Hiện nay, tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy trong thanh, thiếu niên diễn biến phức tạp. Lực lượng chức năng liên tiếp đấu tranh, phát hiện, bắt giữ nhiều đối tượng buôn bán, sử dụng trái phép chất ma túy. Điều đáng nói những đối tượng này tuổi đời còn rất trẻ, thậm chí có những đối tượng còn đang trong độ tuổi ngồi trên ghế nhà trường. Đây thực sự là hồi chuông báo động về tình trạng trẻ hóa đối tượng mua bán, sử dụng trái phép chất ma túy.
Những năm qua, Đảng, Chính phủ có nhiều chỉ thị, nghị quyết, chương trình quốc gia về công tác phòng, chống ma túy và có nhiều văn bản chỉ đạo thực hiện. Về phía tỉnh Long An, lãnh đạo tỉnh, ban, ngành, địa phương cũng phát động phong trào phòng, chống ma tuý, tệ nạn xã hội gắn với cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”; đồng thời, xây dựng chương trình, kế hoạch, giải pháp phòng, chống tệ nạn xã hội nói chung và tệ nạn ma túy nói riêng trong thanh, thiếu niên.
Tuy nhiên trên thực tế, tình trạng thanh, thiếu niên sử dụng trái phép chất ma túy vẫn còn diễn biến phức tạp. Bởi nhận thức của thanh, thiếu niên về hiểm họa và tác hại của ma túy còn rất hạn chế. Bên cạnh đó là tâm lý tò mò, thích khám phá, tìm cảm giác mới lạ nên dễ bị các đối tượng xấu dụ dỗ, lôi kéo sử dụng ma túy. Theo thống kê, hiện nay, toàn quốc có trên 220.000 người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý; trên 60% số người sử dụng chất ma túy lần đầu ở độ tuổi từ 15-25, trong đó có nhiều học sinh, sinh viên.
Chỉ tính riêng từ ngày 15/12/2020 đến ngày 14/5/2023, toàn quốc phát hiện, bắt giữ 136.336 đối tượng là thanh, thiếu niên phạm tội, trong đó, tội phạm về ma túy chiếm 31,9%. Đáng chú ý, số người nghiện, người sử dụng ma túy tổng hợp, sử dụng đồng thời nhiều loại ma túy có xu hướng gia tăng, chiếm trên 50%, nhất là trong thanh, thiếu niên, khó kiểm soát, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh tội phạm và vi phạm pháp luật. Đây là những con số đáng báo động, nếu chúng ta không có giải pháp ngăn chặn kịp thời thì hệ lụy đối với thế hệ tương lai của đất nước rất đáng lo ngại.
Để phòng ngừa tội phạm này ở lứa tuổi vị thành niên, cần có sự gắn kết chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường, xã hội để giáo dục, định hướng các em nhận thức đúng và có hành vi phù hợp. Các bậc phụ huynh cần gần gũi, chia sẻ những tâm tư, tình cảm, uốn nắn kịp thời những suy nghĩ và hành vi lệch lạc của con em mình. Các đoàn thể cần có những giải pháp thiết thực lôi cuốn các em tham gia các hoạt động bổ ích ngay tại cộng đồng. Các trường học cần trang bị kiến thức, kỹ năng sống, giúp thanh, thiếu niên có sức đề kháng trước những tệ nạn xã hội.
Mặt khác, các cơ quan chức năng cần thường xuyên kiểm tra, giám sát, xử lý những biểu hiện phức tạp về tệ nạn xã hội, gây tác động xấu đến thanh, thiếu niên. Đầu tư kinh phí, cơ sở vật chất cho công tác phòng, chống ma túy, công tác cai nghiện và đấu tranh với tội phạm ma túy. Tăng cường quản lý các cơ sở kinh doanh dịch vụ như khách sạn, nhà nghỉ, nhà trọ, quán karaoke,... để phòng ngừa và kịp thời phát hiện, ngăn chặn tội phạm lợi dụng tổ chức mua bán, vận chuyển và sử dụng trái phép chất ma túy.
Tăng cường đấu tranh triệt xóa, không để hình thành mới các điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy gây bức xúc trong nhân dân. Tổ chức các đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm về ma túy; đưa ra truy tố, xét xử các vụ án về ma túy để nâng cao hiệu quả tuyên truyền pháp luật và răn đe các đối tượng phạm tội. Phát động phong trào toàn dân phát hiện và tố giác tội phạm ma túy.
Quan trọng nhất là mỗi thanh, thiếu niên cần có nhận thức đầy đủ về tác hại của ma túy để tuyệt đối tránh xa, không sử dụng dù chỉ một lần. Để làm được điều này, cần đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục giúp thanh, thiếu niên nâng cao nhận thức pháp luật, hiểu rõ tác hại của tệ nạn ma túy; gắn công tác phòng, chống ma túy với giáo dục đạo đức, giới tính và kỹ năng sống cho thanh, thiếu niên; đồng thời, tăng cường hoạt động văn hóa, thể thao, vui chơi, giải trí lành mạnh, bổ ích đối với thanh, thiếu niên.
Ma túy là thuốc độc đối với xã hội, đất nước, đặc biệt là với thanh, thiếu niên, học sinh, thế hệ tương lai của nước nhà. Trước sự “tấn công” của ma túy trong giới trẻ, chúng ta cần hành động ngay, không được chậm trễ./.
Thanh Tuyền