Hoa súng và cơn bão

Có một dạo nọ, tôi thường nằm mơ thấy ba. Đêm nào cũng thế. Tôi thấy ba mình hiện ra với khuôn mặt nhân từ, mái tóc hoa râm, khi thì bơi xuồng đưa tôi đi trên dòng sông rộng nở đầy hoa súng, khi thì trở về từ đồng xa, mang cho tôi cái giỏ đựng đầy cá với cua đồng.

Những lần mơ thấy ba, tôi đều khản cổ gọi. Ba tôi không trả lời, chỉ cười thật hiền rồi từ từ bơi chiếc xuồng nhỏ sang ngang. Dòng sông trắng nước. Những cơn mơ của tôi cứ chập chờn, đứt quãng. Ba tôi chưa trở về.

Căn nhà nhỏ giữa cánh đồng mênh mông, nước bốn bề trắng xóa. Hoa súng tím vẫn nở đều, hương thơm thoang thoảng trong không gian. Tôi ngồi trong nhà nhìn ra, đợi ba. Tôi thèm vụng những buổi chiều có khói, ba sẽ bơi chiếc xuồng nhỏ của ba từ ngoài sông Cái về rồi í ới gọi tên tôi. Bữa cơm chiều cá kho rau luộc mà thấy lòng ấm áp.

*

Lần cuối cùng tôi thấy ba cười là buổi chiều có nắng. Hoa súng tím nở nhiều và đẹp hơn. Ba tôi thích hoa súng tím. Loài hoa không cần trồng cũng mọc đầy đồng ruộng, bung xòe như những đốm pháo hoa tôi thường thấy mỗi độ xuân về. Chiều đó, ba rủ tôi ra sau nhà ngắm hoa súng tím. Tôi ngồi tựa đầu vào vai ba. Vai ba mềm. Gió thổi hiu hiu khiến mắt tôi khép lại và tôi chìm sâu vào giấc ngủ. Tiếng ba khộc khạc khiến tôi giật mình. Mấy ngày qua, có cơn gió lạ thổi về đồng khiến tôi thấy da thịt mình se sắt. Tôi nhìn sang ba, chợt thấy thương ba quá. Trong nắng chiều, những sợi tóc bạc trên mái đầu ánh lên càng rõ hơn. Tôi nhìn thấy những nếp nhăn càng sâu hơn trên khuôn mặt của ba.

Trong căn nhà nhỏ dưới bóng cây sầu đâu liêu xiêu, cửa trước nhìn ra sông, cửa sau nhìn ra mênh mông đồng nước nở đầy hoa súng, tôi đã sống những ngày tháng êm đềm, hạnh phúc bên ba. Từ ngày mẹ rời khỏi cái xứ sở hắt hiu buồn này, một mình ba nuôi tôi khôn lớn. Những phức cảm của tuổi mới lớn khiến tôi trở nên thu mình và cô độc. Khi đó, ba vừa là ba nhưng cũng vừa là mẹ để gỡ rối những phức cảm trong tôi, đưa tôi trở lại với cuộc sống tràn đầy niềm vui và khao khát. Lớn lên bên ba, chưa một lần tôi nghe ba nhắc về mẹ. Hình bóng mẹ cũng mờ dần trong tâm trí tôi tự bao giờ. Mười bốn tuổi, tôi bắt đầu nhận thức được những điều thẳm sâu hơn trong chính con người mình, trong ba. Hoa súng vẫn nở đầy cánh đồng nước trắng. Ở cái tuổi đó, tôi nghĩ mình cần nên biết những điều mà bấy lâu nay mình chưa biết, nhất là về mẹ, và cuộc rời đi bí ẩn của mẹ tôi.

Lấy hết can đảm của tuổi mười lăm con gái, một buổi chiều nước mênh mông cánh đồng hoa súng, tôi vén mấy sợi tóc lòa xòa trước trán sang một bên, thì thào hỏi ba tôi:

- Không biết mẹ con giờ ở đâu,
ba ha?

Ba nhìn tôi. Mắt ba sâu thẳm. Ba nhìn theo hướng gió. Gió đưa hoa súng ngẩng lên khỏi mặt nước liêu xiêu một chiều, tưởng sẽ bứt khỏi thân cành để trôi theo con nước ràn rạt.

- Ba không rõ. Ngày đi, mẹ không nói với ba một lời.

- Một lý do cũng không nói, hả ba? - Tôi hỏi tiếp.

Ba hiền từ đáp:

- Ừ, không nói. Chắc vì... nơi này hiu hắt quá! Nơi này không hợp với mẹ con.

Tôi mếu máo nhìn ba:

- Ba ơi! Con muốn biết nhiều hơn về mẹ con. Ba nói cho con nghe về mẹ đi ba.

