Quan trắc, kiểm soát chặt chẽ môi trường không khí

Long An thuộc Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Số lượng nhà máy, cơ sở sản xuất công nghiệp ngày càng gia tăng. Đi đôi với phát triển cơ sở sản xuất là phát triển kết cấu hạ tầng, mật độ dân cư gia tăng làm cho mật độ giao thông gia tăng theo. Đây là những nguyên nhân chính gây ảnh hưởng đến chất lượng môi trường không khí.

Vì vậy, quan trắc đánh giá hiện trạng môi trường không khí là nhiệm vụ cấp thiết nhằm cung cấp cơ sở khoa học cho việc thực hiện các giải pháp nhằm hạn chế giảm thiểu ô nhiễm không khí. Thông qua báo cáo chất lượng quan trắc không khí giúp các nhà quản lý môi trường tại địa phương đề ra các chính sách để kiểm soát chặt chẽ các nguồn thải; đồng thời, có giải pháp cải thiện chất lượng môi trường sống, bảo đảm phát triển KT-XH mang tính bền vững cao.

Sở Tài nguyên và Môi trường giao Trung tâm Phát triển quỹ đất và Dịch vụ tài nguyên, môi trường thực hiện công tác quan trắc chất lượng môi trường không khí tại các khu, cụm công nghiệp (K,CCN), các khu dân cư, đô thị, tuyến giao thông chính trên địa bàn toàn tỉnh.

Trong năm 2023, việc thực hiện quan trắc chất lượng không khí trên địa bàn tỉnh bảo đảm đúng tần suất, thời gian. Công tác kiểm soát chất lượng trong quan trắc và phân tích luôn bảo đảm theo hướng dẫn của Thông tư số 10/2021/TT-BTNMT, ngày 30/6/2021 của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Theo Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất và Dịch vụ tài nguyên, môi trường - Quách Cao Minh, tần suất quan trắc không khí trong năm 2023 là 6 đợt vào các tháng: 3, 4, 6, 8, 10, 11. Mỗi đợt quan trắc, Trung tâm đã thực hiện lấy mẫu 70 điểm và được chia thành 5 nhóm. Cụ thể, các K,CCN 37 vị trí; khu dân cư 18 vị trí; giao thông 8 vị trí; bãi rác 3 vị trí; nền 4 vị trí. Các điểm, trạm quan trắc môi trường không khí được bố trí tại những nơi phù hợp.

Theo kế hoạch quan trắc chất lượng môi trường tỉnh giai đoạn 2021-2025, các thông số quan trắc không khí bao gồm: Tốc độ gió, nhiệt độ, độ ẩm, tiếng ồn. Các thông số lấy mẫu và phân tích khác như lưu huỳnh đioxit (SO2), nitơ đioxit (NO2), cacbon monoxit (CO), bụi lơ lửng tổng số (TSP), chì (Pb).

Ngoài ra, đối với khu vực CCN Lợi Bình Nhơn, khu vực KCN Đức Hòa I, khu vực KCN Tân Đức, Hải Sơn, khu vực KCN Thuận Đạo, Nhựt Chánh, CCN Long Định - Long Cang, khu vực KCN Đức Hòa II sẽ quan trắc thêm các thông số đặc trưng của khu vực như NH3, H2S, Phenol, Benzen, Toluen, Xylen.

Qua kết quả quan trắc các đợt trong năm 2023 cho thấy, nồng độ bụi, mức ồn tại tất cả các vị trí quan trắc ở 9 K,CCN trên địa bàn tỉnh đều đạt quy chuẩn và có sự dao động tăng giảm qua các đợt quan trắc trong năm. Nồng độ Phenol, Benzen, Xylen và Toluen tại đa số các vị trí không phát hiện. Ngoại trừ vị trí khu vực giai đoạn 2 KCN Thái Hòa (phía Nam đường 36m) có nồng độ Toluen vào tháng 10/2023 là 22,2µg/nm3.

Đối với môi trường nền, qua quan trắc cho thấy mức ồn giữa các đợt nhìn chung khá tương đồng nhau. Nồng độ bụi, CO, SO2, NO2 tại các điểm quan trắc có dao động tăng giảm nhưng đều đạt QCVN-05. Các thông số gây mùi hôi như NH3 và H2S đợt này tại hầu hết các các vị trí quan trắc đều không phát hiện, ngoại trừ nồng độ NH3 tại xã Bình Thạnh, huyện Mộc Hóa (MTN-01) trong đợt quan trắc tháng 3/2023 vượt quy chuẩn 1,1 lần; nồng độ H2S tại vị trí xã Bình Thạnh, huyện Mộc Hóa trong đợt quan trắc tháng 01 và 02/2023 vượt quy chuẩn lần lượt 1,2 và 1,15 lần và tại xã Tân Thành, huyện Thủ Thừa trong đợt quan trắc tháng 01/2023 vượt 1,15 lần. Còn từ đợt quan trắc tháng 6/2023 đến hiện tại, nồng độ NH3 và H2S có dao động tăng giảm tại một số vị trí nhưng đều ổn định và thấp hơn quy chuẩn cho phép. Nồng độ chì qua các đợt quan trắc đều không phát hiện.

