Nỗi oan của người thủ lĩnh Đoàn

Phó Chánh án Tòa án nhân dân quận Bình Thạnh (TP.HCM) - Vũ Ngọc Hoan tặng hoa xin lỗi anh Bùi Hữu Lý tại xã Đông Thạnh, huyện Cần Giuộc

Từ Bí thư Chi đoàn bỗng thành tội phạm

Ngày 24/3/2021, tại xã Đông Thạnh, huyện Cần Giuộc, các cơ quan tố tụng quận Bình Thạnh, TP.HCM phối hợp chính quyền địa phương tổ chức xin lỗi, cải chính công khai theo Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước đối với anh Bùi Minh Lý, 32 tuổi, ngụ ấp Trung, xã Đông Thạnh. Như vậy sau hơn 7 năm kiên trì kêu oan, anh Bùi Minh Lý đã được chứng minh trong sạch, phục hồi danh dự.

Ít ai thấu được trong suốt hơn 7 năm qua, tai nạn ập lên đầu khiến anh và gia đình phải sống những tháng ngày tủi hổ. Từ một đảng viên dự bị, bí thư chi đoàn ấp với tương lai phía trước, bỗng chốc anh mất tất cả, chịu nỗi oan khuất về tội cướp giật tài sản.

Sự việc xảy ra vào tối 19/01/2014, anh Bùi Minh Lý từ huyện Cần Giuộc lên TP.HCM rước vợ khi ấy đang học trang điểm tại khu vực Thanh Đa, quận Bình Thạnh. Cùng lúc này, gia đình chị N.T.T., ngụ phường 25, quận Bình Thạnh, tổ chức đãi tiệc tất niên. Trong lúc chị T. bưng thức ăn ra thì bị một nam thanh niên chạy xe máy từ phía sau áp sát giật sợi dây chuyền đang đeo trên cổ. Chị T. chụp lại sợi dây chuyền không được nên tri hô cướp. Ngay sau đó, chồng chị T. và một người bạn lấy xe máy đuổi theo. Khi đến khúc đường cua thì phát hiện anh Lý đang chạy xe máy phía trước nên vượt lên ép xe và lao vào đánh, khống chế anh Lý bàn giao cho Công an phường xử lý. Ngay sau đó, Công an phường áp giải anh Lý về trụ sở và bắt tạm giam. Ngay từ đầu, anh Lý kêu oan nhưng không được chấp nhận.

Nhớ lại vụ việc, chị Võ Thị Hồng Oanh - vợ anh Lý, vẫn chưa quên cuộc điện thoại của chồng vào buổi tối hôm đó. “Hôm đó, khoảng 10 giờ rồi, tôi chờ vẫn chưa thấy anh Lý đến đón nên nóng ruột. Bình thường khoảng 9 giờ là anh đã đến đón tôi. Rồi tôi nhận được cuộc điện thoại từ anh nói anh bị bắt, đang ở phường 25. Cuộc điện thoại như sét đánh khiến tôi bàng hoàng, không tin chồng mình phạm pháp. Nhưng trong cuộc điện thoại ngắn ngủi, anh vẫn nói bản thân không có giật sợi dây chuyền, bị oan” - chị Oanh cho biết.

Sau thời gian điều tra, đến ngày 01/7/2015, Tòa án nhân dân (TAND) quận Bình Thạnh mở phiên tòa xét xử sơ thẩm, tuyên phạt anh Lý 3 năm tù về tội cướp giật tài sản, bất chấp những căn cứ buộc tội thiếu tính thuyết phục và mang tính suy đoán có tội. Trước bản án của tòa, anh Lý kháng cáo kêu oan. Tháng 9/2015, TAND TP.HCM xử phúc thẩm đã hủy án, trả hồ sơ để điều tra lại. Sau nhiều lần trả hồ sơ, ngày 31/7/2018, cơ quan điều tra đã ra quyết định đình chỉ điều tra với anh Lý do đã hết thời hạn điều tra mà không đủ chứng cứ xác định anh phạm tội. Tổng cộng anh Lý bị giam giữ suốt 28 tháng 10 ngày về tội cướp giật tài sản.

Anh Lý cho biết: “Khó khăn nhất là lúc tôi bị bắt oan. Lúc này hoàn cảnh gia đình rất khó khăn thì tai họa lại ập đến với mình. Mọi người trong gia đình đều suy sụp tinh thần. Đến tôi cũng suy sụp, không hiểu chuyện gì đang xảy ra với mình. Nhưng mình không làm thì không sợ nên cố gắng vượt qua tất cả để minh oan cho bản thân”. Tin vào người chồng hiền lành, chất phác, những tháng ngày anh Lý bị bắt tạm giam, chị Oanh một mình vừa tự an ủi bản thân, vừa chạy ngược xuôi lo cho 2 bên gia đình, thậm chí chị sẵn sàng gom góp tài sản gia đình, vay mượn và bán cả vàng cưới để có kinh phí thuê luật sư lo cho chồng. “Lúc đó, tôi chỉ nghĩ anh vô tội. Mình cứ cố gắng, một ngày nào đó, anh sẽ được trong sáng, trả lại công bằng” - chị Oanh tâm sự.

