Những địa chỉ đỏ in đậm dấu ấn Người

Bến Nhà Rồng - nơi in dấu chân Bác

Cách đây 114 năm, ngày 05/6/1911, tại Bến Nhà Rồng (TP.HCM), người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành đã bước lên con tàu Amiral Latouche Tréville, lấy tên là Văn Ba, bắt đầu hành trình tìm đường cứu nước. Cuộc ra đi ấy kéo dài suốt 30 năm, đưa Người qua nhiều châu lục, tiếp cận những tư tưởng tiến bộ, để rồi trở về lãnh đạo dân tộc Việt Nam giành độc lập, thống nhất đất nước và từng bước đi lên con đường chủ nghĩa xã hội.

Bến Nhà Rồng - nơi người thanh niên Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước

Bến Nhà Rồng là địa danh lịch sử gắn liền với dấu mốc trọng đại trong cuộc đời hoạt động cách mạng của Bác Hồ và trở thành nơi thiêng liêng đối với bao thế hệ người Việt Nam. Sài Gòn, nơi Người chọn làm điểm xuất phát cho hành trình vĩ đại ấy, lúc bấy giờ là cửa ngõ quốc tế quan trọng của xứ Nam Kỳ, nơi tập trung nhiều công ty tàu biển lớn, thuận tiện cho việc sang Pháp và các nước phương Tây. Không chỉ thuận lợi về địa lý, nơi đây còn là vùng đất có đời sống chính trị - xã hội sôi động, giúp Người tiếp cận nhiều luồng tư tưởng mới mẻ, góp phần định hình lý tưởng cách mạng.

Việc lựa chọn nghề phụ bếp trên tàu viễn dương không phải là tình cờ mà là một quyết định đầy tính toán. Chỉ với công việc này, Người mới có thể đi qua nhiều quốc gia, quan sát, học hỏi và tiếp thu những giá trị tự do - bình đẳng - bác ái ở châu Âu, châu Mỹ. Từ đó, Người tiếp cận tư tưởng dân chủ, nhân quyền trong bản Tuyên ngôn Độc lập của nước Mỹ, Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Pháp và quan trọng hơn hết là tìm đến chủ nghĩa Mác-Lênin, học thuyết cách mạng dẫn dắt con đường giải phóng dân tộc Việt Nam.

Đại biểu tham quan không gian trưng bày chuyên đề "Miền Nam nhớ mãi ơn Người" tại Bảo tàng Hồ Chí Minh - chi nhánh TP.HCM

Để ghi nhớ sự kiện lịch sử trọng đại này, sau ngày đất nước thống nhất, ngôi Nhà Rồng được giữ lại và trở thành Di tích lưu niệm về Chủ tịch Hồ Chí Minh theo Quyết định số 1315/QĐ-UB, ngày 09/7/1979 của UBND TP.HCM. Đến ngày 30/10/1995, nơi đây được chính thức đổi tên thành Bảo tàng Hồ Chí Minh - chi nhánh TP.HCM.

Em Nguyễn Thị Thanh Trúc - sinh viên Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TP.HCM, chia sẻ: “Được đứng tại nơi Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước cách đây hơn một thế kỷ, em cảm thấy rất xúc động. Không gian Bến Nhà Rồng gợi lên trong em niềm kính yêu và biết ơn sâu sắc đối với Bác. Chuyến tham quan không chỉ giúp em hiểu hơn về lịch sử dân tộc mà còn nhắc nhở em phải sống có lý tưởng, đóng góp sức trẻ cho đất nước hôm nay”.

Những hiện vật gắn liền với cuộc đời hoạt động cách mạng của Bác Hồ được lưu giữ và trưng bày trang trọng tại Bảo tàng Hồ Chí Minh - chi nhánh TP.HCM

Hiện nay, hệ thống trưng bày cố định của Bảo tàng gồm 7 phòng, 8 gian trưng bày phản ánh đầy đủ và sinh động những giai đoạn lịch sử trong cuộc đời cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong đó có 3 phòng trưng bày chuyên đề đặc biệt, tập trung tái hiện sự kiện Người ra đi tìm đường cứu nước, tình cảm sâu nặng của Bác Hồ đối với nhân dân miền Nam và tình cảm kính yêu của nhân dân miền Nam dành cho Bác.

Trải qua hơn 4 thập kỷ hoạt động, Bảo tàng Hồ Chí Minh - chi nhánh TP.HCM trở thành một trung tâm giáo dục lịch sử cách mạng, đạo đức và lý tưởng sống cho thế hệ trẻ. Nơi đây đã đón hàng triệu lượt khách trong nước và quốc tế tham quan, trong đó có hàng trăm đoàn nguyên thủ quốc gia và lãnh đạo cấp cao đến viếng thăm, tìm hiểu, nghiên cứu về Chủ tịch Hồ Chí Minh - vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam.

Về Trà Vinh, thắp nén tâm hương dâng Bác

Bác nhớ miền Nam, nỗi nhớ nhà

Miền Nam mong Bác, nỗi mong cha.