Nhìn tôi, có lẽ ba cũng hiểu rằng đã đến lúc tôi cần phải biết thêm về người đã đứt ruột đẻ tôi ra trong một đêm giông gió bời bời. Ba dẫn tôi đến góc nhà, chỗ cái tủ, lấy ra một tấm ảnh cũ. Trong ảnh là hình dáng mẹ tôi. Lần đầu tiên tôi trông thấy tấm ảnh đó, nước mắt tôi ứa ra, chảy dài trên má. Theo quán tính, ba tôi đưa bàn tay lên lau đi những giọt nước mắt của tôi. Ngắm mẹ qua ảnh đã hoen màu nhưng tôi cứ ngỡ mẹ đang đứng trước
mặt tôi, nói nói cười cười, tỏa hơi ấm bao phủ lấy tôi, đưa tôi vào cảm giác bình yên an trú. Tôi thấy mình giống mẹ như đúc. Ba nói đó là mẹ của những ngày chưa sinh tôi ra đời. Khi đó mẹ còn phơi phới, trẻ trung và lúc nào cũng nở nụ cười trên môi.

Nỗi nhớ người vợ cũ chợt dâng đầy trong tâm trí của ba tôi.

Cầm ảnh mẹ trên tay, bàn tay tôi run run, tôi bất chợt hỏi ba tôi rằng:

- Còn bây giờ mẹ con ở nơi đâu, ba có biết không ba?

Ba tôi lắc đầu:

- Ba không biết. Mẹ đi từ khi con mới chào đời.

Lặng đi trong khoảnh khắc, ba tôi trầm khàn nói tiếp:

- Nếu biết mẹ đi thì ba đã giữ lại rồi, con!... À, mà chắc gì đã giữ được? Khi một người đã muốn ra đi...

“Chắc gì đã giữ được khi một người đã muốn ra đi...” - Câu nói của ba như xát muối vào tim tôi. Trong thanh âm của gió xào xạc thổi vào mái lá gian bếp đằng sau, tôi nghe có tiếng nức nở trong tim mình và tiếng của mưa rơi trong lòng ba - cõi lòng mà bấy lâu ngỡ là chai sạn...

*

Xứ này vẫn thường có bão.

Ba nói sau ngày tôi chào đời ít lâu, một cơn bão lạ kéo tới ầm ầm, gió thổi đến làm gãy mấy cành sầu đâu lão.

Giờ thì bão cũng đang ầm ầm kéo đến. Từ chiều, các loa ngoài xã đã rỉ rả báo tin bão đến. Trong xóm, nhà nhà đã bắt đầu ràng rịt dây cột lại mái tôn, khuân những túi đất to chèn mái nhà để gió không giật bay tốc mái. Những ao cá được chắn lại bằng những tấm tôn vỡ. Hàng xóm réo nhau nhanh chân nhanh tay để kịp cơn bão về mọi thứ đã xong xuôi. Trong cuộc đua với bão, con người thường yếu thế.

Ba tôi trèo lên mái nhà xốc lại mái lá. “Trời còn nắng lắm!” - Tôi nói vậy. Ba cười: “Không nên chủ quan. Bão chẳng chừa một ai!”. Tôi đứng dưới bóng mát của cây sầu đâu quệt mồ hôi nhìn ba tôi lúi húi lợp từng tấm lá lên mái nhà liêu xiêu gió. Thấy tôi nhìn, ba cười. Ba tôi cười đẹp lắm! Nụ cười hiền cho tôi cảm giác ấm áp, bình yên. Trong căn nhà đơn sơ giữa cánh đồng bao giờ cũng mọc đầy hoa súng tím, tôi cặm cụi nấu cơm trong bếp. Những ngọn khói mỏng manh trắng muốt len lỏi theo từng khe lá vẩn lên trời. Từ nhỏ, tôi đã biết nấu cơm, lớn lên biết nấu thêm nhiều món ngoài cá kho, rau luộc. Ba khen ngon. Cũng chẳng biết ba khen thật hay để tôi vui lòng, điều quan trọng lúc này là phải cơm nước cho vững bụng trước khi cơn bão đến.

Chiều xế bóng, trời bắt đầu mưa. Mưa lâm râm. Rồi mưa nặng hạt, kèm theo gió giông và những đợt sấm sét rền trời. Chén bát còn nằm trong chậu đặt dưới giọt nước chảy xuống từ mái nhà. Rồi đêm chuyển bóng. Những hoa súng chìm trong màn đêm tăm tối. Gió từ đâu nổi lên, mưa trắng xóa cả một vùng nông thôn hiu hắt. Chúng tôi ngồi bên nhau trong căn nhà đang rung lên trong gió. Hơn một giờ sau, nước dâng trắng đồng. Những hoa súng rã tan trong cơn bão gió. Nước tràn lênh láng vào nền nhà. Phiến đất giữa đồng nước đã chìm trong biển nước. Một tiếng gầm vang lên, cây sầu đâu gãy đôi, phần ngọn cây đổ sập xuống căn nhà mong manh mà bao năm qua tôi và ba đã sống yên bình theo năm tháng. Tôi thét lên một tiếng thật to:

- Ba! Ba ơi... Nhà mình sập mất rồi!