Phương tiện tham gia giao thông ngày càng tăng cũng gây ô nhiễm không khí

Tại nút giao thông, hầu hết nồng độ thông số bụi, SO2, NO2, CO có biến thiên tăng giảm qua các đợt quan trắc; tuy nhiên, mức tăng không đáng kể và đều nằm trong giới hạn cho phép. Còn mức ồn tại các nút giao thông qua các đợt quan trắc đa số đều thấp hơn quy chuẩn so sánh, ngoại trừ trong 2 đợt quan trắc tháng 3/2023 và tháng 4/2023 tại các vị trí nút giao thông có cao. Tuy nhiên, nhìn chung mức vượt không quá cao so với quy chuẩn cho phép, mức ồn chỉ xảy ra cục bộ và trong thời gian ngắn ở giai đoạn cao điểm tập trung nhiều phương tiện đi lại. Còn nồng độ chì qua các đợt quan trắc trong năm 2023 đều không phát hiện.

Tại khu dân cư, nồng độ các thông số bụi, SO2, NO2, CO qua 6 đợt quan trắc tại các vị trí đều nằm trong giới hạn cho phép của quy chuẩn. Nồng độ giữa các đợt thay đổi không đáng kể. Trong khi đó, mức ồn tăng giảm không đồng đều giữa các đợt quan trắc. Một số vị trí có mức ồn khá cao. Còn nồng độ chì qua các đợt quan trắc đều không phát hiện. Nhìn chung chất lượng không khí tại các khu dân cư khá tốt, chưa bị ô nhiễm, nồng độ các thông số đều thấp hơn quy chuẩn cho phép.

Tại bãi rác, qua những đợt quan trắc trong năm 2023, nhìn chung nồng độ các thông số bụi, SO2, NO2, CO đều đạt quy chuẩn, nồng độ giữa các đợt có biến thiên tăng giảm nhưng không đáng kể. Riêng các thông số gây mùi hôi như NH3 và H2S hầu hết tại các đợt quan trắc đều nằm trong giới hạn cho phép của quy chuẩn so sánh, ngoại trừ nồng độ H2S tại Nhà máy Xử lý rác Tâm Sinh Nghĩa trong đợt quan trắc tháng 01/2023 vượt quy chuẩn cho phép 1,43 lần.

Để hạn chế ô nhiễm môi trường không khí, cần phải có sự thực hiện đồng bộ các giải pháp. Theo đó, Sở Tài nguyên và Môi trường, Phòng Tài nguyên Môi trường tại các địa phương tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đề nghị các nhà máy sản xuất trong các K,CCN thực hiện nghiêm túc các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí như lựa chọn nhiên liệu đốt, vận hành lò hơi đúng kỹ thuật, vận hành hệ thống xử lý khí thải đạt hiệu quả.

Ngành Giao thông Vận tải tăng cường thực hiện đăng kiểm và kiểm tra tình trạng phát thải khí của phương tiện vận tải nhằm hạn chế ô nhiễm môi trường không khí tại các khu dân cư, đô thị, trục đường giao thông chịu tác động chủ yếu từ hoạt động giao thông.

Cơ quan chức năng tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân không đưa vào vận hành các phương tiện giao thông không đạt tiêu chuẩn, khuyến khích việc sử dụng nhiên liệu sạch như khí thiên nhiên, khí hóa lỏng, cồn nhiên liệu và điện, trồng nhiều cây xanh trong khu đô thị. Khuyến khích người dân sử dụng các phương tiện giao thông công cộng, thực hiện phân loại rác tại nguồn đúng quy định, sử dụng các biện pháp sinh học và công nghệ sạch trong nông nghiệp.

Các tuyến đường giao thông như quốc lộ, tỉnh lộ, đường giao thông trong các K,CCN cần được duy tu, bảo dưỡng, vệ sinh định kỳ để hạn chế bụi phát tán vào các khu dân cư; tiếp tục thực hiện chương trình quan trắc định kỳ vào năm 2024./.

Lê Đức