Hai câu thơ của nhà thơ Tố Hữu như nói thay tấm lòng của đồng bào miền Nam đối với vị Cha già kính yêu của dân tộc.

Nếu những người con miền Nam chưa có dịp ra thăm quê hương xứ Nghệ thì Đền thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh tại tỉnh Trà Vinh chính là điểm đến để hiểu rõ hơn về cuộc đời, sự nghiệp và phong cách sống bình dị mà cao đẹp của Bác. Công trình thiêng liêng này không chỉ thể hiện tình cảm sâu sắc của quân dân Trà Vinh đối với Bác mà còn là biểu tượng bất diệt cho tinh thần đấu tranh giành độc lập, xây dựng đất nước và giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ hôm nay và mai sau.

Vào những dịp lễ lớn, nhiều đoàn đại biểu từ tỉnh Long An đến viếng, dâng hương Đền thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh tại tỉnh Trà Vinh

Khi hay tin Bác mất, trong nỗi tiếc thương vô hạn, Thị ủy Trà Vinh cùng quân, dân xã Long Đức quyết định xây dựng một đền thờ Người ngay giữa vùng đất từng ngập tràn lửa đạn chiến tranh. Ngôi đền được khởi công ngày 10/3/1970 tại ấp Vĩnh Hội và khánh thành ngày 26/01/1971. Lúc bấy giờ, dù chỉ được dựng bằng vật liệu tre lá đơn sơ trên diện tích 16m² nhưng nó chứa đựng tình yêu, lòng tôn kính vô bờ của nhân dân dành cho Bác. Bất chấp mưa bom bão đạn, đêm đêm, người dân âm thầm dựng đền, giữ từng cọng tre, chiếc lá để xây nên nơi thờ tự thiêng liêng.

Ngôi đền nhỏ giữa vùng lửa đạn trở thành cái gai trong mắt kẻ thù. Trong 5 năm từ ngày xây dựng đến ngày 29/4/1975, Mỹ - ngụy nhiều lần tổ chức càn quét, 3 lần thiêu rụi đền là 3 lần quân, dân Long Đức dựng lại, mỗi lần như thế càng kiên cố và khang trang hơn.

Với giá trị lịch sử và văn hóa đặc biệt, năm 1989, Đền thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh tại tỉnh Trà Vinh được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng Di tích lịch sử - văn hóa cấp Quốc gia, một trong những di tích quốc gia đầu tiên của tỉnh Trà Vinh. Hiện nay, khuôn viên đền có diện tích 5,3ha với nhiều hạng mục: Đền thờ chính, nhà trưng bày hiện vật về thân thế và sự nghiệp của Bác, mô hình nhà sàn, ao cá, khu cây xanh,... Mỗi công trình, mỗi chi tiết đều chứa đựng tình cảm của người dân dành cho Bác.

Ngôi nhà sàn Bác Hồ được xây dựng trong khuôn viên khu di tích, tái hiện nguyên mẫu theo tỷ lệ 97%

Chúng tôi vừa nghe thuyết minh viên có chất giọng trầm ấm kể chuyện, vừa thong thả bước qua hàng rào dâm bụt, ngắm những vòng sóng loang loáng trên mặt ao cá, nơi từng được ví như hình ảnh ao cá Bác Hồ năm xưa. Bước lên ngôi nhà sàn, tận mắt thấy chiếc giường đơn sơ, bộ bàn ghế mộc mạc, chiếc radio nhỏ, mọi vật dụng quen thuộc gợi nhớ một vị lãnh tụ vĩ đại mà gần gũi.

Bất kỳ ai đến đây đều không khỏi ngỡ ngàng trước màu xanh mát của hàng trăm giống cây sao, dầu, tre, phượng, me tây,... được mang từ khắp nơi trong cả nước về trồng xen kẽ, tạo nên không gian thanh bình. Vào những dịp lễ lớn, nhiều đoàn từ tỉnh Long An cũng đến viếng đền thờ. Bí thư Đoàn Khối cơ quan và doanh nghiệp tỉnh - Võ Thúy An chia sẻ: “Tôi rất thích khuôn viên nơi đây, đặc biệt là đôi cây vú sữa ngay trước sảnh đền do đồng chí Lê Duẩn - Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng, trồng lưu niệm năm 1981. Năm 1987, Đại tướng Võ Nguyên Giáp - người học trò xuất sắc của Bác cũng đến dâng hương và tự tay trồng cặp hoa lài,... Những kỷ vật sống động này khiến tôi càng thêm xúc động”.

Đền thờ Bác ở tỉnh Trà Vinh không chỉ là nơi lưu giữ ký ức lịch sử mà còn lan tỏa ánh sáng tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh đến muôn đời sau. Khi đứng giữa không gian đầy kỷ niệm và tình yêu thương, ai cũng như thấm hơn câu thơ nổi tiếng của Tố Hữu trong bài Sáng tháng Năm:

Ta bên Người, Người tỏa sáng trong ta

Ta bỗng lớn ở bên Người một chút…/.

Hà Lan