Anh Bùi Minh Lý bên vợ, con trong ngày được xin lỗi, cải chính công khai

“Xin lỗi, cải chính công khai tại địa phương để mọi người hiểu về mình”

Sau chuỗi ngày bị tạm giam, tháng 6/2016, anh Lý được cho tại ngoại dù cơ quan điều tra vẫn tiến hành các bước điều tra lại sau khi tòa phúc thẩm tuyên hủy án. Ngày 31/7/2018, Cơ quan điều tra Công an quận Bình Thạnh quyết định đình chỉ điều tra do đã hết thời hạn điều tra mà không đủ chứng cứ xác định anh phạm tội. Dù không xác định anh phạm tội nhưng bản án tòa sơ thẩm tuyên vẫn lơ lửng trên đầu và anh cũng chưa được chính thức công khai, xin lỗi, cải chính.

Đối với anh Lý, những thàng ngày bị tạm giam cơ cực mười thì khi được tại ngoại cũng tủi thân không kém khi phải chịu sự giám sát của địa phương và những lời gièm pha ác ý về thân phận của kẻ phạm tội. Tuy nhiên, ngoài gia đình cũng có không ít người cảm thương cho hoàn cảnh của anh, tin tưởng anh trong sạch và còn giúp đỡ anh có công ăn việc làm trong những thời điểm khó khăn nhất. Chị Nguyễn Thị Thu Dung (xã Đông Thạnh) cho biết: “Tôi tin tưởng Lý, vì thấy từ nhỏ đến lớn, Lý rất dễ thương, được mọi người quý mến. Bên cạnh đó, cuộc sống của Lý cũng rất khó khăn nên tôi tạo điều kiện việc làm để Lý kiếm tiền, ổn định cuộc sống”. Dù rằng công việc phụ hồ vất vả nhưng từ sự tin tưởng của mọi người và gia đình đã tiếp thêm sức mạnh, ý chí để anh Lý tiếp tục kêu oan, chứng minh sự trong sạch của bản thân.

Sau thời gian ròng rã kêu oan và được xác định oan sai, cuối cùng, các cơ quan tố tụng quận Bình Thạnh, TP.HCM liên lạc để được xin lỗi, cải chính công khai đối với anh Lý. Theo anh Lý, ban đầu, các cơ quan tố tụng quận Bình Thạnh dự định tổ chức xin lỗi, cải chính công khai cho anh tại trụ sở TAND quận Bình Thạnh. Tuy nhiên, anh Lý không đồng ý và yêu cầu được cải chính, xin lỗi tại xã Đông Thạnh, huyện Cần Giuộc, nơi anh và gia đình sinh sống. Anh Lý cho biết: “Nếu xin lỗi, cải chính tại TP.HCM thì ít người biết tôi bị oan. Vì vậy, tôi yêu cầu được xin lỗi, cải chính minh oan cho tôi ở địa phương để mọi người biết tôi không phải là tội phạm, tôi bị oan sai. Việc xin lỗi tại địa phương cũng giúp tôi phục hồi danh dự với mọi người và quan trọng nhất là xóa đi ác cảm của những người từng cho rằng tôi là cướp giật để trả lại sự trong sạch cho bản thân tôi và gia đình”.

Ngày 24/3/2021 có lẽ sẽ là ngày đáng nhớ nhất trong cuộc đời anh Lý và những người thân trong gia đình khi các cơ quan tố tụng quận Bình Thạnh, TP.HCM chính thức xin lỗi công khai anh tại địa phương trước sự chứng kiến của đông đảo người dân xã Đông Thạnh. Thay mặt các cơ quan tố tụng quận Bình Thạnh, Phó Chánh án TAND quận Bình Thạnh - Vũ Ngọc Hoan đã thực hiện lời xin lỗi, cải chính công khai đối với anh Lý và thừa nhận các cơ quan tố tụng đã điều tra, truy tố và xét xử oan sai đối với anh. Sau buổi xin lỗi, anh Lý cho biết: “Đến hôm nay, tôi đã chính thức là một người bình thường. Tôi cũng chấp nhận lời xin lỗi từ các cơ quan tố tụng quận Bình Thạnh. Tôi mong rằng, từ nay cuộc sống của gia đình sẽ bình yên và sẽ không còn người dân nào phải chịu oan sai nữa”.

Dù rằng, anh Lý đã được xin lỗi, cải chính công khai và sắp tới là các thủ tục bồi thường tổn thất nhưng sau tất cả, những tổn thương từ sự tắc trách của các cơ quan hữu quan đối với anh vẫn khó lòng vơi bớt.../.

Kiên Định