Nghề

Ảnh: Internet

Chiếc ghe dừng lại trước nhà, người đàn ông có khuôn mặt lang ben ăn gần hết tuột xuống sông nói với lên bờ:

- Chủ nhà ơi, cho tui xin mót nhau trâu(*) dưới bến này nha.

Con Rớt ngồi trên cầu gật đầu cái rụp mà chẳng hề để ý gì đến động tĩnh của tôi. Người đàn ông cũng chỉ hỏi cho có lệ rồi lại bắt tay vào công việc của mình, vì cứ độ chừng nửa tháng, người đàn ông đó lại tấp ghe vào hỏi xin mót nhau trâu quanh cái ghe mục trước nhà. Nghề mót nhau trâu bán cho chủ vuông tôm chẳng có là bao nhưng cũng đỡ được phần nào cho người không có miếng đất cắm dùi giữa những ngày thất sở. Con Rớt ngồi trên cầu sàn lãn quẫy nước sông, miệng hát vu vơ bỗng đứng bật dậy, chống nạnh nhìn về phía người đàn ông luôn cúi mặt.

- Tui nghe đồn ông thích má tui.

Người đàn ông tháo dây, leo lên ghe giật máy chạy đi mất. Khói từ cái máy xập xình đâu có làm mờ dáng hình của người đàn ông trốn chạy.

Tôi nhìn con Rớt lắc đầu.

- Chuyện người lớn, em biết gì mà nói!

Con Rớt nhìn tôi tỏ vẻ không hài lòng.

- Ai biểu ổng nhát khít làm gì. Thương thì nói đại ra đi. Lòng vòng chi cho thiên hạ đồn rồi mắc cỡ. 

Từ hồi ba con Rớt mất, má nó mở quán cà phê, buôn bán đắp đổi qua ngày. Người đàn ông mót nhau trâu vẫn thường đậu ghe lại, đứng cúi mặt trước nhà, miệng thều thào “bán cho tui gói thuốc”. Mà chẳng bao giờ thấy ông hút thuốc.

*
*      *

Má con Rớt sinh nó vào một ngày mưa như trút. Chiếc đò dọc được phủ kín bằng tấm cao su vẫn không thể nào gói được tiếng la khóc của má nó. Chủ đò dọc cứ nhấp nhổm ngó vào trong khe hở nhỏ, coi thái độ ông chồng. Hai người đàn ông lóng ngóng nhìn nhau trong màn mưa trắng xóa. Ba con Rớt thiếu điều muốn quỳ xuống mới làm lay động được ông chủ đò dọc, chở vợ đi đẻ. Người ta thường nói, xui nào bằng xui chở đàn bà đi đẻ. Đứng bên ngoài phòng sinh, ba con Rớt đứng ngồi không yên. Y tá hết chạy vào rồi lại chạy ra, không ai chú ý đến sự hiện diện của ông chồng với vẻ mặt đầy lo lắng. Ông chồng gục xuống khi tiếng khóc cất lên hòa vào tiếng mưa xối trên hàng mái tôn cũ mục. Tin con Rớt đẻ ngược lan khắp xóm, người ta ném vào đứa trẻ vừa thấy mặt trời những lời lẽ sâu cay: 

- Con Lến ăn không nói có nên mới đẻ ngược vậy. Lúc đó bầu không lo tu cái miệng, bô lô ba la chuyện làng chuyện xóm làm chi...

Đám cỏ ngoài ngã tư ngã rạp hằn lên dấu ngồi lồi lõm, gió từ những chiếc nón lá của gánh đàn bà trong xóm mang mớ lời đi xa đến thẳng tai người. Má con Rớt nghiến răng kèo kẹo trong lúc dỗ con ngủ. Má con Rớt trở thành “điển tích” trong việc dạy đàn bà có thai trong xóm. Câu nói dài ngắn khác nhau nhưng đủ làm dày thêm nỗi đau của người trong cuộc. 

Năm con Rớt hết đái dầm, ba nó xuyệc chuột bị điện giật chết. Má nó xỉu lên xỉu xuống nên đâu để ý đến mớ lời bị khói nhang làm bạt lại phía sau: 

- Thứ đàn bà nói tiếng đàn ông, không sát chồng cũng ganh con!

