi phạm hành chính trong nhiều lĩnh vực, trong đó có BHXH.

Cụ thể, theo Nghị định 28/2020/NĐ-CP, người sử dụng lao động vi phạm quy định về đóng BHXH bắt buộc, BHTN có thể bị phạt tiền từ 5-10 triệu đồng nếu có hành vi không cung cấp chính xác, đầy đủ, kịp thời thông tin, tài liệu liên quan đến việc đóng, hưởng BHXH bắt buộc, BHTN theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, cơ quan BHXH.

Nếu không lập hồ sơ tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày giao kết hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc tuyển dụng doanh nghiệp, đơn vị có thể bị phạt từ 2-5 triệu đồng (Ảnh minh họa)

Phạt tiền từ 12-15% tổng số tiền phải đóng BHXH bắt buộc, BHTN tại thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính nhưng tối đa không quá 75 triệu đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau: Chậm đóng BHXH bắt buộc, BHTN; đóng BHXH, BHTN không đúng mức quy định mà không phải trốn đóng; đóng BHXH, BHTN không đủ số người thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, BHTN mà không phải trốn đóng.

Phạt tiền từ 18-20% tổng số tiền phải đóng BHXH bắt buộc, BHTN tại thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính nhưng tối đa không quá 75 triệu đồng đối với người sử dụng lao động không đóng BHXH bắt buộc, BHTN cho toàn bộ NLĐ thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, BHTN mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

Phạt tiền từ 50-75 triệu đồng đối với người sử dụng lao động có hành vi trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

Nghị định cũng buộc truy nộp số tiền BHXH bắt buộc, BHTN phải đóng đối với các hành vi vi phạm nêu trên. Buộc nộp số tiền lãi bằng 2 lần mức lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân của năm trước liền kề tính trên số tiền, thời gian chậm đóng, không đóng, trốn đóng.

Nếu không thực hiện, theo yêu cầu của người có thẩm quyền, ngân hàng, tổ chức tín dụng khác, Kho bạc Nhà nước có trách nhiệm trích từ tài khoản tiền gửi của người sử dụng lao động để nộp số tiền chưa đóng, chậm đóng và lãi của số tiền này tính theo lãi suất tiền gửi không kỳ hạn cao nhất của các ngân hàng thương mại nhà nước công bố tại thời điểm xử phạt vào tài khoản của cơ quan BHXH đối với những hành vi vi phạm quy định tại các khoản đã quy định ở trên từ 30 ngày trở lên.

Với những vi phạm quy định về lập hồ sơ để hưởng chế độ BHXH, BHTN, áp dụng phạt tiền từ 5-10 triệu đồng đối với người sử dụng lao động có hành vi làm giả, làm sai lệch nội dung hồ sơ BHXH, BHTN để trục lợi chế độ BHXH, BHTN mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự đối với mỗi hồ sơ hưởng BHXH, BHTN làm giả, làm sai lệch nội dung.

Ngoài ra, với vi phạm các quy định khác về BHXH, BHTN, Nghị định quy định phạt tiền từ 1-2 triệu đồng khi vi phạm với mỗi NLĐ, nhưng tối đa không quá 75 triệu đồng với người sử dụng lao động có hành vi không trả chế độ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được tiền do cơ quan BHXH chuyển đến.

Phạt tiền với mức từ 18-20% tổng số tiền hưởng BHXH bắt buộc của NLĐ mà người sử dụng lao động đã chiếm dụng tại thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính, nhưng tối đa không quá 75 triệu đồng với người sử dụng lao động có hành vi chiếm dụng tiền hưởng BHXH bắt buộc của NLĐ.

Phạt tiền từ 2-4 triệu đồng khi vi phạm với mỗi NLĐ nhưng tối đa không quá 75 triệu đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây: Không lập hồ sơ tham gia BHXH bắt buộc, BHTN cho NLĐ trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày giao kết hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc tuyển dụng; không lập hồ sơ hoặc văn bản đề nghị đúng thời hạn quy định; không giới thiệu NLĐ thuộc đối tượng quy định tại Điều 47 của Luật An toàn, vệ sinh lao động và Điều 55 của Luật BHXH đi khám giám định suy giảm khả năng lao động tại Hội đồng Giám định y khoa; không trả sổ BHXH cho NLĐ theo quy định tại khoản 5, Điều 21 Luật BHXH.

Phạt tiền từ 500.000-1 triệu đồng đối với người sử dụng lao động có hành vi, hàng năm, không niêm yết công khai thông tin đóng BHXH cho NLĐ do cơ quan BHXH cung cấp theo quy định tại khoản 7, Điều 23 Luật BHXH (điểm a, khoản 2, Điều 38)./.

Phương Phương (tổng hợp)