Các bài học từ Hiệp định Giơnevơ phục vụ tốt nhất sự nghiệp cách mạng trong tình hình mới

Quang cảnh Hội nghị Giơnevơ về Đông Dương Ảnh: Internet

Hội nghị Giơnevơ về Đông Dương khai mạc vào ngày 08/5/1954. Trải qua 8 phiên họp toàn thể và 23 phiên họp với hàng loạt cuộc tiếp xúc song phương và đa phương, Hiệp định Giơnevơ được ký kết vào ngày 20/7/1954 với các nội dung liên quan trực tiếp đến vận mệnh của dân tộc Việt Nam. Các nước tham gia Hội nghị Giơnevơ tôn trọng độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam, Lào, Campuchia; tuyệt đối không can thiệp vào nội trị các nước đó; ngừng bắn trên toàn bộ chiến trường Đông Dương; quân đội liên hiệp Pháp rút khỏi Đông Dương; vĩ tuyến 17 là giới tuyến quân sự tạm thời chia Việt Nam làm 2 vùng tập kết quân đội.

Hiệp định nói trên là thắng lợi vĩ đại của nhân dân ta. Đặt trong bối cảnh tình hình thế giới và so sánh lực lượng trong những năm 50 của thế kỷ trước, Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa mới chỉ gần 10 năm xây dựng, lại phải chống chọi với nhiều thù trong, giặc ngoài, kháng chiến chống một tên đế quốc to, với sự hậu thuẫn của đế quốc đầu sỏ, mới thấy hết giá trị và ý nghĩa to lớn của hiệp định trên. 40 năm giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước và hơn 30 năm thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, Việt Nam đạt nhiều thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Tuy nhiên, đất nước cũng đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức.

Nhìn lại những thắng lợi của đàm phán Giơnevơ cho chúng ta thấy đó là nền móng vững chắc cho ngoại giao Việt Nam tiếp tục tiến xa hơn trong thời gian tới. Hiện nay, khu vực Đông Nam Á là trọng tâm cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, việc hiểu rõ và thực hiện khéo léo, hiệu quả bài học này là rất quan trọng. Ứng xử của chúng ta phải bảo đảm lợi ích quốc gia, dân tộc, phù hợp với lợi ích chung, không bị lệ thuộc, nhưng vẫn thúc đẩy được quan hệ đa dạng, sâu sắc, hiệu quả và thực chất với các đối tác.

Ngày nay, yêu cầu thông tin đối ngoại ngày càng phong phú, đa dạng hơn, với mục tiêu: Giới thiệu rộng rãi hình ảnh Việt Nam hòa bình, thân thiện, hữu nghị, sẵn sàng là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế, nhiệm vụ xuyên suốt là kiên trì làm rõ lẽ phải và những quyền lợi chính đáng của ta phù hợp với sự quan tâm chung của thế giới, luật pháp quốc tế và những nguyên tắc ứng xử chung của nhân loại. Hiện nay, chủ quyền và quyền chủ quyền trên biển của Việt Nam đang bị xâm phạm; thế giới đang phê phán những hành vi kẻ cả, đơn phương dùng sức mạnh chèn ép các nước nhỏ ở biển Đông.

Nhìn nhận tình hình đó, khẳng định chính nghĩa thuộc về ta, ngoại giao cần tiếp tục phát huy bài học quan trọng khác được đúc kết trong 63 năm qua, đó là sự ủng hộ của dư luận quốc tế; Công tác thông tin đối ngoại phải được nêu cao và làm cho bạn bè quốc tế hiểu được sự chính nghĩa và lợi ích hợp pháp, chính đáng của dân tộc.

Hơn lúc nào hết, ngoại giao Việt Nam cần tiếp tục thấm nhuần và vận dụng linh hoạt, hiệu quả bài học “dĩ bất biến, ứng vạn biến”: Mềm dẻo, uyển chuyển, khôn khéo nhưng phải kiên định mục tiêu bảo vệ chủ quyền và lợi ích quốc gia, bảo vệ hòa bình, ổn định cho dân tộc, tạo nền tảng thuận lợi cho phát triển đất nước. Bài học về tăng cường thực lực của đất nước, tạo cơ sở vững chắc cho hoạt động đối ngoại, bảo vệ chủ quyền dân tộc, bảo vệ hòa bình và an ninh quốc tế.

75 ngày đêm với 31 phiên họp toàn thể, Hội nghị Giơnevơ về vấn đề Đông Dương là kết thúc chiến tranh, lập lại hòa bình ở Đông Dương. Với nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa: Hiệp định Giơnevơ buộc thực dân Pháp phải kết thúc chiến tranh, công nhận quyền dân tộc cơ bản của nhân dân Việt Nam; dẫu đất nước còn bị chia cắt nhưng có được một miền Bắc hoàn toàn giải phóng, làm cơ sở để xây dựng hậu phương lớn cho công cuộc kháng chiến về sau.

Lễ ký các bên tại Hội nghị Giơnevơ

Hiệp định Giơnevơ không chỉ là thắng lợi của nhân dân Việt Nam mà còn là thắng lợi của các nước xã hội chủ nghĩa và phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới. Việt Nam bước vào Hội nghị Giơnevơ trong tư thế của người chiến thắng. Bài học từ Hội nghị Giơnevơ là đừng bao giờ bị lệ thuộc, đánh mất tính độc lập, tự chủ nhằm bảo vệ các quyền dân tộc cơ bản, bảo vệ độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước. Các quyền trên là “bất biến”, với phương sách “ứng vạn biến”.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, Việt Nam hội nhập ngày càng sâu rộng, là bạn, là đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế. Sự hợp tác đa phương trở thành tất yếu trong việc giải quyết những vấn đề toàn cầu. Hội nhập quốc tế vừa là quá trình hợp tác, vừa đấu tranh và cạnh tranh, vừa có nhiều cơ hội, vừa không ít thách thức.

Để hội nhập thành công, Việt Nam đã và đang xây dựng, củng cố thực lực của đất nước về mọi mặt. Thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển; đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế; nâng cao vị thế của đất nước; vì lợi ích quốc gia, dân tộc, vì một nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa giàu mạnh; là bạn, đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế, góp phần vào sự nghiệp hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội trên thế giới. Phải thực hiện cho bằng được: “Kinh tế phải vững, quốc phòng phải mạnh, thực lực phải cường, lòng dân phải yên, chính trị - xã hội ổn định, cả dân tộc là một khối đoàn kết, thống nhất”.

Vì mục tiêu: “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, những bài học từ Hội nghị Giơnevơ 1954 vẫn còn nguyên giá trị trong thời kỳ đổi mới, phát triển và hội nhập quốc tế./.

Huỳnh Thị Thu Năm (Trường Chính trị tỉnh Long An)