Con Rớt lớn lên cùng thứ lời nói mang hình móc câu sẵn sàng găm vào lòng người, tươm máu. Khác với má, nó chẳng bao giờ chửi lại với bất cứ ai ném vào nó những lời cay nghiệt. Nó nhìn tôi cười:

- Kệ, ai có sức thì nói. Mình có bụm miệng người ta lại được đâu. Chửi chi cho tốn hơi.

Con Rớt vẫn thường tạt qua nhà tôi, ngồi nói chuyện năm sông, bảy núi. Những câu chuyện rời rạc, chắp vá vào nhau. Tự dưng tôi thấy tuổi thơ của con Rớt bị sứt mẻ đi mấy phần. Chiều nào nó cũng loay hoay bên cái cầu sàn lãn ngó đám bạn tắm sông, thả diều. Con Rớt từ chối mọi cuộc rủ rê của đám bạn, vì một chiều buồn buồn má thằng Đất lôi nó ra “dợt” vài cây khi bắt gặp nó chơi với con Rớt. Thành ra, con Rớt cứ đứng từ xa nhìn đám bạn hồn nhiên như sông nước ngoài kia. 

*
*      *

Không biết từ đâu mà người ta tin vào việc cái đứa đẻ ngược có thể vuốt xương bị mắc ở cổ xuống một cách ngon lành nên hễ trong xóm có ai bị mắc xương đều tìm ngay đến con Rớt nhờ nó vuốt giùm. Con Rớt mặt vẫn dửng dưng:

- Hết chuyện, tin vào mấy thứ tào lao.

Đám trẻ ăn uống vội vàng mắc xương thường nuốt trọng nắm cơm nguội rồi đến nhờ “bà thầy” vuốt cho xuống. Cái xương cá mắc ở cổ còn rơi xuống sau những lần đè nén, vậy mà cái gai trong lòng người sao đè hoài không chịu xuống. Con Rớt bị thím Tư chửi không biết tàu ghe nào chở cho hết, khi một bữa thằng Tèo bị mắc xương, con Rớt vuốt cho, về đến nhà, cổ nó bị trầy một đường dài rướm máu. Thím Tư nói con Rớt thù hằn cá nhân nên mới hại con Thím. Hỏi ra mới biết, thằng Tèo chui vô bụi lùm hái bình bát bị cây quẹt vào. Thím Tư cười:

- Về nó có nói đâu?

Buổi chiều mưa lất phất, con Rớt ngó ra sông. Lâu rồi không thấy người đàn ông mót nhau trâu lại bến, cũng không thấy ông tạt qua nhà mua gói thuốc với chút ngượng ngùng. Con Rớt thở dài, chắc ổng nghe má nó tuổi Dần, số sát chồng nên chạy mất… ghe.

Đoạn đường về nhà nội con Rớt bị mấy bụi cây mọc um tùm che mắt. Lâu lâu đi lại thấy một sự đổi thay đến bất ngờ. Mà lòng bà nội con Rớt đâu có bớt đi nỗi đau mất con. Hôm đám cưới, bà Mười còn xắn quần lên rượt theo cản đứa con trai ngỗ nghịch. Bà sẵn sàng bỏ của để ngăn đứa con trai thoát khỏi tai ương với con vợ tuổi Dần mà thằng con trai cứ cứng đầu không chịu nghe lời. Bữa bà ôm xác đứa con trai khóc ngất, ánh mắt đăm đăm nhìn về phía con dâu tuổi Dần, ẵm đứa cháu tuổi Dần. Kỵ cỡ đó sao con bà không chết cho được? 

Con Rớt về nội trong sự ghẻ lạnh đến tê người. Sự tồn tại của nó còn thua con mèo mun mà bà nội nó thường ẵm trên tay. Má nó thề không về, từ bữa hạ huyệt ba nó, bà nội cầm di ảnh chỉ thẳng vào mặt má nó:

- Tại mày mà con tao mới chết.

Câu nói đó dường như rớt lại xuống đất, mọc rễ cắm sâu vào đất.

*
*      *

Sau một hồi lặng thinh, con Rớt đưa bàn tay lên nhìn, miệng thều thào:

- Nữa không biết số em có phải đi xin ăn như người ta nói không?

- Ủa, sao em nói tin chi mấy chuyện tào lao đó mà?