Ba tôi trấn an:

- Nấp xuống gầm giường đi con. Không sao đâu!

Tôi sợ. Lần đầu tiên trong đời tôi chứng kiến cảnh đó. Nỗi sợ cùng với nỗi âu lo căn nhà mà chúng tôi vun vén đã không còn nữa, rồi cơn bão này biết bao giờ mới kết thúc đây. Tôi nắm chặt tay ba, cảm nhận được hơi ấm và mùi hương quen thuộc của ba, tôi cảm thấy mình yên tâm hơn chút ít.

Nhưng rồi cơn bão vẫn chưa qua. Khuya, bão càng to hơn. Nước đã dâng lên nửa người tôi. Trời tối đen và cả lẩn khuất trong làn nước huyền hoặc. Căn nhà của tôi giờ chỉ còn màn trời chiếu nước, không còn một chỗ khô khan. Tôi áp má mình sát vào gò má xù xì của ba tôi, thều thào:

- Ba ơi! Ba có lạnh không ba?

- Không, con gái. Ba chịu được. Ráng lên con, chút nữa bão sẽ đi qua, nước sẽ rút...

Tôi “dạ” trong sức tàn lực kiệt.

Mà cơn bão chưa qua...

Nước lũ từ thượng nguồn đổ về ầm ầm, tưởng sẽ bứng hẳn ngôi nhà xiêu vẹo của chúng tôi lên rồi đổ về con sông Cái đang cuộn xoáy như có loài thủy quái ẩn mình. Khoảnh khắc nước cứ xô đẩy tôi một cách dữ dội như đan tâm cắt đứt tôi và ba và gốc sầu đâu trơ trọi giữa đồng nước trắng. Trong vô thức, tôi thấy ba đỡ tôi lên tấm ván trôi lênh đênh trên mặt nước, kẹt giữa ngã ba cây sầu đâu gãy. Đầu tôi ngả lên vai ba, còn ba đứng trong nước dùng chút sức lực cuối cùng che chở cho tôi mơ màng giấc ngủ.

- Ngủ đi con! Lát nữa, bão sẽ đi qua...

Tôi thiếp đi, mặc cho gió mưa, cho nước cuộn xoáy ràn rạt như những kẻ điên cuồng đang xông vào phá vỡ sự bình yên của chúng tôi.

Và tôi mơ thấy mẹ đang đứng trên mặt nước trắng nhìn tôi. Tay mẹ cầm một bông hoa súng tím...

- Mẹ ơi! Mẹ... - Môi tôi mấp máy.

Tôi thấy mình được nâng lên không trung bởi một lực nào đó, đi về phía mẹ. Mẹ tôi hiền lành và đẹp như hoa súng tím. Mẹ dang tay đón lấy tôi, để tôi khóc cho trọn vẹn những cay đắng tủi hờn rồi lại êm đềm trong vòng tay nâng niu của mẹ...

Còn nước lũ đã cuốn trôi ba tôi đi mất rồi...

*

Nhiều lần tôi lang thang trên cánh đồng nước trắng tìm ba nhưng không thấy. Câu nói cuối cùng của ba với tôi là “Ngủ đi con! Lát nữa, bão sẽ đi qua”. Lời ba nói không sai. Cơn bão nào rồi cũng sẽ trôi qua. Nhưng biết rằng nó có cuốn mất đi một ai thân yêu nhất của cuộc đời mình, ném về cho mình những nỗi đau không mong muốn?!

Tôi mơ thấy ba, thấy mẹ. Tự nghĩ rồi giấc mơ mãi vẫn là giấc mơ.

Ba tôi đâu? Mẹ tôi đâu? Cánh đồng nước không màu...

Hoa súng tím vừa trỗi dậy sau bão.

Hàng xóm, người thì bảo: “Ba tôi trôi về sông Cái, ra cửa biển”, người thì an ủi: “Chắc ba tấp vào một bờ bến nào đó xa xôi”...

Chiều nay, nước hiền hòa. Cơn bão đã đi qua như lời ba tôi nói. Hoa súng tím đẹp và thơ mộng, tô điểm cho cánh đồng thêm duyên dáng. Tôi ôm di ảnh của ba men theo bờ sông Cái đi về phía biển. Nhìn về phía ấy, tôi thoáng thấy một cột nước trắng dựng đứng lên khỏi mặt biển. Cột nước ấy to lắm, dựng lên rồi đổ ập xuống trước mặt tôi. Tôi mơ hồ thấy trên dòng sông Cái thân quen này hình ảnh chiếc xuồng nhỏ lênh đênh, trên chiếc xuồng là ba tôi đang chở về cho tôi những mùa hoa súng tím...

Tôi cất tiếng gọi:

- Ba ơi! Ba...

Và tôi thấy ba cười.

Tôi biết ba sẽ về với tôi. Ba sẽ về... Chắc chắn thế!

Hoàng Khánh Duy