Con Rớt bỏ về nhà, tiếng gió vẫn âm âm sau bờ lá.

- Bà nội em đi coi thầy rồi.

Ngọn gió giật mình thổi xiết, mang theo chút hương đồng ngai ngái. Dáng con Rớt đã khuất sau rặng bần già xơ xác. Bàn tay lành lặn cầm nắm cái gì cũng chặt, chỉ có những tiếng người làm nó mềm nhũn ra. Con Rớt thường bỏ ngoài tai mình tất cả những gì người trong xóm nói xấu về nó. Nhưng lần này, bà nội nó nói chắc như đinh đóng cột. Hệt như cái lần bà cản ba nó. Con đường về nhà nội chắc ngày một xa hơn.

*
*      *

Bữa thím Lến vớt con Rớt với thằng Tèo dưới sông lên, thím Tư còn bận ngồi trước nhà nói chuyện “thiên đình”. Thím Lến chỉ la lên được một tiếng rồi nhào xuống sông lôi hai đứa với cái bụng óc ách nước lên bờ. Thằng Tèo nằm xụi lơ, gương mặt trắng bệch chẳng còn chút máu. Thím Lến với con Rớt ép ngực một hồi thằng Tèo mới mở mắt ra nhìn. Vừa thấy thằng Tèo nhúc nhích, má con con Rớt ôm nhau khóc mướt. Đoạn thím Lến đánh vào mông con Rớt hàng xóm đã bu quanh hai bên bờ sông. Nước mắt đâu có tan đi lúc thím đưa roi lên đánh.

- Mày có bề gì, tao biết sống với ai đây? 

Con Rớt nép vào lòng thím Lến. Dù lằn roi kia vẫn còn hằn trên thịt da nó. Người trong xóm lại xì xầm chuyện “bà Thủy” bắt con nít đi. Đoạn sông cạn èo mà lâu lâu lại có đứa chết đuối. Má thằng Tèo vừa mở miệng cười đã kịp méo đi khi thấy thằng con nằm xụi lơ. Má con Rớt dẫn nó về nhà, bỏ lại phía sau tiếng xì xầm như nối dài nhau bất tận.

Cả xóm chưng hửng khi thấy trái banh trôi lơ lửng dưới sông. Lúc đi ngang cầu, thằng Tèo để trái banh rớt xuống nước. Nó lấy cây vói ra vớt trái banh, làm cả người ngã nhào xuống nước. Chẳng chút nghĩ ngợi, con Rớt nhảy xuống sông vớt nó. Hai đứa cọ quậy, vùng vẫy một hồi mà chẳng thấy bờ. Thằng Tèo cứ ghì chặt con Rớt không buông, đến lúc má con Rớt nhào xuống lôi hai đứa vào bờ thì đứa nào đứa nấy đã uống nước no nê, mắt đỏ ngầu. Thím Tư thập thò một lúc mới vào được đến nhà con Rớt, thím Lến làm mặt lạ như không hề thấy sự tồn tại của thím Tư. Thằng Tèo chìa tay đưa bụi bông súng về phía con Rớt, để mặc cho má nó ngọng nghịu bên hàng ba.

- Bông súng non ngon lắm. Chấm mắm kho, ngon hết sẩy!

Thằng Tèo nắm tay con Rớt chạy về phía cánh đồng. Dáng hai đứa trẻ khuất dần theo ngọn khói đốt đồng mờ nhạt, chỉ có tiếng cười còn ở lại dội vào lòng người khôn nguôi. Chiều đó, má con Rớt và thím Tư ngồi lại với nhau rất lâu. Những tiếng sụt sùi xuyên qua vòm lá, đi qua từng nóc nhà. Hai người đàn bà tựa vào nhau, hoàng hôn đổ dài cả mặt sông. Bữa đó, con Rớt về nhà muộn lắm. Phía trong nhà, có một dáng người đàn ông rất quen. Người đàn ông sẵn sàng bán chiếc ghe, leo lên bờ bưng cà phê, bỏ ngoài tai sự đầm đìa nghi kỵ. Nghe đâu, người đàn ông ấy cũng tuổi Dần…/.

Nguyễn Chí Ngoan

(*) Nhau trâu: Thường bám vào cây, tàu ghe dưới sông, thường được lấy về làm mồi cho cua.